Árbók Tryggingarstofnunar ríkisins - 01.12.1940, Síða 21

19
ingunum. Það skilur smám saman, að misnotkun trygginganna er mis-
notkun á eigin fé, er kemur því sjálfu í koll með hækkun iðgjalda. Það
liættir að hugsa sem svo: Samlagið horgar, en í staðinn kemur: Ég borga.
Ymsir aðrir örðugleikar voru á vegi trygginganna. T. d. var skortur nægi-
lega margra manna, er værn þjálfaðir i að skipuleggja og annast rekst-
ur þeirra.
Aðstaða trygginganna var j)\í að mörgu leyti erfið í byrjun. í fyrsta
lagi skorti fólkið þá tryggingarmenningu og þann félagsanda, sem nauð-
svnlegur er, ti 1 að tryggingar geti farið vel. í öðru lagi skorti okkur
reynslu lil að skipulégg'ja og frainkvæma þær. í þriðja lagi var aðstaða
Irygginganna til að semja við lækna og sjúkrahús í stærstu bæjunum
mjög erfið. Mestur hluti læknanna voru óhumaðir starfandi læknar, er
töldu sér heimilt að ráða kaupi sínu á frjálsum vinnumarkaði, en sjúkra-
húsin ýmist bæjarsjúkrahús, er kepptu að hallalausum rekstri, eða einka-
sjúkrahús, sem að sjálfsögðu gerðu hið sama.
Að vísu var heimild i lögum til að láta ósamið við lækna, sjúkrahús
og Jyfjabúðir að miklu eða litlu leyti, en væri sá kostur tekinn, væri um
leið stórlega dregið úr gildi trygginganna, og hefur það hvergi verið gert
til þessa.
Skal nii farið nokkrum orðum um framkvæmd tryg'ginganna, að því
cr varðar helztu atriðin.
Sjúkrcthús.
Með sjúkratryggingarlögunum er ákveðið, að samlögin skuli greiða að
fullu dvöl meðlima sinna á sjúkrahúsum, sem og Ivf og læknishjálp þar.
Aðstaða samlaganna lil að fullnægja þessu skilyrði var og er að mörgu
leyti erfið af fjárhagsástæðum, og er á það vilcið hér að framan. Á Norður-
löndum, þar sem þróun félagsmála er að flestu leyti lengra á veg komin
en hér, reka bæjarfélögin sjúkrahús sín með halla, og auk þess njóta
sjúkratryggingarnar sérstakra ívilnana.
í Danmörku greiða sjúkrasamlögin aðeins helming venjulegs dag-
gjalds vegna meðlima sinna, eða frá kr. 0,60—3,00 á dag, og er þá læknis-
hjálp og' lyf innifalin.
í Svíþjóð greiða sjúklingarnir aðeins rúmlega 30% ]\ess, sein kostar
að reka bæjar- eða lénssjúkrahús. Víða er sú tilhögun þar, að daggjaldið
lækkar, því lengur sem sjúklingarnir liggja og veikindin eru þungbærari.
Arið 1929 voru daggjöldin frá kr. 1.00—2.50, en víða lækkuðu þau, svo
sem fyrr var sagt, sums staðar þegar eftir 15 daga legu, en annars staðar
eftir 30—60 dagá legu, og gátu þá t'arið niður i kr. 0.50 á dag þar, sem
þau voru höfð lægst. Þrátt fyrir þessi lág'u daggjöld njóta meðlimir
sjúkrasamlaga í stærstu borgunum afsláttar frá þeim.
Daggjöldin á sjúkrahúsum hér á landi eru mjög há, og þeirri stefnu
yfirleitt fylgt, að sjúkrahúsin beri sig að sem mestu leyti. Er því eðlilegt,
að kostnaður samlaganna á meðlim vegna sjúkrahúsvistar sé hár, en
hann hefur verið þessi á meðlim á ári að meðaltali fyrir öll samlögin: