Úrval - 01.07.1965, Qupperneq 37

Úrval - 01.07.1965, Qupperneq 37
FJÖLGUNARTAKMARKAMR í DÝRARÍKINU 35 sjálfkrafa takmörkunum, sem miða að því að halda stærð stofnsins sem næst vissu meðaltali. Sérfræðingar á þessu sviði dýrafræðinnar hafa lengi reynt að komast að eðli þessa fyrirbrigðis. Og nú mun ég útskýra nýja tilgátu mína á þessu sviði, en um hana má lesa nánar í ný- útkominni hók minni, „Animal Dispercion in Relation to Social Behaviour“. Sú tilgáta hefur verið rikjandi, að stærð stofnsins takmarkist af neikvæðum fjölgunartakmörkunum náttúrunnar. Gert er ráð fyrir, að dýr eignist afkvæmi eins fljótt og slíkt er líffræðilega mögulegt, og að þeir helztu þættir, sem halda stærð stofnsins innan vissra tak- markana, séu rándýr, hungur, slys og sníkjudýr, er valdi sjúkdómum. Fljótt á litið virðist þessi skoðun eiga fullan rétt á sér. Aukist stofn- inn úr hófi fram, myndu flestir þessir þættir valda auknum fjölda dauðsfalla. Og þannig yrði um að ræða fækkun, þegar fjölgun stofns- ins hefði aukizt úr hófi fram. En við nánari athugun standast þessar hugmyndir manna samt ekki. Það er strax hægt að vísa á bug hugmyndinni um, að rándýr eða sjúkdómar séu þýðingarmiklir þættir, hvað snertir takmarkanir á fjölgun stofnsins. Til eru dýr, sem eiga sér i rauninni enga óvini frá náttúrunnar hendi og hafa mikinn viðnámsþrótt gagnvart sjúkdómum, en samt helzt stærð þessara dýrastol’na nokkurn veginn stöðug. Sem dæmi má nefna ljón, erni og kjóa. Sjúkdómar gegna ekki stóru hlutverki í fjölgunartakmörk- unum hinna ýmsu dýrastofna. Þá er einn þáttur enn eftir, en það er hungrið. Þann þátt verður að athuga gaumgæfilega, áður en á- kvarðað verði, hvort það sé þýðing- armikill þáttur fjölgunartakmark- anna. Strax við lauslega athugun kem- ur það skýrt í ljós, að hungurdauð- inn er sjaldgæfur í flestum dýra- samfélögum. Yfirleitt fá allir með- limir hvers samfélags nægilega fæðu til þess að halda lífi. Stund- um getur komið tímabil niikils þurrks eða frosts, sem veldur þvi, að töluverður hluti stofnsins svelt- ur, en þar er um að ræða nokk- urs konar slysni af völdum veðurs, nokkurs konar „náttúruhamfarir“, sem orsakast ekki af völdum of- vaxtar dýrastofnsins. Þvi verður að draga þá ályktun af þessu, að hung- urdauðinn sé ekki þýðingarmikill þáttur fjölgunartakmarkanna nema í einstöku tilfellum. Samt er stærð dýrastofna á flest- um svæðum beinlínis háð magni þeirrar fæðu, sem stofninn getur aflað sér á svæðinu. Hið nána sam- band þessara tveggja þátta, stærð ar dýrastofnsins og fæðumagns þess, sem fyrir hendi er, hefur kom- ið greinilega i ljós, þegar sveiflur beggja þessara þátta hafa verið mældar. Þannig sveltur enginn meðlimur dýrasamfélagsins, en dýrastofninn eykst ekki svo á hverju svæði, að ekki reynist nægi- legt fæðumagn fyrir hendi handa öllum meðlimum samfélagsins við eðlilegar aðstæður. Hvað mörg hinna æðri dýra snertir, er þannig hægt að sjá, að
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Úrval

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.