Heima er bezt - 01.07.2001, Síða 27

Ji síröndinni
Haganesvík og Neðra-Haganes 1942.
Hver kannast ekki við þau
áhrif frá umhverfi bernsk-
unnar þegar þau streyma
fram eins og ljúfur blær gegnum
hugann og renna saman í einhvers
konar mynd? Á góðri stund kemur
fyrir að manni er íyrirvaralítið kippt
inn í fortíðina á þennan hátt, og slík
var reynsla greinarhöfundar á ferða-
lagi með ijölskyldunni norður í
Haganesvík fyrir nokkrum árum.
Sólheitir sumardagar í kyrrð norð-
ursins eiga sér fágæta töfra sem
óvíða er að finna annars staðar.
Einn þessara daga höfðum við
stutta viðdvöl á gamla bæjarstæðinu
í Neðra-Haganesi, æskuheimili mínu
fyrir meira en hálfri öld. En nú voru
þar engin húsakynni lengur sjáanleg,
en þrátt fyrir það reyndi ég að bregða
upp skyndimynd fyrir samferðafólk-
inu af því mannlífi sem þarna þróað-
ist fyrir miðbik tuttugustu aldarinnar.
Það getur stundum verið lærdóms-
ríkt að nema staðar í lífsgæðakapp-
hlaupi nútímans og láta hugann reika
til hinna löngu horfnu ára, því ekki
verður sagt að veröldin hafi hossað
foreldrum mínum hátt, og öryggis-
leysið stundum setið þar í fyrirrúmi,
en þrátt fyrir það var ég hamingju-
samt barn í uppvextinum.
Bærinn í Neðra-Haganesi var
tveggja herbergja torfbær, með
gripahúsum bakatil, sem öll stóðu á
litlum hól á þýfðum túnbletti, örstutt
frá háum sjávarbakka norður við ysta
haf, í Fljótum.
Bæjarstæðið í Neðra-Haganesi var
rómað fyrir víðsýni og sást þaðan til
á þriðja tugs bæja í sveitinni. Bæjar-
þilin horfðu til sjávar vestur yfir
Haganesvík. Á björtum sumarnóttum
brann eldur miðnætursólarinnar á
litlu baðstofugluggunum frá geisla-
braut norðurhafsins, svo að lesbjart
var um lágnættið, meðan landþeyrinn
vaggaði puntinum á grænni bæjar-
þekjunni.
Á malargranda sunnan við túnfót-
inn var kauptúnið i Haganesvík, sem
samanstóð af húsakosti Samvinnufé-
lags Fljótamanna, Veitingaskálanum
Vík, gömlu Gránufélagshúsunum og
örfáum öðrum húsum, svo og lítilli
timburbryggju.
Á fimmta áratugnum var mikið
umleikis í Haganesvík. Skeiðsfoss-
Guðmundur
Sœmundsson
virkjunin stóð yfir, vegagerð yfir
Sigluíjarðarskarð, síldarleitarflug var
stundað frá Miklavatni og allir fólks-
flutningar með sérleyfisbifreiðum
höfðu endastöð í Haganesvík, í sam-
bandi við áætlunarferðir póstbátsins
frá Siglufirði, allt til ársins 1947.
Af þessari upptalningu má ráða að
mannlífið í Haganesvík var all fjöl-
breytt á þessum tíma, þó að í dag sé
þar auðnarlegt yfir að líta, en það er
aftur á móti saga um breytta sam-
gönguhætti.
Af þessu leiddi að mjög gest-
kvæmt var í Neðra-Haganesi á þess-
um árum og oft var margt um mann-
inn á litlu timburbryggjunni við
komu rútubílanna, meðan beðið var
eftir póstbátnum.
Þetta var lífsglatt, ungt fólk og
heldri menn með digra vindla, sem
allt átti það sameiginlegt að vera á
leið í síldarævintýrið á Sigló. Þá var
Heima er bezt 267