Læknaneminn - 01.04.2004, Síða 36

AÐGERÐIR VEGNA ALVARLEGRAR OFFITU
Sultarhormón: Það er líklegt að hægt verði að finna ójafnvægi
í þáttum sem hafa áhrif á matarlyst og fituefnaskiptin hjá sjúk-
lingum með offitu. Stjórnun ákveðinna hormóna og próteina
sem hafa áhrif á matarlyst gæti gegnt hér lykilhlutverki. Virkni
hormóna á svæði í hypothalamus og heiladingli virðast skipta
miklu máli hvað varðar matarhegðun. Hormónið ghrelin (fannst
1999) sem er framleitt í maga og efst í mjógirni hefur sterk
áhrif til örvunar matarlystar. Styrkur þess hækkar verulega fyr-
ir máltíðir og fellur verulega á eftir. Sjúklingar sem hafa verið
á megrunarkúr hafa marktækt hækkuð ghrelingildi mánuðum
saman. Ef gerður er gastric bypass lækka ghrelingildin veru-
lega og eru áfram lág tveimur árum eftir aðgerð (25). Óvirki hluti
maga og mjógirnis framleiðir ekki ghrelin. Sjúklingar sem fara
í sultarólaraðgerð hafa hins vegar verulega hækkun á ghrel-
ini (og löngun í mat), leiðast út í neyslu orkuríkrar fæðu sem
rennur fram hjá sultarólinni og þyngjast smám saman aftur í
fyrri þyngd.
Leptin (fannst 1994) er losað frá fitufrumum. Hlutverk lept-
ins er óljóst en það minnkar matarlyst og eykur brennslu.
Viðtakar ghrelins og leptins í heilanum eru í arcuate nucleus
sem er staðsettur í hypothalamus. I arcuate nucleus finn-
ast tvær gerðir af taugafrumum (neuronsJ; önnur framleiðir
neuropeptide Y og agouti-related peptide. Þessi peptide
auka matarlystina og minnka almenn efnaskipti líkamans. Hin
taugafruman- ÞOMC/CART taugafruman- framleiðir alfa-
melanocyte-stimulating hormone (alpha-MSH) sem dregur úr
matarlyst. Ýmis önnur hormón hafa áhrif á þetta ferli s.s. insulin
og vaxtarhormón (26>.
Reykjavík 20.09.2003.
Hjörtur G. Gíslason og Björn Geir Leifsson
Skurðlæknar, Skurðdeild LSH.
4. Allison DB, Fontaíne KR, Manson JE, et al. Annual death rates attributed to
obesity in the United States. JAMA 1999 282;1530-1538.
5. Brolin R, LaMarca LB, Kenler H, Cody R. Malabsorptive gastriv bypass in patients
with superobesity. J Gastrointestinal Surg 2002;6:195-205.
6. Ludvig Guðmundsson. Atferlismeðferð við offitu. Erindi á málþingi um offitu á
læknadögum 13janúar 2003.
7. Wadden TA. Ann Intern Med 1993.
8. Greenberg I. Psychological aspects of bariartic surgery. Invited review. Nutrition
in Clinical Practice 2003;18:124-130.
9. Deitel M. Jejunocolic and jejunoileal bypass: an historical perspective. In: Sur-
gery for the morbidly obese patient. Deitel M (editor). Philadelphia: Lea 1989.
pp:81-90.
10. Capella JF, Capella RF. The weight reduction operation of choice: vertical band-
ed gastroplasty or gastric bypass? Am J Surg 1996; 171:74-79.
11. Hall JC, Watts JM, O'Brien PE et al. Gastric surgery for morbid obesity. Ann
Surg 1990;211:419-426.
12. Fisher BL, Barber AE. Gastric bypass procedures. Eur J Gastroenterol Hepatol
1999; 11:93-97.
13. Westling A, Öhrvall M, Gustavsson S. Roux-en-Y gastric bypass after previous
unsuccessful gastric restrictive surgery. J Gastrointestinal Surg 2002;6:206-211.
14. Nightengale ML, Sarr MG, Kelly KA, et al. Prospective evaluation of vertical
banded gastroplasty as the primary operation for morbid obesity. Mayo Clin Proc
1991;66:773-782.
15. Sugerman HJ, Kellum JM, Engle KM, et al. Gastric bypass for treating severe
obesity. Am J Clin Nutr 1992;55:560-566.
16. Fobi M. Vertical banded gastroplasty vs gastric bypass: 10 years follow-up.
Obes Surg 1993;3:161-164.
17. Hell E, Miler KA, Moorehead MK, et al. Evaluation of health status and quality
of life after bariatric surgery: Comparison of standard Roux-en-Y gastric bypass,
vertical banded gastroplasty and laparoscopic adjustible silicone gastric banding.
Obes Surg 1999;9:155-160.
18. Wittgrove AC, Clark W, Laparoscopic gastric bypass, Roux-en-Y- 500 patients:
Technique and results, with 3-60 month follow-up. Obesity Surgery 2000;10:233-
239.
19. Matthews BD, Sing RF, DeLegge MH et al. Initial results with a stapled
gastrojejunostomy for the laparoscopic isolated Roux-en-Y qastric bypass. Am J
Surg 2000;179:476-481.
20. Wattchow DA, Hall JC, Whiting MJ et al. Prevalence and treatment of gallsto-
nes after gastric bypass surgery for morbid obesity. BMJ 1983;288:763.
21. Bloomston M, Zervos E, Camps MA et al. Outcome following bariatric surgery
in super versus morbidly obese patients: Does
22. weight matter? Obesity Surgery 1997;7:414-419.
23. Breska heilbrigðisþjónustan. Health Technology assessment 2002;vol.6:
No. 12:55-56.
24. Herrara MF, Lozano-Salazar RR, Gonzalez-Barranco J et al. Diseases and problems
secondary to massive obesity. Eur J Gastroenterol Hepatol 1999;11:63-67.
25. Cummings D, Weigle D, Fray R et al. Plasma ghrelin levels after diet-induced
weight loss or gastric bypass surgery. N Engl J Med. 2002;346:1623-1630.
26. Korner J, Liebel RL. To eat or not to eat - How the gut talks to the brain. N
Engl J Med. 2003;349:926-928.
Tilvitnanaskrá:
1. International Obesity Task Force. Managing the global epidemic of obesity.
Report of the WHO consultation on Obesity, Geneva, Switzerland, June 5-7,
1997.
2. Mokdad AH, Serdula MK, Dietz WH, et al. The spread of the obesity epidemic in
the United States, 1991-1998. JAMA 1999;238:1519-1522.
3. Flegal KM, Caroll MD, Kuczmarski, et al. Overweight and obesity in the United
States: Prevalence and trends, 1960-1994. Int J Obes Relat Metab Disord 1998;
22:39-47.
36-Læknaneminn 2004