Heima er bezt - 01.11.2005, Blaðsíða 37

mk'

Asmundur Uni Guðmundsson:
Jarpur
Jarpur fyrir rakstran’él á túninu á Krossi.
Jarpur var fremur smár
vexti, rauðjarpur að lit,
svolítið búttaður, eftir að
hold komust á hann, ónothæfur
með öllu nema til dráttar, hvort
sem það var á hjólum eða ekki,
sem sagt vagnhestur. Faðirminn,
Guðniundur Pálmi Ásmundsson,
bóndi á Krossi í Haukadal, festi
kaup á honum haustiö 1947,
í september, í Álftaneshreppi
í Mýrasýslu, án þess að hafa
séð hestinn, nema í ijarska. Á
þeim tíma vantaði hann vanan
vagnhest, til notkunar á jörð
sinni, Krossi, því stuttu áður
hafði hann misst vanan vagnhest
og vantaði annan í hans stað.
Að vísu hafði hann hafið þjálfun á tveimur hestum fyrir
vagn, en þeir áttu langt í land með þjálfun, svo ekki var
á það hættandi að beita þeim fyrir sláttuvél um sumarið,
einum og sér. Ekki einu sinni þó vanur hestur væri hafður
á móti, öðrum hvorum þeirra. Þeir myndu ekki þola allt
tannhjólaglamrið og hvininn í „hlaupastelpunni" í slætti.
Það saina gilti um rakstrarvélina, þeir voru of kvikir og
vantaði reynslu, til þess að geta staðist alla skellina í
tindunum, þegar garðað var.
Seint í október þetta ár,
gerði faðir minn ferð sína að
ná í Jarp og 120 kindur, sem
hann hafði keypt á sama stað,
veturinn 1946-47, en þær
höfðu verið fóðraðar þar um
veturinn. Ætlaði hann að reka
féð og Jarp heima að Krossi.
Leiðin sem hann valdi, var sú
léttasta sem völ var á, beint upp
á Grímsstaðamúla, fram með
Langavatni að norðanverðu,
yfír Sópandaskarð, niður
Laugardal, í Hörðudal, yfir
Bæjarháls hjá Hlíð, og koma
niður hjá Bæ í Miðdölum, upp
Sauðafellstungu, upp með
Svínhólsgili og yfir Saurstaðaháls, á efra vaðinu um Jörfa
og þaðan heim að Krossi. Þetta fór hann á einum degi. Að
vísu entist ekki birtutíminn í seinni endann.
Brá föður mínum mjög er honum var afhentur klárinn,
svo illa haldinn var hann, nánast holdlaus (tæpitungulaust:
reisa [ófær um að rísa á fætur]). Var faðir minn um tíma, í
vafa uni það hvort hann ætti að taka við klámum eða ekki.
Lét þó síðan slag standa og tók Jarp. Rann honum til rifja
Þessi hestur komst í eiguföður míns,
Guðmundar Pálma Asmundssonar,
haustið 1947, þá sagður 6 vetra.
Samkvœmt aldursgreiningu á tönnum
var hann ta/svert eldri, svo munaði
nokkrum árum. Ekki hefur hans
aðhúnaður al/taf verið góður, eins
og fram kemitr síðar. Vert er þó að
minnast hans með örfáum orðum, 58
árum síðar.
Heima er bezt 469