Goðasteinn - 01.12.1964, Page 78

Fyrst er blæbrími,
þá tötratími,
síðan kemur olbogagangur.
Hann er bæði harður og langur.
Kærasti, kærasta og kærustupar er herfileg íslenzka. Trúlofun
og að trúlofast er og hvergi nærri nógu gott mál. Að bindast
tryggðum og vera heitbundinn, heitmey og unnusti er stórum
betra.
II.
Til forna áttu íslendingar mörg virðuleg orð yfir sameiningu
karls og konu. Maður bað sér konu, venjulega föður stúlkunnar.
Gengi það að óskum, varð stúlkan festarmey, festarkona eða
heitmey. Maðurinn hafði fastnað sér konuna. Gat hún þá setið
í festum svo og svo lengi, ef brullup var ei þegar ákveðið eða
biðill þótti óráðinn og þurfti að bregða sér utan að afla sér
fjár og frama. Var þá festartími ákveðinn, lengst þrír vetur. En
varast skyldi festarmaður að vera lengur utan en til var tekið,
því er tíminn var útrunninn, var stúlkan, eða réttara sagt lög-
ráðamaður hennar, laus allra mála. Stóð þá ekki á nýjum biðli,
ef um mikinn kvenkost eða gott gjaforð var að ræða. Hlauzt
þar stundum af harmsaga.
Að fífla konu þótti hin mesta smán og gat gilt þann, er
það lék, lífið.
Nú var kona manni gefin eða mundi keypt og brullupsstefna
ákveðin, að því er virðist helzt að haustnóttum. Var þá haldin
mikil veizla, er stóð í þrjá daga eða lengur. Tókust nú góðar
ástir með hinum ungu hjónum. „Voru samfarir þeirra góðar“ segir
í fornum ritum. Á vellumáli nútíðar yrði það á þessa leið: ,,Þau
lifðu saman í ástríku hjónabandi“ svo eða svo lengi, þó sambúðin
hafi kannski ekki verið meir en í meðallagi. Hitt getur líka
verið, að þau hafi unnazt hugástum og er þá vel.
III.
Sagt er, að bónorð sé borið fram með ýmsu móti. Þarna er
sýnishorn:
?6
Goðasteinn