Læknaneminn - 01.04.1967, Síða 23

LÆKNANEMINN
83
höfundar, svo að lesendur gætu
eitthvað vitað, um hvað verið væri
að ræða. I allri þessari ringulreið
skipaði Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunin (WHO) sérfræðinga-
nefnd, sem skyldi freista þess að
setja saman skýrgreiningu, sem
flestar þjóðir gætu sætt sig við, og
lagði nefndin til eftirfarandi skýr-
greiningu (1952): „Alcoholice are
those excessive drinkers, whose
dependence upon alcohol has at-
tí’sined such a degree that it shows
a noticeable mental disturbance
or an interference with their bo-
dily and mental health, their in-
terpersonal relations, and their
smooth social and economic fun-
ctioning; or who shov/ the prod-
romal signs of such developments.
They therefore require treatment".
Það þarf auðvitað ekki að taka
fram, að orðið ,,treatment“ felur
í sér læknismeðferð. Ennfremur
lagði nefndin til eftirfarandi flokk-
un á alkóhólistum.
1) irregular symptomatic ex-
cessive drinkers
2) habitual symptomatic exces-
sive drinkers
3) addictive drinkers (alcohol
addicts).
Tvo síðustu flokkana kallaði
nefndin „alcoholics proper“ og
samsvarar það nokkurn veginn
hugtakinu króniskir alkóhólistar.
Eins og nöfnin gefa til kynna eru
symptomatiskir ofdrykkjumenn
haldnir einhverjum líkamlegum
eða andlegum sjúkdómum eða
kvillum, svo sem geðsjúkdómum,
taugaveiklun, geðvillu, fávitahætti
o. s. frv., þar sem ofdrykkjan er
einkenni (symptom), en ekki sjúk-
dómur út af fyrir sig. „Addictive
drinkers" eru hins vegar haldnir
„alcohol addiction“, þ. e. s. óvið-
ráðanlegri ástríðu gagnvart alkó-
hóli, sem hefir í för með sér, að
þeir a) missa vald á drykkjunni
(loss of control) og b) geta ekki
stanzað drykkjuna (inability to
stop). f þessu sambandi ber þó að
hafa í huga, að hugtakið addic-
tion (þ. ,,Sucht“) er hér ekki not-
að í farmakologiskri merkingu
(drug addiction), sem einkennist
af auknum tolerans við langvar-
andi notkun lyfsins og mögnuðum
abstinens-einkennum, þegar sjúkl-
ingurinn er skyndilega sviftur lyf-
inu. Sérkenni addictive drinkers
eru ekki abstinens-einkennin, þótt
þau séu ávallt nokkur og óþægileg,
eftir langa túra, heldur „loss of
control“ og „inability to stop“, og
greina þessi sérkenni addictive
drinkers frá symptomatiskum of-
drykkjumönnum. Jellinek kallar
þessa tegund ofdrykkju „disease
per se“, og WHO-nefndin skýrir
hana sem ,,a physical need wich
originates in physiological con-
ditions involving metabolism, en-
docrine functions, etc“, og jafn-
framt er talað um „psychological
dependance" gagnvart alkóhóli.
Nefndin hefir ennfremur skipt
þessari tegund drykkjusjúklinga í
2 undirflokka í samræmi við ofan-
greind einkenni.
1) „Loss of control“-sjúklingar
drekka í túrum (,,túramenn“ á
íslenzku) með hléum á milli. Þeir
verða að halda áfram að drekka
þegar eftir fyrsta sopann og hætta
ekki fyrr en þeir gefast upp eða
er hjálpað til þess fyrir tilstilli
annarra. Þeir hafa enga stjórn á
áfengismagninu og eru ávallt
blindfullir allan þann tíma, sem
túrinn stendur yfir, en hann get-
ur varað dögum, vikum og jafnvel
mánuðum saman. I hléunum milli
túranna eru þeir algáðir og hafa
jafnvel óbeit á áfengi, en eftir
nokkurn tíma, vanalega 3—4 vik-
ur, byrjar næsti túr, og þannig