Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Side 125

fyrir þessa rannsókn. Vænta má að hljóðferli barna sem greind hafa verið
með röskun séu að einhverju leyti frábrugðin þeim sem koma fram í tali
barna með dæmigerða hljóðþróun eins og rannsókn Þóru Másdóttur
(2008) leiddi í ljós. Út frá fyrirliggjandi upplýsingum verður leitast við að
svara eftirfarandi rannsóknarspurningum:
1. Er fjöldi virkra hljóðferla hjá börnum með greinda málhljóðarösk-
un frábrugðinn fjölda slíkra ferla hjá börnum með dæmigerða
hljóð þróun?
2. Að hve miklu leyti er notkun (tegund og algengi) hljóðferla í tali
barna með greinda málhljóðaröskun frábrugðin notkun hljóðferla í
tali barna með dæmigerða hljóðþróun?
Vonir eru bundnar við að svör við rannsóknarspurningunum tveimur gefi
betri mynd af fjölda og notkun virkra hljóðferla í tali barna með mál-
hljóðaröskun, t.d. hvort hljóðferli sem alla jafna sjást ekki hjá börnum
með dæmigerða hljóðkerfisþróun komi tíðar fyrir hjá börnum með frávik
og hvort notkun þeirra á þeim sé frábrugðin notkun barna með dæmi-
gerða hljóðþróun. Hugsanlega þyrfti þá að aðlaga greiningartækið, sem
þróað var í rannsóknunum sem greint var frá hér að ofan (þ.e. hjá Önnu
Lísu Benediktsdóttur o.fl. 2019‒2020 og Þóru Másdóttur 2008), þannig
að það nýtist talmeinafræðingum betur í vinnu sinni.

3. Efni og aðferðir
Unnið var með fyrirliggjandi gögn sem safnað var á árunum 2009 til 2013
fyrir alþjóðlega rannsókn þar sem mörg tungumál voru rannsökuð
(Bernhardt o.fl. 2017; Þóra Másdóttir 2018). Nýtt voru gögn frá íslensk-
um börnum með málhljóðaröskun á aldrinum þriggja og fjögurra ára. Í
samanburðarhópi voru jafngömul börn með dæmigerða hljóðþróun
(Anna Lísa Benediktsdóttir 2018). Umfjöllunin hér á eftir beinist annars
vegar að því hvernig gagnanna var aflað á árunum 2009‒2013, þ.e. þátt-
takendum (kafli 3.1) og mælitækjum (kafli 3.2), og hins vegar að úrvinnsl-
unni sem framkvæmd var sérstaklega fyrir þessa rannsókn (kafli 3.3).

3.1 Þátttakendur
Þátttakendur í rannsókninni voru hópur 28 íslenskumælandi barna á aldr-
inum 3;1‒4;10 ára (37‒58 mánaða) með greinda málhljóðaröskun, hér
eftir nefndur rannsóknarhópur. Röskunin var ákvörðuð í samræmi við
Hljóðferli barna með frávik í framburði 125