Heimili og skóli - 01.03.1949, Page 14

34
HEIMILI OG SKÓLI
Kennslustofan þarf að vera svo stór
og nemendurnir svo fáir (ca. 16), að
kennarinn geti fléttað inn í bóklega
námið verklegar athafnir. Á því sviði
sjá þeir helzt, að þeir geta líka af-
kastað einhverju, verið til einhvers
gagns. Á meðal telpnanna má sjá
regluleg húsmóðurefni, sem hafa yndi
af að halda öllu í röð og reglu í
kennslustofunni, vökva gluggablómin
o. þ. h., og drengirnir myndu með
ánægju föndra með hníf eða útsög-
unarboga og sjá árangur starfs síns.
Lau gætu með stolti og gleði sýnt
handavinnu sína, vel hirtan garðblett-
inn sinn, steina- eða blómabeðið sitt
o. s. frv.
Þetta er það, sem skólinn getur gert
fyrir þessi olnbogabörn sín, og þar
með gert sitt til þess að forða þeim frá
illum hvötum og óhollum athöfnum,
með því einu að gefa þeim tækifæri
til þess að hagnýta sína takmörkuðu
starfsgetu á skynsamlegan og heiðar-
legan hátt. Þessum börnum er annars
mikil hætta á að lenda á afbrotabraut-
um, og er það skiljanlegt.
Þau eru full vanmáttarkenndar
vegna ónógrar skólagetu sinnar, og
vantar þá siðferðislegu stoð og um-
hyggju, sem heimilið ætti að láta þeim
í té. Til þess að hljóta einhvers staðar
viðurkenningu, reyna þau að skapa
sér álit hjá félögunum með leyfileg-
um eða óleyfilegum aðferðum. Eru
t. d. svo „köld“, að þau skrökva, stela
eða stæla ruddalegan munnsöfnuð
sumra fullorðinna. Þetta er síðasti
möguleikinn til þess að skipa virðu-
legan sess á meðal leiksystkinanna,
og tekst í sumum tilfellum, t. d. meðal
ístöðulítilla miðlungsbarna, sem láta
þá leiðast með út í einlrverjar vit-
leysur.
Þessi börn eru þó alls ekki „köld“,
heldur þvert á mót hrædd og einstæð,
með samvizkubit sitt og óhugnað
þann, sem illur verknaður hefur í för
með sér, og þrá því heitast af öllu
leiðsögu og hjálp til þess að komast
aftur á réttan kjöl. Þetta gerir sálarlíf
þeirra enn flóknara, og veitir uppal-
andanum ærið viðfangsefni.
Sem sagt, mitt álit er, að sérdeildir
barnaskólanna, sem starfræktar væru
fyrir þessi börn, þar sem meiri
áherzla væri lögð á uppeldið en að
troða í þau skólavizku, meira væri
hugsað um sálarástand þeirra en þekk-
ingarskort, séu nauðsynlegar.
Þá vildi ég minnast á annan hóp,
sem oft verður utanveltu í náminu og
hjá félögunum, þótt ekki sé gáfna-
skorti um að.kenna. Hef ég þá í huga
t. d. sjóndöpur og heyrnarlítil börn,
sem vegna vöntunar sinnar geta ekki
fylgzt með í kennslunni og verða oft
atyrt af kennaranum fyrir eftirtektar-
leysi, af því að liann veit ekki hina
raunverulegu ástæðu fyrir sljóvleika
þeirra. Einnig börn með bjagað mál-
far, bækluð börn, eða börn með önn-
ur sérkennileg ytri einkenni, sem
valda aðkasti og aðhlátri skólasystkin-
anna, en slíkt verkar skiljanlega einn-
ig á eftirtekt þeirra og áhuga við
námið.
Með nákvæmum og reglulegum
læknisskoðunum skólabarna ætti
kennarinn að vita um þessi börn og
geta tekið tillit til þeirra í kennsl-
unni, a. m. k. sýnt þeim nærgætni og
umhyggju. Hvað annars er gert fyrir
þau, verður skólinn að ráða úr í