Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Qupperneq 141

hjá rannsóknarhópnum í þessari rannsókn. Í báðum rannsóknunum var
úrtakið þó smátt og fyrir vikið verður vægi hvers þátttakanda mikið.
Með því að nota hljóðferlagreiningu er unnt að skoða á nokkuð ítar-
legan hátt hljóðkerfi barns þótt stundum reyni á klínískt innsæi talmeina -
fræðings þar sem ekki er alltaf skýrt hvernig flokka eigi frávikin. En þrátt
fyrir óhjákvæmileg vafaatriði við greiningu gefur hljóðferlagreining í flest -
um tilvikum góða mynd af hljóðkerfi barns auk þess sem hún þykir
nokkuð einföld í framkvæmd og auðvelt fyrir talmeinafræðing að skipu-
leggja meðferð eftir niður stöð um greiningarinnar (Prezas o.fl. 2021).
Við lok rannsóknar má ávallt greina atriði sem betur mættu fara og
gott er að hafa í huga í frekari rannsóknum á svipuðum viðfangsefnum.
Nefna má að í rannsókninni voru miklu fleiri börn í samanburðarhópi en
í rannsóknarhópi. Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að breytileiki í
framburði og notkun hljóðferla er yfirleitt miklu meiri meðal barna með
málhljóðaröskun en barna með dæmigerða hljóðþróun og því gæti verið
gott að gera stærri úttekt á hljóðferlanotkun barna með málhljóðaröskun.
Hins vegar eru börn með frávik yfirleitt ekki skoðuð sem hópur, út frá
klínísku sjónarmiði, heldur er gerð ítarleg hljóðkerfisgreining á hverju
barni fyrir sig og útkoman borin saman við stóran hóp barna sem álitinn
er vera með dæmigerða hljóðþróun. Þegar öllu er á botninn hvolft mætti
því telja það til styrkleika að samanburðarhópurinn var fremur stór og
niðurstöður rannsóknarinnar munu því gagnast vel í áframhaldandi vinnu
við Málhljóðapróf ÞM eða við þróun og vinnslu annarra framburðarprófa
sem greiningartækja. Að síðustu mætti nefna að gefa þarf sérhljóðatil-
einkun barna meiri gaum, jafnt þeirra sem eru með dæmigerða máltöku
og þeirra sem glíma við hvers konar framburðarvanda.

5. Niðurlag
Meginmarkmið þessarar rannsóknar var að draga fram mun á fjölda virkra
hljóðferla og notkun þeirra í tali barna með málhljóðaröskun og barna
með eðlilega hljóðþróun, auk þess að benda á breytileika í tali barna með
frávik. Með þessari rannsókn hefur í fyrsta skipti verið gerð grein fyrir
hljóðferlanotkun nokkuð fjölmenns hóps barna með málhljóðaröskun og
markviss samanburður gerður við börn með dæmigerða máltöku hvað
varðar hljóðþróun.
Niðurstöðurnar leiddu í ljós að hljóðferli í tali barnanna í rannsóknar-
hópnum eru að mörgu leyti sambærileg þeim sem finnast í samanburðar-
Hljóðferli barna með frávik í framburði 141