Læknaneminn - 01.04.1967, Blaðsíða 8

8
LÆKNANEMINN
brillatio er lágspennt (low vol-
tage), er gott að gefa procain-
amið, lignocain og/eða isopre-
nalin súlfat 0,2 mg í æð og reyna
síðan aftur að defibrillera. Sum-
ir gefa 5 ml af 1/10000 adrena-
líni í æð. Einnig má reyna 5 ml
af 10% kalsíumklóríði.
3. Asystole. Þegar hjartað er
algerlega stöðvað, er útlit verra.
Gefa skal isoprenalin súlfat 0,2
mg og 10% kalsíumklóríð 5 ml
í æð. Síðan verður að þræða sér-
stökum þræði (catheter) inn í
hægra afturhólf (ventriculus
dexter) og keyra hjartað (pa-
cing, eða hjartslætti haldið uppi
með rafstraumi), ef einhverjum
árangri skal náð.
Hér verður að taka rækilega
fram, að iðulega strandar árang-
ur á því, að sýrumagn blóðsins
er of mikið (lágt pH). Ef vel
á að vera, er nauðsynlegt að
mæla pH, pC02 og p02, meðan á
aðgerð stendur. Tekur það ekki
nema um 2 mínútur með viðeig-
andi tækjum. Oft þarf að gefa
miklu meira en 200 mEq., sem
gefin eru í byrjun. Fyrsta mynd
sýnir, hve lágt pH reyndist yfir-
leitt vera í 38 skyndidauðasjúkl-
ingum, þrátt fyrir 200 mEq. af
bikarbónati (Kirby et al. 1967).
Hvenær á að hætta lífgunar-
titlraunum? Þegar allt hefur ver-
ið reynt, sem ofan segir, og eng-
inn árangur fengizt, ákveður
stjórnandi meðferðarinnar að
hætta. Oftast er þá um asystole að
ræða eða mjög lágspennta fibril-
latio.
Margir leggja áherzlu á að at-
huga hegðun ljósopa. I byrjun eru
þau alútvíkkuð (agonal position),
en með fullnægjandi meðferð
dragast þau oftast saman. Ef
sjúklingur hefur verið dáinn meir
en 3 mínútur, eru þau venjulega
hálfopin og óhreyfanleg (cada-
veric position). En ljósopum er
ekki alltaf að treysta. Stundum
hefur sjúkling verið gefið morfín
eða önnur ópiöt, sem draga ljós-
op saman. Einnig er vitað um
sjúklinga, sem hafa lifnað, þrátt
fyrir fullopin ljósop alla tíð, með-
an á meðferð stóð, en það er und-
antekning (Bardhan, 1965).
Eftirmeðferð.
Ef tekizt hefur að koma hjart-
slætti í gang, skal halda uppi 90
mm systoliskum blóðþrýstingi
með viðeigandi lyfjum (metara-
minol, noradrenalin) og gefa 20%
mannitol í æð, 100 ml í fyrstu,
vegna yfirvofandi nýrnaskemmd-
ar (tubular necrosis), lungnabjúgs
og heilabjúgs. Ef sjúklingur er
djúpt meðvitundarlaus er ráðlegt
að kæla hann niður, að 30 stigum
C., en ekki lægra. Fylgjast verður
með hjartalínuriti á rafsjá, því
ósjaldan stoppar hjartað aftur. Ef
sjúklingur hefur mjög tíð auka-
slög (extrasystoli), skal gefa pro-
cainamid, lignocain eða propran-
alol. Alltaf skal láta heparín
drjúpa í æð, þar sem mikil hætta
er nú á blóðtappa.
Oft byrjar sjúklingur ekki að
anda sjálfur, þótt hjartað slái.
Þarf þá að nota blásturstæki og
blása í fyrstu hreinu súrefni. Not-
ast má við svæfingaslöngu (endo-
tracheal tube) upp í 36 klst., en
þá verður að gera barkaskurð
(trecheostomia). Of langt mál er
að lýsa meðferð lungnablásturs
(mechanical ventilation) og með-
ferð barkaskurðar. Ekki er held-
ur hægt að fara nánar út í með-
ferð sjúklings, sem er keyrður
(paced).
STcipulag.
Sérfræðingur í hjartasjúkdóm-