Læknaneminn - 01.04.2004, Blaðsíða 35

Mynd 4
Mynd 4. Sýnir þrep úr aðgerð þar sem maga er deilt með Endo-
GIA. Litla myndin sýnir staðsetningu portanna sem unnið er í
gegnum.
Mynd 5
Mynd 5. Sýnir þrep úr aðgerð þar sem netjunni (omentum major)
er deilt með örbylgjuskærum.
* Ef aðgerð er gerð í gegnum kviðsjá er tíðni þessara fylgikvilla
< 1 %.
Þrengsli í samtengingu magastúfs-og garnar er aðgerðar-
tæknilegt atriði sem oftast er hægt að koma í veg fyrir. Ef til
þess kemur eru þrengsli lagfærð með holsjárstýrðri útvíkkun
(gastroscopy and balloon dilatation).
Eftir aðgerð:
1. Lítill magi kemur í veg fyrir að sjúklingur geti borðað mikið í
einu og sjúklingar finna ekki eins til svengdar.
2. Ef sjúklingur borðar mikla fitu / kolvetni fær hann niðurgang
(fituskitu).
3. Sjúklingar þurfa að taka tvöfaldan dagskammt af vítamínum
með málmsöltum ævilangt.
4. Fylgjast þarf með vítamínum (B-12, fólínsýru, A-vít) og stein-
efnum (járni, kalsíum, zinki, magnesíum, fosfóri) hjá sjúklingun-
um ævilangt.
5. 30% þurfa að taka járn reglulega (ungar konur) (frásog á
járni fer mest fram í efri hluta mjógirnis).
6. 20% þurfa að taka B-12 vítamín (sjaldnar ef kviðsjáraðgerð
er gerð).
7. Fylgjast þarf með almennum blóðgildum 1-2 sinnum á ári.
Vandamál eftir aðgerð:
1. Sjúklingar léttast hratt og mynda 20-30% þeirra gallsteina
(2C»
2. Ekki er hægt að spegla stóran hluta magans eftir aðgerð.
3. Ekki er hægt að gera ERCP (Endoscopic Retrograd
Cholangio Pancreatography).
4. Lýti vegna húðfellinga sem myndast eftir að sjúklingar hafa
lést. Mælt er með að beðið sé með hugsanlegar lýtaaðgerðir
þar til 18 mán. eru liðnir frá aðgerð en þá er sjúklingur hættur
að léttast og húðin hefur náð sér.
Árangur er jafnan mældur í:
1. Hversu stórri prósentu af yfirþyngd sinni sjúklingar tapa.
2. Áhrifum þess að léttast á fylgisjúkdóma.
Miðað við hvernig okkar aðgerð er framkvæmd tapa sjúklingar
um 80% af yfirþyngd sinni fyrstu tvö árin, þar af 65-70 % af
yfirþyngdinni fyrsta árið. Eftir tvö ár helst líkamsþyngd nokkuð
stöðug. Tafla 1 sýnir áhrif aðgerða (þess að léttast) á fylgisjúk-
dóma offitu. Yfir 95% fylgikvilla hverfa eða skána verulega
þegar sjúklingar léttast mikið í kjölfar aðgerðar (5'18J9,21). Hluti
sjúklinga sem voru óvinnufærir fyrir aðgerð snúa aftur til vinnu.
Þessar aðgerðir eru kostnaðarsamar en ýmislegt bendir þó til
þess að fáar eða engar aðgerðir séu eins þjóðhagslega hag-
kvæmar og aðgerðir vegna alvarlegrar offitu (22).
Tafla 1. Fylgisjúkdómar þremur árum eftir aðgerð (5.,8',9’2,'23):
Sjúkdómur % sjúkl með kvilla Fullur bati Betra Óbreytt
Hár blóðþrýstingur 42% 55 % 41% 4%
Sykursýki 25% 84% 16% 0
Háar blóðfitur 50% 55% 37% 8%
Verkir í liðamótum 84% 4% 91% 5%
Astmi 16% 15% 80% 5%
Kæfisvefn 59% 44% 54% 2%
Hjartasjúkdómur 14% 21% 76% 3%
Bjúgur á fótum 72% 18% 71% 11%
Válindabakflæði 53% 77% 22% 1%
Þvagleki 42% 81% 16% 4%
Geðdeyfð 70% 50% 30% 20%
35