Heimili og skóli - 01.06.1971, Síða 27

VALGERÐUR JÓNSDÓTTIR,
HJÚKRUNARKONA
llm orskir
fávitaháttar
ORSAKIR fyrir fávitahætti eru margar.
sumar þekktar, aðrar óþekktar. Oft er hægt
að benda á atriði í sögu barnsins eða móður-
innar, sem skýra ástandið og vitað er um
150 til 200 sjúkdóma, sem orsakað geta
vangefni á háu stigi. Eg mun hér á eftir
nefna nokkra þessara sjúkdóma og lýsa í ör-
fáum orðum einkennum þeim, sem þeir
valda.
1. Mongolidagervi er meðfæddur fávita-
sjúkdómur. Hann var fyrst uppgötvaður ár-
ið 1866 af enskum lækni, Langdon Down
að nafni (Downs Syndrom).
Við rannsóknir hefur komið í ljós, að af
hverjum sex hundruð börnum, sem fæðast,
er eitt mongolid. Orsakirnar fyrir þessu af-
brigði eru þær, að litningafjöldinn er meiri
en í heilbrigðum einstaklingi, en ekki er
vitað með vissu hvað veldum þeim mun.
Algengast er, að mongolidar séu yngstir í
systkinahópi, en fæðast þó stundum í ann-
arri röð.
Þessi börn hafa öll mjög svipuð líkamleg
einkenni og nafn sitt draga þau af því hve
mjög þau iíkjast mongólum í útliti. Augun
eru skásett, nefnið breitt, hendurnar breið-
ai og fingur stuttir, tær einnig. Höfuðið er
stutt framan frá og aftur, hnakkinn flatur
og háls stuttur. Kynfæri eru eðlilega þrosk-
uð, en allir eru þeir ófrjóir.
Mongólidar náðu yfirleitt ekki háum
aldri, urðu sjaldan eldri en 30—40 ára.
Með bættri umhirðu og hjúkrunaraðstöðu
hefur lífaldur þeirra sem annarra hækkað
talsvert. Margir þeirra eru með hjartagalla
og þeir hafa lítið mótstöðuafla gegn sjúk-
dómum, en það eykst þó frekar með aldrin-
um. Þeir eru mjög kvefsæknir, húð þeirra
þurr og þarfnast sérstakrar umönnunar,
tennur eru mjög lélegar og skemmast fljótt,
fullorðinstennur koma seint eða ekki.
Eitt af einkennum mongólidanna er mik-
ill vöðvaslappleiki og teygjanleg liðabönd
og geta þeir án erfiðleika sett sig í hinar
heimili og skóli
71