Læknaneminn - 01.04.2004, Síða 76

innköllun í rannsóknina. I dag er markmið rannsóknarinnar
tvíþætt. Annars vegar verður tíðni ofnæmissjúkdóma hjá 15
ára gömlum börnum athuguð. Hins vegar verða niðurstöður
þessa hóps bornar saman við fyrri rannsóknir til að meta
breytingar á tíðni sjúkdómanna í rannsóknarþýðinu.
Efniviður og aóferðir: Upphaflega voru 179 börn skoðuð
við 18-23 mánaða aldur, af þeim var 161 endurmetið fjögurra
ára og 134 við átta ára aldur. Sjúkdómarnir astmi, exem,
ofnæmiskvef og fæðuofnæmi voru greindir með stöðluðum
spurningum, skoðun og húðprófum. 122 15 ára unglingar
hafa verið kallaðir inn. Astmi, exem og ofnæmiskvef eru
greind með stöðluðum spurningum, skoðun og húðprófum.
Niðurstöður: Reynt verður að átta sig á þróun sjúkdómanna
með aldri. Einnig skoðuð tengsl ofnæmissjúkdóma innbyrðis,
við fjölskyldusögu og jákvæð húðpróf.
Lykilorð: Asmi, ofnæmiskvef, exem, börn, ofnæmi.
Áhrif breyttra reykingavenja á áhættu einstaklinga
Höfundur: Agnar Bjarnasonl
Leiðbeinendur: Gunnar Sigurðssonl, 2, Nikulás Sigfússon2, Helgi
Sigvaldason2. Thor Aspelund2
og Vilmundur Guðnasonl, 2
ILæknadeild Háskóla íslands,
2Rannsóknarstöð Hjartaverndar
Notkun tíðahvarfahormóna
meðal íslenskra kvenna árin 1996-2001
Inngangur: Sannað er að reykingar eru skaðlegar heilsunni
og skerða ævilengd, en óljósara er hvaða áhrif breytingar á
reykingavenjum hafa á áhættu og áhættumat reykinga. Við
áhættumat eru reykingavenjur einstaklinga oft kannaðar við
ákveðinn tímapunkt og þeim fylgt eftir með tilliti til margvíslegra
endapunkta, td. greiningu krabbameina, hjartasjúkdóma eða
dauða. Þessi aðferð getur þó “þynnt’’ eða vanmetið áhrif
reykinga því einstaklingar geta breytt reykingavenjum sínum
eftir frumathugun.
Efni og aðferðir: Efniviður fékkst úr rannsóknargögnum B-
hóps Reykjavíkurrannsóknar Hjartaverndar. Tók rannsóknin
til einstaklinga búsettra í Reykjavík og nágrannabyggðum
1966 sem fæddir voru 1907-1935. Þátttakendum var boðin
koma 4-6 sinnum 1967-1996 og reykingavenjur kannaðar
við hverja komu. Þátttakendum var fylgt eftir til dauðadags
eða ársloka 2001, að meðaltali 25 ár. Reykingasaga hópsins
var könnuð við frumathugun og aftur a.m.k. átta árum síðar
og hópurinn sem enn reykti (síreykingamenn) var borinn
saman við upprunalega reykingahópinn. Lífslíkur voru metnar
með Kaplan-Meier aðferð og hópar bornir saman með Cox-
aðhvarfsgreiningu.
Niðurstöður: Áhætta síreykingamanna var marktækt aukin
miðað við hina hópana, þ.e. hættir og aldrei reykt. Áhætta
allra þeirra sem hættu var nánast sama og þeirra sem aldrei
höfðu reykt. Hætta á dauða af öllum orsökum reyndist
57% meiri fyrir karla en 28% meiri fyrir konur reyktu þau
enn a.m.k. 8 árum eftir frumathugun samanborið við allan
reykingahópinn (innifelur einnig þá sem hættu reykingum eftir
fyrstu athugun).
Ályktun: Staðfestar áframhaldandi reykingar einstaklínga í
B-hópi Reykjavíkurrannsóknar Hjartaverndar benda til að
áhætta síreykingamanna hvað varðar dauða af öllum orsökum
hafi verið vanmetin um 28-57% ef byggt er á einu svari. Aukin
áhætta reykingafólks hverfur við að hætta reykingum.
Lykilorð: Reykingar, áhættumat
Notkun tíðahvarfahormóna meðal íslenskra kvenna
árin 1996-2001
Höfundur: Brynja Ármannsdóttir
Leiðbeinendur: Laufey Tryggvadóttirl, Jón Gunnlaugur Jónassonl, 3,
Elínborg J. Ólafsdóttirl
og Jens A. Guðmundsson2
1 Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags fslands, 2Landspítali
háskólasjúkrahús, 3Rannsóknastofa Háskólans í meinafræði
Inngangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna notkun
tíðahvarfahormóna árin 1996-2001 og bera saman við
sambærilega rannsókn yfir árin 1979-1995. Athugaðar
voru breytingar á hlutfalli kvenna sem notar hormón, hlutfalli
samsettra hormóna miðað við estrógen eingöngu, hlutfalli
kvenna sem tekur hormón í langan tíma og athuguð tengsl
hormónanotkunar og reykinga. Gerð var forkönnun á sambandi
hormónanotkunar og brjóstakrabbameins.
Efni og aðferðir: Notuð voru gögn Heilsusögubanka
Leitarstöðvar Krabbameinsfélags íslands, þar eru skráðar
upplýsingar frá konum sem koma í krabbameinsleit. Á árunum
1996-2001 svöruðu 16.649 konur (40-69 ára) spurningum
varðandi tíðahvarfahormónanotkun.
Niðurstöður: Notkun jókst á tímabilinu og einnig var
aukning miðað við árin 1979-1995. Notkun var meiri í yngri
aldurshópum, 68% kvenna fæddar 1941-45 höfðu notað
hormón en 42% kvenna fæddar 1931-35. Notkun við komu
var algengust á aldrinum 52 til 53 ára, eða 57%. Hutfall
kvenna á aldrinum 50 tíl 55 ára sem notuðu hormón við komu
(-50%) stóð í stað yfir tímabilið. Yngri konur nota samsetta
kaflaskipta meðferð frekar en estrógen eingöngu eða
samsetta samfellda hormónameðferð. Árin 1996-98 höfðu
49% kvenna notað hormón lengur en 5 ár, en 67% árin 1999-
2001. Konur sem notuðu tíðahvarfahormón reyktu frekar en
aðrar konur. Forkönnun á tengslum hormónanotkunar og
76 -L. æknaneminn 2004