Úrval - 01.06.1957, Side 92

XJaVAL
,MEÐ ÞRAUTSEIGJU SIGRUM VIГ
„Af hverrar kvíði er ísinn
útgenginn,
og hrím himinsins — hver
fæddi það?
Vötnin þéttust eins og steinn
og yfirborð fljótsins verður
samfrosta.“
Leiðangursmenn voru bjart-
sýnir þegar þeir lögðu upp í
förina yfir ísinn. Shackleton gaf
ef tirfarandi skipun: „Þrír menn
fara á undan með léttan sleða
og jafna braut fyrir þá, sem
i eftir koma. Þessi hópur legg-
ur tveim klukkustundum fyrr af
stað en hinir. Síðan koma sjö
sleðar, hver dreginn af sjö hund-
um, og skal hver hundur draga
uffl 50 kg. Fimm sleðar snúa
tii baka og sækja það, sem eft-
ir er af farangrinum. Hinir tveir
sleðarnir skulu sameinast og
sækja minni skipsbátinn. Aðrir
leiðangursmenn, 18 talsins,
skulu hjálpast að við að draga
stærri björgunarbátinn, „James
Caird“.
Eftir fjögurra sólarhringa
þrotlaust erfiði hafði leiðang-
ursmönnum tekizt að komast
eina mílu áleiðis. Það varð að
hætta við förina yfir ísinn að
sinni. Tjöld voru reist á ísjaka,
sem hlaut nafnið „Úthafsbúð-
irnar“. Þarna sátu leiðangurs-
menn um kyrrt í tvo mánuði
og lifðu aðallega á selkjöti og
möi'g'æsum. Það varð að spara
vistirnar á sleðunum, en þær
áttu að nægja 28 mönnum í 56
daga. Hamimir af mörgæsun-
um voru notaðir fyrir eldsneyti
í eldstó, sem smíðuð hafði verið
úr tómri tunnu. Það var soðin
súp af beinunum, brjóstin voru
steikt, en hjörtu og lifur var
talið mesta lostæti.
Veiðar voru stundaðar af
kappi, enda veitti ekki af einum
sel á dag til þess að menn og
hundar fengju nægju sína að
eta.
Menn tuggðu hrátt selspik og
þótti það gott við þorsta. Mör-
gæsalýsi var eftirsóttur drykk-
ur. Spikið og lýsið jók mótstöðu-
afl leiðangursmanna gegn skyr-
bjúgnum, hinum forna fjanda
allra heimskautsfara.
Kvöldunum eyddu menn í
lestur og spilamennsku. Það var
spilað um allskonar ímynduð
verðmæti; lystisnekkjur og mál-
tíðir á dýrustu hótelum; föt,
saumuð af beztu skröddurum
Lundúnaborgar; skemmtisigl-
ingar með fögrum konum og
þar fram eftir götunum.
Það hafði tekizt að bjarga
fáeinum bókum úr skipinu. Dýr.
mætust voru nokkur bindi af
„Encyclopædia Britannica", sem
var mikið notuð þegar skera
þurfti úr ýmsum deilumálum.
Nokkur smáhefti af ljóðum Ten-
nysons, Keats og Brownings
voru leiðangui'smönnum oft til
skemmtunar og hugarhægðar.
Lítil matreiðslubók var í bóka-
safninu og var ómetanleg
dægrastytting í henni; á hverju
kvöldi var lesin upp einhver
mataruppskrift, sem síðan var