Goðasteinn - 01.03.1971, Page 13

það. Árið 1919 kcypti það hinar miklu húseignir Lefoliiverzlunar
á Eyrarbakka, sem á síðustu árum nefndist Einarshöfn h.f. Erfitt
verzlunarárferði upp úr styrjaldarlokum 1918 lagði félagið að
velli 1925.
Ólafs Árnasonar kaupstjóra og kaupmanns á Stokkseyri hefur
áður verið getið. Verzlun hans á Stokkseyri var breytt í hluta-
félag 1907, er nefnt var Kaupfélagið Ingólfur. Tveir merkir Rang-
æingar létu mjög aö sér kveða í því félagi, þcir Eyjólfur Guð-
mund.sson í Hvammi, er var formaður þess, og Grímur Thoraren-
sen í Kirkjubæ. Örlög þess urðu söm og hinna félaganna: að.
komast í þrot í róti eftirstríðsáranna.
Pöntunarfélag bænda í Ásólfsskálasókn undir Eyjafjöllum
starfaði 1897 og skipti við Björn Kristjánsson hcildsala í Reykja-
vík. Það starfaði aðeins um tvö ár.
Héraðsverzlun heima í Rangárþingi, er máli skiptir, byrjar fyrst
eftir aldamótin 1900. Þegar hefur verið minnzt á Bakkabúðina í
Landeyjum á seinni hluta 18. aldar. Næsta öld líður án arftaka
hennar í héraði. Einstaka forsjáll og efnaður bóndi birgði heimili
sitt svo upp af kaupstaðarvarningi í kauptíð, að hann gat sclt
öðrum, er út á tók að líða. Svo var t. d. um höföingsbóndann
Þorvald Bjarnarson á Núpakoti, síðar á Þorvaldseyri, er byrjaði
að fara aðdráttarferðir til Eyja laust eftir 1860. Hann hafði fjár-
magn og dug til að fá timburskip frá Noregi, er hann reisti stór-
býlið Þorvaldseyri um 1886. Einar Jónsson hreppstjóri á Yzta-
Skála undir Eyjafjöllum var mcð smáverzlun á heimili sínu undir
lok 19. aldar, og fleiri mætti telja, sem höfðu svipuð smáviðskipti
með höndum (sykur, kaffi, vefnaðarvöru o. fl.).
Stærsta einkaverzlun í Rangárvallasýslu í byrjun þessarar aldar
var hjá Auðuni Ingvarssyni í Dalsseli undir Eyjafjöllum, hafin
um 1905 á heimili hans. Auðunn var með mikinn verzlunarrekstur
á tímabili og átti viðskipti í allri austursýslunni. Timburskip féklc
hann eitt sinn frá útlöndum upp að sandinum. Sæmundur Odds-
son bóndi í Eystri-Garðsauka var með talsverða einkaverzlun á
heimili sínu um mörg ár. Jón Guðmundsson bóndi og ættfræðing-
ur á Ægisíðu bjó miðsvæðis í sýslunni við mikla gestnauð. Um
nokkur ár var þar endastöð póstvagna frá Reykjavík. Jón byrjaði
Godasteinn
11