Úrval - 01.07.1965, Qupperneq 119

HANDAN VIÐ ENGLAND
117
ur í blóma. í litla bílnum okkar
ókum við eftir hlykkjóttum veg-
um meðfram 1000 óra gömlum
kletta múrveggjum og búgörðum,
sem fyrst voru nefndir fyrir 880
árum siðan i Domesday Book
(jarðabók Englands frá dögum
Vilhjálms bastarðar).
Á eyðilegu heiðalandinu komum
við allt i einu auga á hið mikla
Lanyon Quoil, furðulegt og for-
sögulegt ininnismerki úr steinum.
1500 árum fyrir Krists burð hefur
einhver óþekkt þjóð reist á rönd
þrjár gríðarstórar steinhellur,
tveggja mannhæða hóar og lagt of-
an á þær geysimikinn 17 feta lang-
an liellustein eins og þak. Þessar
steindysjar — eða quoits eins og
Cornwallar nefna þær — eru að
líkindum minnisvarðar ættarhöfð-
ingja, og til að reisa þá geta þeir
ekki hafa haft annað en steinaldar
vogarstangir og kálfskinnsreipi.
Viðsvegar um Cornwall rekst
ferðamaðurinn á undarlegt sam-
bland af leifum mannvirkja frá
heiðnum og kristnum sið. Hring-
laga steinbyrgi og krossa, stein-
hauga og helgar lindir, moldar-
hauga og grafreiti, hefur fólk frá
bronsöld og steinöld, Keltar og
rómverskir dýrlingar, skilið eftir
sig á vixl. Landið er auðugt af leif-
um frá steinaldartilbeiðslu og frjó-
semisdýrkun. Á stormbarinni heið-
inni hjá Madronþorpi stendur Men-
-an-Tol, eða Gatasteinninn, sem
sagt var að börnum hafi verið
stungið í gegnum „niu sinnum á
móti sól“, til þess að lækna þau
af beinkröm. Nálægt Lamorna eru
„the Merry Maidens“, 19 steinar í
hring, sem eiga að tákna örlög
heimskra meyja, sem brugðu á
glens á sunnudegi.
SJÓEÆNINGJAR OG SMYGLARAR
Fyrstu ævintýramennirnir, sem
stigu á land á Cornwall, hafa
sennilega verið fró Miðjarðarhafinu
— sumir segja kaupmenn frá Tyr-
us og Sídon, sem seldu silki, safran
og kryddvörur fyrir tin. Næstir
þeim kornu svo Keltar og Róm-
verjar, sem fóru með ófriði, og
loks Englendingar. En jafnvel Eng-
lendingum tókst aldrei fyllilega að
sigra Cornwall, sem barðist af
stolti og harðneskju fyrir sjálfstæði
sinu, og varðveitti sitt sérstæða
tungumál, trú og siði. Þegar Jakob
II Englakonungur veitti kaþólskum
sérstaka vernd, bar Cornvellskur
kirkjumaður, Jonathan Trelawny
biskup, fram áköf mótmæli og var
fangelsaður í Lundúnakastala
(Tower of London) 1688. Flokkur
harðsnúinna Cornwalla héldu til
Lundúna honum til bjargar. Þeir
fengu hann látinn lausan, og sneru
aftur heim til að syngja það, sem
síðar varð eins konar cornwellsk-
ur þjóðsöngur, „Trelawny“.
Og hafa þeir ákveðið stund og
stað?
Og á Trelawny að deyja?
Hér eru 20 þúsund cornwellskir
menn,
Sem heimta að vita hvers vegna!
í Cornwall var lengi fylgsni sjó-
ræningja og smyglara. Sjóræningja-
flokkur Lady Mary Killigrew réðist
djarflega til uppgöngu á spánskt
kaupfar í Falmouthhöfn eina storm-
nótt, drekkti áhöfninni og hirti