Goðasteinn - 01.12.1964, Blaðsíða 24

bregðast bandamönnum sínum, og hófst brátt mikil orrusta, þar
sem heita Stanforðabryggjur eða Stamfordbridge hinn 25. septem-
ber 1066. Vann Haraldur Englandskonungur þar mikinn sigur
og féllu þeir Haraldur harðráði, Tósti jarl og margt af liði
Norðmanna. Ólafur kyrri Haraldsson, hinn nýi konungur Noregs
og nokkur hlutí liðsins þáði grið og sneri heim við svo búið.
Mikill fögnuður ríkti í liði Englendinga eftir sigurinn. Söfn-
uðust menn saman í York, þar sem konungur sló upp ágætri
veizlu. En mitt í glaumi og gleði fagnaðarins barst konungi
uggvænleg; hersaga sunnan úr landi, Vilhjálmur hertogi í Nor-
mandie hafði komizt yfir sundið og skipað miklu liði á land
á suðurströndinni. Veizlugleðin hljóðnaði, og menn tygjuðust þegar
til fundar við hina nýju innrásarmenn.
Áður en lengra er haldið, er rétt að staldra við og athuga
lítillega hinn nýkomna óvin, Vilhjálm hertoga, og ríki hans í
Normandie. Hertogadæmið Normandie var stofnað árið 911.
Norskir og danskir víkingar höfðu þá í áratugi herjað ákaft á
Frakkland og meðal annars haldið París í herkví um skeið. Fátt
var um varnir hjá niðjum Karls mikla, og fann konungur Frakka,
Karl hinn einfaldi, ekki annað ráð vænna en að kaupa sér frið
af víkingum með því að láta þeim eftir nokkuð af ríki sínu.
Höfðingi víkinga var nefndur Göngu-Hrólfur, því að hann var
svo þungur, að enginn hestur mátti bera hann. Samkvæmt frá-
sögn Snorra var Göngu-Hrólfur sonur Rögnvalds Mærajarls og
víðfrægur víkingaforingi. Haraldur hárfagri hafði gert Göngu-
Hrólf útlægan úr Noregi fyrir að höggva strandhögg heima í
Víkinni. Samkvæmt samningi fékk Göngu-Hrólfur af Frakka-
konungi hertogadæmið Normandie að léni, en það var mikið
landsvæði beggja megin við Signufljót, neðanvert. Höfuðborg
hertogadæmisins var Rúðuborg, og nafn sitt dró ríki þetta af
því, að í Frakklandi voru víkingar yfirleitt nefndir Normannar
líkt og þeir hétu Danir í Englandi, án tillits til þess frá hvaða
landi þeir komu. Til endurgjalds varð Göngu-Hrólfur að heita
konungi að láta af ránsferðum, verja landið fyrir öðrum vík-
ingum og taka kristna trú. Óx brátt þarna upp allmikið ríki
og svo vel skipulagt, að það bar af öðrum lénsríkjum í Evrópu
22
Coðasteinn