Úrval - 01.07.1965, Page 21

DE GAULLE
19
skrifa stríðsendurminningar sinar,
sem lílct hefur verið við verk Tacit-
usar og Cæsars, sökum snjallra
mannlýsinga, liárbeittrar fyndni
og íburðarleysis og hraða í frá-
sögn. Endurminningarnar seldust
í hundruðum þúsunda eintaka, en
hershöfðiginn og kona hans gáfu
ágóðann til góðgerðarstarfsemi,
enda þótt þau væru alls ekki efnuð
sjálf.
Eftir uppreisn frönsku bændanna
og' hersins í Alsír 1958, var de
Gautlebeðinn að mynda stjórn,enda
réði þáverandi stjórn ekki við
neift. Það var forseti Frakklands
og foringjar stjórnmálaflokkanna,
sem stóðu að þessari beiðni. De
Gaidle féllst á að mynda stjórn,
en með því skilyrði, að hann fengi
leyfi til að semja nýja stjórnarskrá,
sem siðan yrði lögð undir þjóðar-
atkvæði. Þjóðin samþykkti stjórnar-
skrána og De Gaulle varð forseti
fimmta franska lýðveldisins í jan-
úar 1958.
Ein af fyrstu stjórnarathöfnum
hans var að bjóða öllum nýlendum
Frakka í Afriku, auk Madagascar,
frelsi. Alsírvandamálið beið líka
úrlausnar, og de Gaulle sá af glögg'-
skyggni sinni, að þáð varð aðeins
leyst á einn hátt — með samning-
um. Fram til þessa hafði það verið
skoðun flestra Frakka, bæði þeirra
sem græddu beinlínis á nýlendu-
kúguninni og hinna, sem töldust
framfarasinnaðir, að það væri ó-
hjákvæmileg og eðlileg þróun að
nýlenduþjóðirnar yrðu franskar
fyrr eða síðar.
De Gaulle kann að hafa gert sér
vonir um að einhver tengsl yrðu
milli Alsír og Frakklands, því að
efnahagsleg og' menningarleg sam-
skipti landanna voru mjög náin.
En óróinn í franska hernum og
almenningsálitið heima í Frakk-
iandi neyddi hann til að semja á
þann veg, sem raun varð á.
Uppreisnin i hernum 19(51, þegar
við borð lá að franskar fallhlífa-
sveitir réðust á París, gaf alsírsku
frelsishreyfingunni til kynna, að de
Gaulle væri ckki eins fastur í sessi
og álitið hafði verið. Hægrimenn
ásökuðu hann fyrir að hafa svikið
Alsír og vinstri öflin kölluðu hann
ditlbúinn heimsvaldasinna, sem
notaði stríðið í Alsír til þess að
afla sér meiri valda. Svo virtist
um tíma, sem de Gaulle liefði mis-
tekizt ætlunarverk sitt. En rökrétt
samhengi sögunnar og vilji meiri-
hluta frönsku þjóðarinnar voru á
tians baiidi.
Eviansamningurinn 19(52 leysti
Alsírvandamálið fyrir fullt og allt,
enda þótt baráttunni við O.A.S.-
hreyfinguna lyki ekki fyrr en
nokkrum mánuðum seinna.
De Gaulle voru sýnd mörg bana-
titræði. Alsírvandamálið var ógn-
un, sem gat haft liinar liættulegustu
afleiðingar fyrir Frakkland, og þeg-
ar de Gaulle tókst að leysa það,
vann hann afrek, sem er sambæri-
legt afreki hans á styrjaldarárunum.
Við vitum ekki enn, hvaða dóin
sagan kann að leggja á stjórnar-
stefnu de Gaulles gagnvart Evrópu
og Atlantshafsbandalaginu, en álit
komandi kynslóða á honum mun að
miktu leyti byggjast á þeim dómi.
ITinsvegar getum við virt fyrir okk-
ur manninn sjálfan og afrek hans.