Árbók Tryggingarstofnunar ríkisins - 01.12.1940, Qupperneq 29

27
heildargreiðslan nema 720- - 840 þús. kr. árlega, eða svipaðri fjárhæð
og ríkið eitl ver lil almennrar barnafræðslu í landinu. Ríkið ver nú ár-
lega um 220 þús. kr. til að launa uin 50 héraðslækna á venjulegum tím-
um, og yrði því að bæta við 500—620 þús. kr. á ári. Mætti lækka fram-
lög ríkis og' bæjar- eða sveitarfélaga til sjúkratryg'ginga um þá fjárhæð.
Með þessu skipulagi ynnist, að allir landsmenn ættu greiðan aðgang að
læknum með sömu kjörum, og væri þá bætt úr því misrétti, sem áður er
lýst. Gera yrði áætlun um, hvað Iiæfilegt væri, að margir íbúar kæmu
á hvern lækni að meðaltali i kaupstöðunum og dreifbýlinu, og væru þá
ekki launaðir fleiri læknar á hverjum stað en sem því svaraði. Ef grunn-
laun lækna yrðu eitthvað svipuð því, sem hér hefur verið nefnt, má
ætla, að hin opinbera gjaldskrá, sem embættislæknunum bæri að fara
eftir, þyrfti ekki að vera hærri en svo, að hún vrði aðeins heilbrigður
heinill, en ekki ofviða almenning'i. Sjálfsag't virðist, að styrkur til að vit ja
læknis um langan veg haldist framvegis.
Ef horfið yrði að þessu ráði, væri skipun keknamálanna falin opin-
herri forsjá, en það kæmi í hlut fólksins að greiða iðgjöld til tryggingar
á sjúkrahúsvist og lyfjum. Sé gert ráð fyrir, að sjúkratrygg'ingarnar nái
til allra landsmanna, en að því ber að keppa sein allra fyrst, er að vísu
aug'ljóst, að verulegur afgangur vrði af hinu opinbera framlagi, þegar
búið væri að greiða læknunum. Svo sem fyrr getur, var framlagið um
083 þús. kr. árið 1940, og náði tryggingin þá til náleg'a helmings lands-
manna. Engar Iíkur eru til, að framlagið mundi hækka hlutfallslega, eða
um helming, þótt allir landsmenn yrðu sjúkratryggðir. En það mundi
hækka nokkuð, og mismunurinn á því og læknalaununum rynni til að
létta undir með landsmönnum við tryggingu sjúkrahúsvistar og lyfja.
Iðg'jöld almennings til að tryggja sjúkrahúsvist yrðu að vera breyti-
leg eftir staðháttum, t. d. sjúkrahúsakosti á hverjum stað, og reynsla
sú, sem íengizt hefur undanfarin ár, gefur mikilvægar bendingar i því
efni, en nákvæm áætlun um þau skal ekki gerð hér.
Skal nii farið nokkrum orðum um tryg'gingu á lyfjum. Lyfjanotkun
er orðin óskynsamlega mikil, og það er tæplega rétt að gera fólki að
sltyldu að tryggja sér nema nauðsynlegustu lyf, sem kunn eru að því
að gera verulegt gagn.
En þau lyf eru í rauninni ekki mjög mörg, og er ólíklegt, að i'ðgjöld
vegna tryggingar á þeim þyrftu að vera hærri en 3—4 kr. á trygging'ar-
skyldan mann á landinu. Nauðsynlegt væri að gefa út skrá um lyf þau,
er sjúkratryggingarnar greiddu, lyfsölum og læknum til leiðbeining'ar.
Eðlilegast væri, að Tryggingarstofnun ríkisins annaðist rekstur
sjúkratrygginga á þessum grundvelli, á líkan hátt og hún annast rekstur
slysatryggingar fyrir allt landið. Hún hefur spjaldskrá um alla menn á
landinu, sem eru á tryggingarskyldum aldri, vegna Lífeyrissjóðs ís-
lands. Tryg'gingariðg'jöldin mætti innheimta ásamt lífeyrissjóðsgjaldinu.
Tryggingarstofnunin gæti árlega fengið skrá um vanskilamennina frá
sýslumönnum og héraðsdóniurum, sem víðast hvar annast innheimtuna.