Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Qupperneq 209

Skaftafellssýslurnar eru ekki síður athyglisverðar. Það er stórmerkilegt að
skaftfellskur einhljóðaframburður skuli ekki vera á undanhaldi, ekki síst í ljósi
þess hversu fámennt svæðið er. Í samtali sem ég átti við mann sem þekkir nokkuð
til stöðu framburðarins varpaði hann því fram að það sem helst myndi gera út af
við framburðinn væri „skortur á börnum“. Svo er Vestur-Skaftafellssýsla mjög
forvitnilegt rannsóknarefni því að þar eru innflytjendur orðnir hlutfallslega mjög
margir.
Mér finnst þó að við eigum ekki að einblína á að halda áfram með rauntíma-
rannsóknir af þessu tagi, heldur leggja meiri áherslu á annars konar gagnasöfnun.
Við höfum lagt talsverða áherslu á fjöldann, við höfum marga þátttakendur í
hverri rannsókn, en ég held að við ættum að reyna að afla meiri upplýsinga frá
hverjum þátttakanda — og hafa þá færri undir því að það er erfitt að gera hvort
tveggja. Mig langar sérstaklega til að fá meiri upplýsingar um félagsnet og svo
svæðisvitund og tengsl hennar við mál. Í símaviðtölunum sem ég tók fékk ég á
tilfinninguna að þessi tengsl væru sterkari hjá Norðlendingum. Það má lýsa þessu
með nokkrum ýkjustíl og segja að þegar ég spurði Norðlendinga hvort þeir
könnuðust við að mál væri mismunandi eftir landshlutum hafi þeir svarað án
hiks: „Já, við hér, við tölum öðruvísi.“ En þegar ég spurði Skaftfellinga að því
sama hafi svarið verið: „Það getur verið, en ég er ekki viss.“ Ég talaði ekki við
marga og mögulega var þessi munur tilviljun. Ég sá líka vísbendingar í þá veru og
því finnst mér mikilvægt að kanna þetta nánar. Ég myndi vilja fara til dæmis til
Dalvíkur og rannsaka framburð ungmenna en spyrja líka: „Hvað finnst þér um
Dalvík?“ Þá segðu kannski sumir að Dalvík væri frábær og þeir ætluðu sannarlega
að búa þar í framtíðinni en aðrir að Dalvík væri ömurleg, engin tækifæri og best
væri að fara sem fyrst. Þetta væri forvitnilegt að bera saman við framburðinn en
ekki síður að fara aftur eftir svona 15 ár. Þá kæmi eflaust í ljós að einhverjir hefðu
flutt sem ætluðu það ekki og þá mætti kanna hvort það hefði haft áhrif á tíðni
norðlensku afbrigðanna.
Það eru sem sagt næg verkefni.

Svör við andmælum Finns Friðrikssonar 209