Úrval - 01.07.1965, Page 108

106
skilið, þegar listamenn liafa um það
fjallað, hvort sem þeir hafa verið
rithöfundar, skáld, málarar eða
myndhöggvarar. Eitt slikt verk var
,,Le Baiser“ (Kossinn). Eduard
nokkur Warren, sem bjó i bórginni
Lewes á Englandi, hafði fengið
afsteypu af myndastyttunni heint
frá Rodin og hugðist sýna sam-
borgurum sínum þetta frábæra
Jistaverk. Styttan var höfð til sýnis
í ráðhúsinu, en vakti þegar slikt
bneyksli meðal góðborgaranna, að
bæjarstjórríin neyddist til að hylja
hana með segldúk, unz bægt væri
að skila lienni aftur lil eigandans.
Þetta var árið 1914. Nú hefur ein-
mitl þessi sama höggmynd verið
flutt i Tate Gallery, í London og
skipar þar heiðurssess við hlið
annarra heimsfrægra listaverka. En
árið 1914 kallaði einn hræsnarinn
hana „dónalega og siðspillandi fyr-
ir æskulýðinn/ Einn af embættis-
mönnunum i Lewes, sem var mót-
fallinn því að bæjarstjórnin þægi
bið rausnarlega boð Warrens, réð-
ist á listaverkið vegna þess, „að
það eru hermenn í horginni og
unga fólkið flykkist til að skoða
styttuna. Hún er liræðileg. Hún
verður að fara!“ Ein eldri kona i
Lewes, sem jafnframt var mikill
siðferðispostuli, lýsti þessu frábæra
listaverki þannig, að það væri
„viðbjóðslegt og svívirðilegt.“ Nú
eru þessir kreddupokar löngu
gleymdir en „Koss“ Rodins, sem
byggist á sögunni um Paolo og
Francescu, hina ódauðlegu elskend-
ur í meistaraverki Dantes, hefur
verið viðurkennt sem eitt fegursta
og áhrifamesta listaverkið, sem
ÚRYAL
skapað hefur verið til þess að lýsa
ást mannsins til konu.
Rodin var einnig gagnrýndur
fyrir mannamyndir sínar. Það var
eðlilegt að snilld hans á þessu sviði,
yrði þess valdandi, að lélegri lista-
menn yrðu óheillamenn hans, þvi
að slík verk eru venjulega mjög
vel borguð. Það voru einkum tvær
myndastyttur Rodins, af Victor
Hugo og Honoré de Balzac, sem
vöktu mesta andúð gegn honum.
Franska rikið pantaði styttuna af
Hugo árið 1883, og Rodin lauk
við hana 1886. Líkneskið olli slíku
hneyksli, að þvi verður vart með
orðum lýst. Hugo var sýndur alls-
ber! Rodin var þegar kærður fyrir
ósiðsamlegt atliæfi. Þegar hann
mörgum árum seinna var beðinn
að skýra þetta hneykslanlega uppá-
tæki sitt, svaraði hann með eftir-
farandi röksemdafærslu:
„Hvers vegna hefði ég átt að
klæða Hugo í hin hlægilegu tízku-
föt karlmanna á hans timum? Það
er ekkert hversdagslegra til en
myndastyttur af frægum mönnum
síðari tíma, sem sýna ljóta fata-
tízku eins og gínur í búðarglugga.
Á hinn bóginn er nakinn manns-
líkaminn ekki tengdur neinu sér-
stöku tímabili í sögunni; hann er
cilífur, og fólk á öllum öldum getur
virt hann fyrir sér með gleði.“
Þegar þessum röksemdum var
andmælt með þeirri mótbáru, að
líkneski rómversku keisaranna og
fornaldarhetjanna væru búin klæð-
um þeirra tíma, þá svaraði Rodin:
„Það er rétt. En rómversku klæð-
in spilltu ekki fegurð mannslíkam-
ans. Það var af þeirri ástæðu, að