Úrval - 01.07.1965, Blaðsíða 116

114
ÚRVAL
barnanna, og ef það gefur þeim
einhverjar bendingar um, hvernig
hefja skuli árás með hnefum, hnif-
um eða byssum, kunna þau ein-
liverntima að fá þau tækifæri til að
beita þessum vopnum i reiðikasti.
Eitt hið þýðingarmesta i skýrsl-
um sjónvarpsrannsóknanna fjallar
um áhrif sjónvarps á samfélags-
hæfni og andlegt heilsufar barna.
Það liggur ljóst fyrir, að sjón-
varpið vekur stundum ótta hjá
börnum. En börnum þykir stundum
gaman að verða hrædd (samanber
vinsældir hringekjunnar!) Og eng-
inn reyndur og skynsamur maður
mundi telja hættu á því, að sjón-
varp hefði skaðleg áhrif á sam-
félagshæfni barns, sem byggi við
hlýlegt og öruggt andrúmsloft með
fjölskyldu sinni og vinum og eng-
in geðveila leyndist í.
Af þessum sökum hefur það verið
brýnt fyrir foreldrum, að bezta
vörn þeirra gegn hugsanlegum,
sltaðlegum áhrifum sjónvarpsins á
börn þeirra, sé sú að láta þau finna
ástúð og öryggi á heimili sínu og
hjálpa þeim til að njóta öruggs og
ánægjulegs samneytis við jafn-
aldra vini sina. Og hvað óttann
snertir, ættu foreldrar að geta hjálp-
að börnum sinum til að forðast
slíkt sjónvarpsefni, sem væri ógn-
vekjandi.
Getur sjónvarp gert börnin fram-
takslaus og hlédræg? Fyrir því hef-
ur engin sönnun fengizt, enda þótt
augljóst sé að það getur aukið á
framtaksleysi og hlédrægni hjá
barni sem fyrirfram hefur tilhneig-
ingu til slíks. Niðurstaðan er þá
sú, að hvorttveggja er jafn ólílclegt,
að sjónvarp geti eyðilagt heilbrigt
fjölskyldulíf, og að það geti bjarg-
að óheilbrigðu fjölskyldulifi.
Yfirleitt hefur ekki verið hægt
að finna, að sjónvarp gæti valdið
ncinum líkamlegum áhrifum. Það
getur seinkað háttatimanum um
nokkrar mínútur, en styttir þó
svefntímann sáralitið, þar sem
börnin eru þá venjulega þeim mun
fljótari að sofna. Það liefur verið
skýrt frá börnum, sem liafa orðið
svo skelfd að horfa á kvöldsjón-
varp að þau hafa ekki getað sofnað,
og frá börnum, sem koma syfjuð
i skólann, af þvi að þau hafa vakað
frameftir kvöldi til þess að horfa
á sjónvarp. En engar athuganir hafa
getað leitt i Ijós, að þreyta eða
önnur líkamleg áhrif í sambandi
við sjónvarp væri algengt fyrirbæri.
Vissulega er nokkur ástæða til að
ætla, að þær reglur, sem foreldr-
arnir setja um hegðun barnanna,
eigi meiri sök á því en sjónvarpið,
að seint er farið í háttinn, og að
þótt þessi heimili hefðu ekkert
sjónvarp kynnu börnin samt að
vera seint á ferli al' einhverjum
öðrum ástæðum.
Engin sönnun er heldur fyrir því,
að sjónvarp liafi slæm áhrif á sjón-
ina, sé horft á það á réttan hátt
og' ekki óhæfilega mikið. Sumir
sérfræðingar segja að lestur geti
engu siður valdið augnþreytu en
hitt að liorfa á sjónvarp, og aðrir
segja að það sé góð „þjálfun“ fyrir
augun. Augnlæknar ráðleggja yfir-
leitt börnum að horfa ekki á sjón-
varp í aldimmu herbergi, þar sem
ekki er annað ljós en það, sem
kemur frá sjálfu sjónvarpstækinu,