Heima er bezt - 01.11.2005, Blaðsíða 34

Kötturinn
hið stolta dýr
„Vísbendingar um tengsli þessara Kötturinn er töfrandi Og sjálfstœtt Sennilega hefur hann komist í
tegundar og heimilisvinar okkar ^ J a j j dýrhngatoluvegnagagnseminnar
finnum við víða, þar á meðal dýr. Hann lltUV StÓft á SÍg, ef þú og hafður í musterum og
rannsóknum á líkamsbyggingu, sto/t ham ey ham / • QÖ bænahúsum til þess að halda
svipuðum litum og Iitamynstrum ° nagdýrum tra. Þess var vandlega
í feldi, líkri heilastærð miðað við jafua SÍg Og treysta aftUV. Ta/íð er gætt að musteriskettir hefðu ekki
heilarými í höfuðkúpa og enn að afríski VÍllÍkÖtturim Sé forfaðir samgang við. villiketti sem alls
tremur mtjan para litnmgasamstæðu. J staðar voru. Talið er að Egyptar
„Afríski viilikötturinn er nettur og taiYlda kattarÍYlS. I bÓkÍYlYlÍ Alfrceði hafi fómað kettlingum á altari
smábeinóttur en skoski villikötturinn
er mun stærri og sterklegar vaxinn.
Skoski villikötturinn er með skýrari
rendur á feldinum en sá afríski og
talið útilokað að temja hann. Það
er því afar ólíklegt að hann sé forfaðir húskattarins okkar en
einu sinni voru uppi getgátur um það. Bæði þessi kyn era
bröndótt. Afríski villikötturinn er mannelskur af villtu dýri
að vera og heldur sig gjaman í nálægð við mannabústaði.
Nú kann einhver að segja að það sé vegna þess að honum sé
gefinn matur en það er ólíklegt því að á hans heimaslóðum
er gnægð matar að finna í náttúrunni, eins og fugla, nagdýr
og skordýr.
Það er ekki vitað hvenær kötturinn gekk í þjónustu
mannsins en hann var í miklum metum í Egyptalandi
mörgum öldum fyrir Krist. Múmíur katta hafa fundist
hjá Egyptum og talið er að musterisköttum hafi verið
fómað í trúarathöfnum. Egyptar máluðu kattamyndir
í grafhvelfingar og í heimildum er sagt að kettirnir á
málverkunum séu bröndóttir. Það leiðir hugann að því
hvort þá hafi allir kettir haft svipaðan lit eins og afríski
villikötturinn. Einlæg dýrkun Egypta hefur verið á
kettinum en mikill stéttarmunur var á köttum hinna ríku
og fátæku. Af kattarmúmíum, sem hafa fundist, eru sumar
múmjur sveipaðar í línvafninga, aðrar í ódýrara efni og er
það vísbending um hvort eigandinn var ríkur eða ekki.
Kötturinn var Egyptum svo sannarlega nauðsynlegur
vegna nagdýra sem lögðust á korn og önnur matvæli.
/ máli og myndum, Kattabókin,
segir svo:
guða sinna a.m.k. einu sinni
í mánuði. Um 400 áram fyrir
Krist er vitað að Rómverjar hafi
tekið köttinn í sína þjónustu til
að vinna á nagdýrum. Frá þeim
tíma hófst útbreiðsla hans um þau lönd sem Rómverjar
drottnuðu yfir.
Hnignun á dýrðarljóma kattarins
Töfraljómi kattarins fór hnignandi eftir að Rómverjar
tóku kristna trú. Algengt var að menn teldu hann tákn
þess illa. Breim þeirra vakti upp haturstilfinningu og
ætlað var að sjálfur Kölski notaði þá til illra verka. Á
Englandi voru kettir brenndir á báli, vitanlega í einhvers
konar trúarofsa. í Mið-Evrópu var köttum kastað á bál,
því var trúað að með því væru menn að vemda sjálfa
sig fyrir illum öndum. Ekki var það eingöngu alþýðan
sem framdi slík voðaverk heldur lögðu klerkar og aðrir
ráðamenn blessun sína yfir misþyrmingarnar. Á nitjándu
öld fór hagur katta að vænkast, trúarofsóknum var
lokið og má segja að þessi dýr hafi verið atvinnukettir í
músa- og rottuveiðum. I kringum 1870 var gæludýrahald
að komast í tísku. I Bretlandi kom Harrison Weir á
kattasýningum sem urðu til þess að það þótti fínt að hafa
kött fyrir gæludýr.”
Núna á tímum er mikið um að fólk eigi sér kött sem
gæludýr. Það má segja að hann keppi við hundinn um
466 Heima er bezt
Heima er bezt 466