Gátt - 2016, Blaðsíða 33

Aldrei of seint að byrja. Réttindi styrkja
Raunfærnimatið er alger snilld og það ættu
Námskeiðið var frábær upplifun og
Samtal við námsráðgjafa breytti
góð leið til að komast út og hitta fólk.
Kennsluaðferðirnar eru „alveg frábærar“ með að mæta fólki
þar sem það er statt og mæta þeim sem eru les-, eða talnablindir og eiga
Námskeiðið hefur styrkt mig persónulega í
vondar minningar úr skóla.
leik og starfi. Námskeiðið gjörbreytti mér og mínu lífi, það gaf mér mikið
sjálfsöryggi. Sjálfsstyrking og samskipti er stór þáttur í náminu og mjög
mikilvægur.
33
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
G Á T T – Á R S R I T – 2 0 1 6
Mynd 1 – Staða raunfærnimats hjá þjóðum Evrópu
Margt bendir til þess að aðilar vinnumarkaðarins séu tilbúnir
til að skoða alvarlega hvort raunfærnimat sem byggir á við-
miðum atvinnulífsins nýtist á vinnumarkaði og ef svo er, að
vinna að því að koma slíku kerfi á.
Hugsanlegum ávinningi af slíku kerfi er lýst í töflunni hér
fyrir neðan.
Í skýrslunni Fjárfestum í hæfni starfsmanna, sem unnin
var af vinnuhópi á vegum Stjórnstöðvar ferðamála í janúar
síðastliðnum, kemur eftirfarandi fram:
Raunfærnimatið felur í sér mat á hæfni starfsmanna á
móti störfum og námskrá og nýtist við að einstaklings-
miða nám og votta hæfni einstaklinga og byggja upp
þekkingu innan fyrirtækja. Markmiðið er að bæði starfs-
menn og fyrirtæki nýti sér ávinninginn sem felst í því að
gera bæði hæfnikröfur og færni sýnileg.
Í kjarasamningum Samtaka atvinnulífsins (SA) annars vegar
og Flóabandalags, VR og Starfsgreinasambandsins (SGS) hins
vegar er að finna eftirfarandi bókun:
Samningsaðilar munu vinna að því að meta nám/raun-
hæfni til launa á tveimur þrepum á grundvelli hæfni-
greiningar starfa. Áætlun verði gerð um greiningu starfa
með aðkomu beggja aðila í samráði við Fræðslumiðstöð
atvinnulífsins, þar sem hæfniþættir starfs eru settir upp
í námskrá.
Þann 12. október 2016 var gefinn út Hæfnirammi um
íslenska menntun. Það er sýn FA að hann muni í einfaldleika
sínum reynast öflugt tæki til að efla samtal atvinnulífs og
fræðsluaðila um þekkingarþörf og að tilkoma hans marki
tímamót hvað varðar áherslu á sýnileika ævilangrar mennt-
unar sem fer fram bæði með námi og starfi en hæfniramminn
nýtist fyrst og fremst almenningi sem tenging milli formlegs
og óformlegs náms. Samhliða útgáfu rammans var undir-
rituð yfirlýsing af helstu hagsmunaaðilum um sameiginlegan
skilning á hæfnirammanum. Þar segir meðal annars:
Ramminn hefur tvíþættan tilgang; annars vegar að auka
gagnsæi innan menntakerfis viðkomandi lands og hins
vegar að auka gagnsæi milli evrópskra menntakerfa.
Hann nýtist fyrst og fremst almenningi sem tenging milli
formlegs og óformlegs náms. Miðað er við að hægt sé að
tengja nám, óháð því hvar það er kennt, við hæfniþrep
rammans. Þrepin endurspegla þær kröfur sem gerðar eru
til einstaklingsins hvað varðar þekkingu, leikni og hæfni
í verkefnum, vinnu og samskiptum. Ramminn eykur
þannig gagnsæi og varpar ljósi á þá hæfni sem einstakl-
ingur býr yfir að loknu námi á tilteknu þrepi. Upplýsingar
um hæfni má t.a.m. nýta í ferilskrá, við starfsþróun og í
umsókn um nám.
Næstu misseri munu leiða í ljós hvernig til tekst og hvort
raunfærnimat sem byggir á hæfniviðmiðum atvinnulífsins
verði að veruleika. Þó að mörgum spurningum sé ósvarað, til
dæmis hvað varðar aðferðafræði, fjármögnum, notkun á nið-
urstöðum, gæðakröfur og þekkingaruppbyggingu að loknu
mati, þá má segja í stuttu máli að fyrsta skrefið í þessari veg-
ferð sé það að hagsmunaaðilar skoði málið af fullri alvöru.
Sú vinna er hafin og Fræðslumiðstöð atvinnulífsins tekur þátt
í henni.
H Æ F N I G R E I N I N G A R S TA R F A –
F O R S E N D A F Y R I R R A U N F Æ R N I M AT I
Forsenda þess að mögulegt sé að þróa raunfærnimat, þar
sem hæfniviðmið atvinnulífs eru notuð í stað hæfniviðmiða
námsskrár, er að til staðar séu hæfnigreiningar fyrir við-
komandi starf eða starfalínur. Niðurstöður hæfnigreiningar
kallast starfaprófíll og inniheldur skilgreiningu á viðkomandi
starfi og hæfnikröfur starfsins. Lýsing á hæfnikröfum eru við-
mið sem nota má til að hanna nám og/eða meta raunfærni
auk þess sem þrepaskipting hæfnikrafnanna getur nýst sem
markmið í starfsþróun.
Þegar atvinnulífið kemur að greiningarvinnu halda
eflaust margir að þar sé um að ræða endalausa upptalningu
á verkefnum sem starfsmaðurinn þarf að geta sinnt. Vissu-
lega er gerð grein fyrir þessum verkþáttum en í flestum til-
vikum eru kröfur um yfirfæranleg viðmið (e. soft skills), svo
sem frumkvæði, getu í samskiptum og að axla ábyrgð, mjög
áberandi. Það má því segja að útkoman minni stundum á
atvinnuauglýsingar nema að niðurstöður greiningarvinn-
unnar eru mun ítarlegri. Nánar má lesa um aðferðafræði og
afurðir hæfnigreininga sem FA framkvæmir á heimasíðu FA,
www.frae.is.