Heima er bezt - 01.09.2006, Blaðsíða 31

Kviðlingar
•
Umsjón: Auðunn Bragi Sveinsson
■
Vísnaþáttur
Góðir Ijóða- og vísnavinir.
Oft verður okkur hugsað til framrásar tímans, þessarar þungu
elfu, sem streymir án afláts og engan endi á. Gunnar Dal
skáld segir, að efnið breytist í ljós á efsta degi, en það verði
fyrst eftir milljón ljósár. Þannig orða ég það í ljóði:
A efsta degi er efnið tœmt,
allt er baðað Ijóss í flóði.
Erþað kannski eitthvað slœmt?
- Eftir milljón Ijósár, góði!
Liðinn tími kemur ekki aftur, og ósköp væri gaman að geta
hnikað honum citthvað til, ekki bara eitt ár okkur til yngingar,
eins og eitt þekkt skáld gerði eitt sinn, heldur svona tíu ár
eða meira. Eða hvað sagði ekki Bjarni Kristinsson, kunnur
húnvetnskur hagyrðingur af ætt Bólu- Hjálmars:
Lítill er I karli kraftur,
kollurinn er rúinn hárum.
Bara ég vœri orðinn aftur
eins og Jyrir tuttugu árum.
Lífið er stanslaus þeytingur eftir einhverju, sem okkur
fínnst við þarfnast í þann og þann svipinn. Um það hef ég
sett saman erindið:
Yfirleitt er allt vort líf
ákaflega skrýtið.
Það er fullt með fár og kíf
ogfremur tilgangslítið.
Þegar aldurinn tekur að færast yfír okkur í ríkum mæli,
hugleiðum við, hvað hafí eiginlega orðið af öllum liðnu
árunum. Við sjáum eftir hverjum degi, sem líður. Mér datt
einu sinni í hug erindi þessu viðvíkjandi:
Aður fannst mér tíminn tosast tregt á vegi.
Nú ég þetta sannast segi:
sé ég eftir hverjum degi.
Kona urn fertugt bað mig að yrkja um sig vísu. Þá vissi ég,
að hún mundi síðar telja sig hafa verið unga á þeim aldri:
Arin líða, auðveld, þung;
ellin hampar geiri.
Þú munt skilja, að þú ert ung,
þegar þau verða fleiri.
Við erum aldrei yngri en við erum í dag. Það er lóðið.
Þá er komið að hagyrðingi mánaðarins. Hann var raunar
þjóðkunnur fyrir fleira en ljóðmál. Hann var bæði hagyrðingur
og skáld, ef þar er gerður einhver munur á. Maðurinn hét
Sveinbjöm Beinteinsson og lifði frá 1924 til 1993, og er
jarðsettur í Saurbæ á Hvalljarðarströnd. Fæddur var hann í
Grafardal í Skorradalshreppi. Systkinin vom átta að tölu, og
öll fengust þau við ljóðagerð og sendu flest frá sér ljóðasöfn.
Sveinbjöm bjó sveitabúi á Draghálsi í Svínadal frá tvítugsaldri.
Hann sendi frá sér nokkur ljóðasöfn, fyrst „Gömlu lögin“,
er hann var 21 árs, 1945. Vakti sú bók mikla athygli á hinu
unga skáldi. Sveinbjörn tók trú forfeðra okkar og blótaði
goðin, ásamt söfnuði sínum, Asatrúarmönnum, sem hann
var lengi foringi fyrir, og nefndist Allsherjargoði.
Ekki meira um ævi þessa merka manns, enda má lesa
um hann í ævisögu, sem Berglind Gunnarsdóttir ritaði og
út kom 1992.
Sveinbjöm var mikill rímsnillingur. Sem dæmi um það
tek ég þetta erindi:
Meðan kiljur þungar þylja
þeysibylji loftsins hylja.
hugir yljast innan þylja,
ef menn viljans rúnir skilja.
Mansöngur nefnist vísnaflokkur eftir Sveinbjöm. Tvær
vísur birtast hér:
Yfir haga fannafreðinn
fornra laga tóninn ber,
líkt sem bragur langt að kveðinn
Ijós og fagur virtist mér
Þögul nóttin öllu eyðir,
eyðir dögun fyrir mér.
Kemst ég ekki Ijóssins leiðir,
Ijóss um veg í fylgd með þér.
Heimaerbezt 455