Úrval - 01.06.1957, Side 70

ÚRVAL
Eins og á fleiri sviðum er það
heimilið sem fyrst og fremst
á að láta í té fræðslu og hjálp
í þessu efni. Stúlkumar þurfa
að fá rétta heilsufræðilega
handleiðslu. Það verður að
fræða þær um eðli og orsakir
tíða löngu áður en þær byrja.
Þær verða að vita, að mjög er
misjafnt hve tíðir byrja
snemma. Þær verða einnig að
vita, að vanlíðan og vanstill-
ing eru stundum fylgifiskar
tíða. Höfuðverkur og eymsli í
brjóstum eru heldur ekki fátíð.
Verkir í kviðarholinu eru svo
tíðir, að tæpast er hægt að
telja þá sjúklegt einkenni. Enn-
fremur þurfa allar unglings-
stúlkur að vita, að tíðir eru
oft óreglulegar í fyrstu, mis-
jafnlega langt á milli þeirra
og blæðingar misjafnlega mikl-
ar. Að lokum þurfa þær að vita
að enda þótt tíðir komi ekki
á tilsettum tíma þarf það ekki
að vera óyggjandi merki um
þungun. Breyttar ytri aðstæð-
ur (íerðalög, flutningar), breytt
mataræði og sálrænar orsakir
valda því oft að tíðir hætta
einhyern tíma. Það er mein-
laust og óþarfi að leita til lækn-
is.
Sérlega mikilvægt er að gæta
alls þrifnaðar meðan á tíðum
stendur. Böð eru leyfileg og
hæfileg hreyfing, jafnvel leik-
fimi. A hinn bóginn ættu for-
eldrar eða kennarar ekki að
setja sig upp á móti því ef stúk-
ur óska að fá frí úr kennslu-
UNGLINGAR Á GELGJUSKEIÐl
stund í leikfimi eða íþróttum
fyrstu daga tíðanna. Jafnframt
ber að sýna skilning og nær-
gætni þeim drengjum eða stúlk-
um, sem taka seinna út þroska
en jafnaldrar þeirra. Mótþrói
gegn því að taka þátt í leik-
fimi eða sundi eða fara til lækn-
is getur stafað af blygðunar-
semi vegna seins þroska. Fullt
tillit ber að taka til slíks.
Til heilsuverndar á gelgju-
skeiðinu ber að gefa sérstakan
gaum að næringargildi og víta-
míninnihaldi fæðunnar. Ame-
rískir vísindamenn hafa fært
sönnur á að hæfileiki líkamans
til að nýta kalkið í fæðunni
(sem er mikilvægt fyrir vöxt
beinanna) sé minni á örasta
vaxtarskeiði unglingsins. Þeir
telja nauðsynlegt að unglingar
fái 1 lítra af mjólk og 1000 ein-
ingar af D-vítamíni (um tvær
barnaskeiðar af þorskalýsi) á
dag á þessum aldri. Sumum
læknum mun finnast mjólkur-
skammturinn í meira lagi, þar
sem hætta sé á að hann dragi
úr fjölbreytni fæðunnar. En
hvað sem því líður er ungling-
unum lífsnauðsyn að fá ríku-
lega og fjölbreytta fæðu og tvær
bamaskeiðar af lýsi í skamm-
deginu.
Svefninn má ekki vanrækja.
Á þessum aldri, þegar bæði
drengjum og stúlkum hættir til
að ofþreyta sig, er nauðsyn-
legt fyrir sál og líkama að þau
fái nægan svefn. Það er oft
erfitt að fá hálfvaxna unglinga
68