Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Blaðsíða 220

margrét guðmundsdóttir
Svör við andmælum Ara Páls Kristinssonar

Óþarft er að endurtaka inngangsorð mín að svörum við fyrri andmælum, en þau
eiga ekki síður við hér.

Svar við spurningu i):  Í mínum huga er ekkert vafamál að breytileiki geti verið
stöðugur. Málbreyting þarf ekki að vera að sækja fram. Manni dettur náttúrlega
í hug að sú staða geti verið komin upp með skaftfellskan einhljóðaframburð og
tvíhljóðaframburð.
Eins og ég lýsi í ritgerðinni er þróunin allt öðruvísi en hjá hinum tilbrigðapör-
unum. Það má segja að einhljóðaframburðurinn „falli“ milli rannsóknar Björns og
RÍN — og það gerist hjá öllum kynslóðum. Milli RÍN og RAUN er síðan nokk-
ur stöðugleiki. Framburður ungmenna er mjög svipaður því sem var hjá ung-
mennum á 9. áratugnum og einhljóðaframburður hefur aðeins aukist hjá full-
orðna fólkinu. Það er því eins og eitthvert jafnvægi hafi skapast. Hvað sem verður
...
Mig langar til að nota tækifærið til að viðra hugmynd sem læddist að mér, en
ég þorði ekki að varpa fram í ritgerðinni. Mér fannst það of háll ís. En mér datt
sem sagt í hug að einhljóðaframburður væri að sækja á. Þá segi ég viljandi ekki
„skaftfellskur einhljóðaframburður“ því að mér finnst ansi hæpið að hann sé að
breiðast út á grundvelli áhrifa frá Skaftafellssýslum.
Þegar maður hugsar sí og æ um framburð er óhjákvæmilegt að maður hlusti
betur en áður og mér fannst eins og ég heyrði einhljóðaframburð hjá ótrúlegasta
fólki, fólki sem hefur engin tengsl við Skaftafellssýslur. Ég veit að sumir
málfræðingar hafa grun um að einhverjar breytingar séu að verða í lengdarkerfinu
og breyting af þessu tagi gæti tengst því. Ég skoðaði þetta aðeins í RÍN og ef ég
man rétt var einhljóðaframburður algengari bæði í Reykjavík og fyrir norðan hjá
ungmennum heldur en fullorðnu fólki. En ég ákvað sem sagt að sleppa þessum
vangaveltum í ritgerðinni. Ef það kemur síðan í ljós þegar fram líða stundir að
þessi er raunin þá heyrðuð þið þetta fyrst hér!

Svar við spurningu ii):  Mig langar til að byrja á því sem þú sagðir um það sem
er og er ekki í kaflanum Mál og heili. Hann er hluti af 2. kafla ritgerðarinnar og
þar held ég að ég hafi gert tvenns konar mistök. Í fyrsta lagi hefði ég ekki átt að
lýsa 2. kafla í heild þannig að víða væri komið við í umfjölluninni frekar en að
kafa djúpt. Sú lýsing á fyrst og fremst við um umfjöllun um þá félagslegu þætti
sem hafa áhrif á útbreiðslu málbreytinga. Þegar ég kem að málkunnáttufræðinni