Úrval - 01.07.1965, Page 64

62
ÚRVAL
prófasts í Holtum í Önundarfirði.
Matthildur, amma Magnúsar Hjalta-
sonar, og Jón Sigurðsson forseti,
voru systkinabörn. — Friðrikka
var dóttir Kristjáns sterka Guð-
mundssonar á Borg í Arnarfirði og
Guðbjargar Markúsdóttur prests frá
Álftamýri. Sumir af nákomnum for-
feðrum Magnúsar voru taldir mjög
andríkir og gæddir snilligáfum.
Þeir voru djúphyggjumenn, sér-
kennilegir og dulrænir. Er þar
einkum til að nefna þá feðgana Jón
Ásgeirsson og Ásgeir Jónsson, Holts-
og Rafnseyrarpresta.
En þau urðu örlög Magnúsar, að
sökum ómegðar og fátæktar þeirra
Hjalta og Friðrikku, komu þau
honum í fóstur vestur í Önundar-
fjörð. Hann var þangað borinn í
skjóðu, er hann var sex vikna gam-
all, yfir Álftafjarðarheiði að Hesti
undir Hesti. Þar ólst hann upp við
heldur lítið ástríki og fékk oft
„kúlur að kemba“. Á unglingsárun-
um varð hann fyrir áfalli, svo að
hann lá rúmfastur á annað ár. Var
hann þá sagður til sveitar. Um tví-
tugsaldur var hann aftur orðinn
vinnufær og hóf þá ýmiskonar
störf, kenndi m.a. börnum á vetr-
um, bæði vestra og einnig undir
Eyjafjöllum. En hann varð aldrei
fær um að borga sveitarskuldina,
svo að hún varð óheillafylgja hans
síðan alla tíð. Hann fastnaði sér
stúlku, en presturinn vildi ekki gefa
þau saman í hjónaband, þar eð
Magnús stæði í skuld við hreppinn.
Og þegar hann ætlaði að hefja bú-
skap með unnustu sinni, var honum
neitað um jarðnæði og sveitfesti,
þar eð hann væri ekki giftur. I
þessum vítahring hafði hann lifað
við hin erfiðustu kjör. Guðrún
Anna Magnúsdóttir, unnusta hans,
fylgdi honum eftir stað úr stað
um ísafjarðarsýslur, í ísafjarðar-
kaupstað, Hnífsdal, Bolungavík,
Álftafjörð og allt vestur í Súganda-
fjörð. Það er vafasamt, hvort nokk-
ur íslenzk kona á 20. öldinni hefur
átt við erfiðari kjör að búa en Guð-
rún Anna. Á þeim 16 árum sem þau
Magnús voru saman, fluttust þau 25
sinnum, ýmist milli byggðarlaga
eða úr einu luisi i annað i þorpum
og kauptúnum. Hún ól honum sex
börn og sá á bak fjórum þeirra ó-
málga. Hún bjó við algjört öryggis-
leysi og fékk aldrei viðurkenningu
þjóðfélagsins til þess >að öðlast
réttindi i sambandi við heitmann
sinn. Hún varð þessvegna fylgikona
hans, mót beggja vilja. Vikum sam-
an og jafnvel mánuðum saman vissi
hún ekki til hvers skyldi grípa
matarkyns að morgni eða á hvern
hátt væri unnt að ylja vistarveruna.
Hún var oft klæðfá, en þurfti tíð-
um að verjast kulda og nepju, jafnt
innan dyra sem utan. Nú hafði
Magnús lent i óþægilegum mála-
rekstri. Og þegar hér var komið
sendi Magnús hreppstjóra Súgfirð-
inga tilkynningu þess efnis, að hann
hyggðist setjast að í Súgandafirði.
Og nú brá svo við, sem aldrei hafði
fyrr gerzt, að allt gekk til betri veg-
ar. Þórður hrcppstjóri Þórðarson
sendi honum skriflegt játandi svar.
Var Þórður því hinn fyrsti hrepp-
stjóri, sem braut hina gömlu hefð,
og mun sú ráðabreytni ekki hafa
orðið neinum til meins.
Magnús var því í rauninni fyrst