Læknaneminn - 01.08.1976, Blaðsíða 6

Spjall
A undanförnum árum hefur athygli manna beinst
í vaxandi mœli að málefnum aldraðra. Nú. orðið eru
flestir sammála um, að lœknisfrœði aldraðra eigi
rétt á sér sem sérgrein. Vandamálin eru oft frá-
brugðin vandamálum hinna yngri, oft er um lang-
varandi sjúkdóma að rœða og félagslegar aðstœður
hafa mikil áhrif á gang mála. Oft birtist sami sjúk-
dómurinn á annan hátt í öldruðum en í hinum yngri.
Yngri sjúklingar hafa venjulega aðeins einn sjúk-
dóm, sem heyrir undir ákveðna sérgrein. Aldraður
sjúklingur hefur hins vegar oft marga sjúkdóma, sem
grípa hver inn í annan og iðulega falla þessir sjúk-
dómar utan við þann ramma, sem venjuleg sjúkra-
hús setja sér. Viðbrögð aldraðra við lyfjum eru önn-
ur en viðbrögð yngra jólks.
Til að fá hugmynd um hvers konar sjúkdómar
hrjá aldraða var gerð könnun á 1200 sjúklingum á
öldrunardeild á St. Mary Hospital í Kent í Eng-
landi.1 644 liöfðu sjúkdóma frá taugakerfi, (þar af
340 cerebrovascular accident), 530 í lijarta- og œða-
kerji, 273 í öndunarfœrum og 219 í stoðkerfi. Aðrir
sjúkdómahópar töldu minna en 200 sjúklinga hver.
Þetta segir þó ekki alla söguna, því sjúklingar með
geðsjúkdóma voru ekki lagðir inn á þetta sjúkrahús
af þeim ástœðum eingöngu.
Hlutfall fólks yfir 65 ára eykst stöðugt, og skv.
norskri spá2 heldur hlutfallið áfram að aukast fram
til ársins 1990 og hlutfall þeirra, sem eru 80 ára og
eldri eykst fram til 2000. Því má búast við, að sú
kynslóð, sem nú er við nám í lœknisfrœði, eigi eftir
að fást við vandamál aldraðra í meira mœli en nú
er, ef reiknað er með svipaðri þróun hér á landi.
Það er því kominn tími til að huga að því hvaða
undirbúning skuli veita verðandi lœknum og öðrum
starfskröftum heilbrigðiskerfisins á þessu sviði.
Nauðsynlegt er að liefjast strax handa. Sú menntun,
sem er veitt lœknanemum nú, kemur ekki að notum
í þjóðfélaginu fyrr en eftir 5-10 ár.
I námi lœknanema í öldrunarlœkningum þyrfti að
leggja áherslu á eftirfarandi þœtti: 1) Líffrœðilegar
breytingar líkamans með aldrinum, 2) sjúkdóma-
frœði aldraðra, 3) félagslegar aðstœður og umhverfi
aldraðra. Sjálfsagt vœri að gefa lœknanemum kost á
að kynnast starfsemi á öldrunardeild. Fleiri þurfa
frœðslu á þessu sviði en lœknanemar, t. d. hjúkrun-
arfrœðingar.
Hingað til hefur engin kennsla farið fram í öldr-
unarlœkningum við lœknadeild H. 1. Ekki er greinin
heldur viðurkennd sem sérgrein hér á landi. Ur
þessu tvennu þarf að bœta sem fyrst, því vöntun er á
hœfum starfskrafti til að fást við vandamál aldraðra.
Hér gefur að líta síðasta tölublað núverandi rit-
stjórnar. Utgáfan hefur gengið sœmilega þrátt jyrir
allt það þref og þras, sem slíku starfi fylgir. Fjár-
skortur hefur þó verulega heft framkvœmdir.
Eg vil nota tœkifœrið og þakka ritstjórn ágœtt
samstarf og þeim, sem skrifuðu í blaðið, fórnfúst
starf.
Ritstjóri.
1) The Pracitioner. Sept. 1974. Vol. 231 (345-353).
2) Geriontologiens stilling i Norge. Norges Almenvitenskape-
lig Forskningsrád 1973, bls. 4.
4
LÆKNANEMINJV