Goðasteinn - 01.12.1964, Page 50

vandamál í okkar þjóðfélagi, hvað margt gamalt fólk verður
að hrökklast að heiman, þegar það getur ekki lengur verið að
verulegu gagni sökum ellihrumleika, jafnvel þó að það sé and-
lega heilbrigt. Til þess liggja vitanlega margar ástæður, vegna
breyttrar aðstöðu og skipulags, sem myndazt hefur með véla-
öldinni, en í ofmörgum tilfellum held ég þetta ástand stafa af
virðingarskorti og tilfinningaleysi gagnvart gamia fólkinu. Það
þarf skilning og þolinmæði ásamt fórnfýsi til að umbera aðra
menn, en þau fyrirbæri finnst mér séu að verða fágæt. Við þetta
ástand slitnar unga fóikið úr tengslum við eidri kynslóðirnar og
fer því á mis við ómælandi verðmæti, eins og ég minntist á hér að
framan. Hugsum okkur í þessu sambandi blómagarð án runna og
trjágróðurs? Skyldi ekki litlu plöntunum stundum verða kalt ef
þess skjóls nyti eigi við? Slík fannst mér áhrifin frá gamla fólk-
inu. Hlýju orðin, sem það miðlaði okkur börnunum, geymast í
vitund manns sem gullkorn, eða hvað það var notalegt að stinga
köldum fingrum í hrjúfa og lúna lófa og leita styrks, þegar
sinnið var dapurt.
Ein úr hópi hinna horfnu kynslóða verður mér sérstaklega
hugstæð, en það er hún Margrét á Barkarstöðum. Það er mikið
sagt um sérhvern, að hann eða hún hafi haft alla mannkosti, en
frá mínu sjónarmiði var hún þannig. Ásamt stórum barnahópi
og mannmörgu heimili, var eins og hún gæti alltaf bætt við fleir-
um til að hiúa að, jafnt börnum scm gamalmennum. Hún var
glæsileg kona og bar slíka persónu að vakti allra athygli, hvar
sem hún fór. Það þurfti enga sérstaka skarpskyggni til þess að
sjá, hvað hún naut almennrar virðingar heima og heiman. Til
gamans vil ég geta hér eins atburðar, sem lifði á vörum manna.
Eitt sinn bar svo til, er Margrét var á mannfundi, að höfðingi
einn heilsaði henni með kossi. Varð þá Björgvini Vigfússyni, sem
þá var sýslumaður Rangæinga, að orði: „Mikið á sá maður gott,
sem fær að kyssa hana Margréti á Barkarstöðum“. Gjafmildi
hcnnar var viðbrugðið, enda naut þess margur, og óvegnir munu
þcir bitar, sem hún laumaði í malpoka þeirra mörgu fátæklinga og
umrenninga, sem gerðu sér ferð að garði hennar. Margrét var
48
Godasteinn