Árbók Tryggingarstofnunar ríkisins - 01.12.1940, Blaðsíða 30

28
Vanræksla á greiðslu iðgjalda fyrir áraniót, inundi hafa í för með sér
missi réttinda lil sjúkrahiisvistar og lyfja á kostnað sjúkratryggingar-
innar næsta ár, eða þangað til áfallin iðgjöld væru greidd. Einnig væri
rétt að heimila embættislæknunum hærra taxta gagnvart þeim, er eigi
gætu sýnt greiðsluskírteini fyrir næsta ár á undan, svo að einnig það
skapaði aðhald, því að líklegt má telja, að útgjöld vegna sjúkrahúsvistar
vanskilamannanna mundu lenda á bæjar- og' sveitarfélögum, ef út af
hæri.
Tryggingarstofnunin gæti með litlum tilkostnaði séð um, að eigi
væri greiddur sjúkrahúskostnaður og lyf annarra en þeirra, sem standa
í skilum með iðgjöld sín, og í þeim mæli, er sjúkratryggingarlögin
lieiinila.
Sjúkratryggingar með þessu sniði stefndu að því, að landsmenn
tryggðu sér það eitt, sem nauðsynlegast er og mest útgjöld fylgja, svo
sem sjúkrahúsvist. Það getur orkað tvímælis, hvort skyldutrygging á að
vera víðtækari en þetta. Það skal játað, að nokkuð væri dregið úr fríð-
indunum frá því, sein nú er, þar sem gert er ráð fyrir nokkurri greiðslu
til lækna fyrir hvert unnið verk og naumari lyfjatryggingu.
En á móti þessu koma ýjnsir kostir. Landsmenn gætu leitað nálega
hvaða læknis sem væri, hvar sem þeir væru, og' ávallt notið sömu hlunn-
inda, þ. e. læknishjálpar gegn vægri greiðslu samkvæmt. opinberri gjald-
skrá, hjá þeim læknum, er helzt skyldi í samræmi við eðli sjúkdómanna.
Reksturskostnaður slíkra tryg'ginga yrði svo lítill, að veruleg fjárhæð
yrði þess vegna kyrr í pyngju hinna tryggðu, og gætu þeir síðan varið
henni til að greiða aukagjöldin. Slíkur sparnaður á rekstrinum, ásamt
takmörkun fríðindanna, hefði í för með sér milda lækkun iðgjalda, en
einnig þetta stuðlaði að því, að meira fé yrði aflögu til aukagreiðslnanna.
Starfskraftar læknanna yrðu betur skipuiagðir í þágu landsmanna.
Dugur einstakra lækna fengi nolið sín á heilbrigðara hátt en kleift er
víða með því skipulagi, sem nú er, en það yrði bæði fólkinu og lækna-
stéttinni til góðs. Loks gæti fólkið stofnað til frekari tryggingar á frjáls-
um grundvelli, ef því sýndist svo. Útg'jöld hins opinbera til sjúkratrygg-
inga þyrftu ekki að aukast frá því, sem nú er, nema í samræmi við
fjölgun manna í tryggingu, en með samþykkt tryggingarlaganna hefur
löggjafinn sýnt vilja sinn í því efni.
Vera má, að ýmislegt í hugmynd þessari fái eigi staðizt gagnrýni,
en slíkt er ekki tiltökumál, því að sjúkratryggingarmálin eru flókin
viðfangs og hafa einnig reynzt það öðrum þjóðum. En þeim mönnum,
sem að þessum málum vinna, ber skylda til að benda á allt, sem aflaga
fer eða stefnir rangt, og leita að ráðum til úrbóta. Enguin blandast hugur
um, að sjúkratrygg'ingar eru eitt hið mesta nauðsynjamál og að málefni
og aðferðin til að leysa málefni er sitt hvað. Ef þessar hugleiðingar gætu
í einhverju atriði orðið til jiess að jioka lausn sjúkratryggingarmálsins
örlitlu nær liinu æskilegasta marki, miðað við staðhætti hér á landi,
eða vakið aðrar hugmyndir, er gerðu það, er tilganginum náð.