Hljóðabunga - 01.11.1978, Blaðsíða 15

hrint inn í vítahring stöðnunar og sífellt
þyngri skuldabyrði, meðan auðhringarnir
hrósa happi á tvennum vígstöðvum: Þeir fá að
starfa í landinu og nýta auðlindir þess (oftast
hráefni sem þeir flytja óunnin úr landi) og í
öðru lagi fá þeir að selja vöru sína hömlulaust
í landinu.
„Sérfræðingar“ sjóðsins eru á ferðinni hér
af og til, t.d. er í Morgunblaðinu 9. nóvember
1977 getið um að þrír fulltrúar Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins hafi dvalist hér í rösklega viku-
tíma og rætt við ráðherra, ráðuneytismenn,
bankastjóra Seðlabankans og starfsmenn Þjóð-
hagsstofnunar. Engum sögum fer af þeim
viðræðum, en telja má víst að hinir vísu
sendimenn hafi verið að leggja á ráðin um
fjárlagafrumvarp Ríkisstjórnarinnar, - og boð-
að sína vanalegu stefnu; viðskiptafrelsi, geng-
isfellingu og samdráttarstefnu.
Skuldir íslendinga við sjóðinn námu í apríl
1977 62,2 milljónum Sérstakra dráttarrétt-
inda (SDR), sem er sú mynteining sem sjóður-
inn notar. Samkvæmt kvóta íslands hjá sjóðn-
um fáum við 11,5 milljónir SDR í yfirdrátt,
án nokkura skilyrða, en þegar upp fyrir þá
upphæð kemur verða skilyrði sjóðsins um
„rétta“ efnahagsstefnu harðari og harðari.
Hvaða fyrirmæli ráðherrum og Seðlabanka-
stjórum hafa verið gefin í nóvembermánuði
1977 skal ósagt látið, en ekki er laust við að
efnahagsráðstafanir síðasta árs eigi sér sam-
hljóm í hinum vanalega „ráðleggingalista“
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins: Samdráttur í opin-
berum fjárfestingum og bankaútlánum, hækk-
un vaxta, gengisfelling, kaupskerðing og
rýmkun á verðlagseftirliti. Listinn er þó ekki
tæmdur, næst megum við því trúlega búast
við að dregið verði úr niðurgreiðslum á
neysluvörum, gjaldeyrisverslun verði gefin
frjáls og ný stóriðjuáform á vegum auðhringa
komi fram í dagsljósið.
Alþjóðabankinn ber einnig hag auðhringa
mjög fyrir brjósti. T.d. er hann tregur til að
veita lán til þjóðlegrar iðnaðaruppbyggingar
sem líkleg er til að gera landið efnahagslega
sjálfstætt, en veitir gjarnan lán til vega, hafna
og annarra framkvæmda sem koma auðhring-
um til góða. Á íslandi hefur hann veitt lán til
stórvirkjana í samræmi við þessa stefnu sína,
og haft hönd í bagga við gerð stóriðjusamn-
ingana.
I yfirlýsingu í tilefni ráðstefnu um Alþjóða-
bankann, frá þeim Elíasi Davíðssyni og Engil-
bert Guðmundssyni, (Dbl. 14. 2. 1978) segir
eftirfarandi:
„Samskipti Alþjóðabankans við ísienska rfkið
eru gott kennslubókardæmi um aðferðir bank-
ans. Annars vegar tryggja samningar
ALUSUISSE við íslenska ríkið að deilum milli
þessara aðila sé vísað til gerðardóms bankans í
Washington. Hins vegar voru sett í lánasamning
bankans við íslenska ríkið vegna
SIGÖLDUVIRKJUNAR ákvæði sem tryggja af-
komu og stöðu ALUSUISSE á íslandi. Sam-
kvæmt samningum þessum falla lán vegna Sig-
ölduvirkjunar í gjalddaga ef íslenska rfkið end-
urskoðar samninga sína við ALUSUISSE án
samráðs við bankann".
Stefna bankans gagnvart hinum ýmsu þjóð-
ríkjum hefur á undanförnum árum opnað
augu margra fyrir því að hann er ekki hlutlaus
alþjóðastofnun eins og nafn hans bendir til.
Bankinn er lipur í viðskiptum við gerræðis-
stjórnir á borð við herforingjaklíkuna í Chile,
svo framarlega sem þessar stjórnir veita auð-
hringum athafnafrelsi. Dæmigert er að á
valdatíma Allende-stjórnarinnar í Chile neit-
aði Alþjóðabankinn að lána þangað fé, enda
hafði sú stjórn þjóðnýtt ýmsar eignir auð-
hringa og stefndi að efnahagslegu sjálfstæði og
sósíalisma.
Áhrif þessara tveggja stofnana, Alþjóða-
banka og Alþjóðagjaldeyrissjóðs, eru meiri á
íslandi en margan órar fyrir. Þessi áhrif hafa
vaxið í kyrrþey, enda þagað um þau í fjölmiðl-
um. Það er heldur ekki á allra vitorði að þau
ríki eru til (s.s. Filipseyjar og Sri Lanka) sem
vegna óhóflegrar skuldasöfnunar á síðustu
tveimur áratugum eiga nú allt sitt undir
miskunn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Þar hafa
erindrekar sjóðsins nú tekið við stjórn efna-
hagsmála, og er þá raunar matsatriði hvort
þessi ríki geti talist sjálfstæð öllu lengur. Ef
fram heldur sem horfir með skuldasöfnun
íslenska ríkisins kann það þó aðeins að vera
tímaspursmál hvenær ísland verður komið í
sömu aðstöðu.
Að lokum
Tilgangurinn með þessum skrifum er fyrst
og fremst að sýna fram á að innflutningsfrelsið
er ekki allt þar sem það er séð, heldur dregur
HLJÓÐABUNGA
15