Árbók Ísafoldar - 01.11.1948, Síða 229

I
Listastefnur og list
ara hugtak. Með hon- risið upp fjöhnargir
um er táknuð list sú, ismar, sem flestir eru
sem sækir fyrirmyndir þó aðeins notaðir um
sínar í gamla gríska og málara- og myndhöggv-
rómverska list, eða sem arahst. Margir þeirra
að minnsta kosti ein- hafa sérstaka fræðilega
kennist af værum, kyrr- skýringu, en í rauninni
um samræmdum línum. eru takmörkin hvergi
Klassikisma er yfirleitt nærri glögg. Þar eð
að finna, þótt það sé hver ismi svarar oft að-
ekki ávallt áberandi, í eins til tilraunar til að-
evrópiskri listaþróun. Á leysa eitt ákveðið list-
Orðið ismi er notað í tímabilinu ca. 1770— rænt vandamál, þá er
ensku (ism) til að tákna 1830 bar Þó einkum oft í nýtísku hst sam-
stjórnmálalega, trúar- trúkið á eftirlíkingu einaðir fleiri ismar.
eða listastefnu með á- grísk-rómverskrar Ustar Einnig má segja að ism-
kveðna stefnuskrá (pró- (Thorvaldsen), og þetta arnir hafi verið til áð-
gram), t. d. sósíalismi. tímabil hefur því verið en nöfnin voru fund-
Á Norðurlöndum hefur nefnt ný-klassikismi. in á þá, þar eð þau.
Það oft á síðari árum Annað mjög umgrips- vandamál, sem um ræð-
verið notað sem sam- mikið hugtak er natúr- ir’ höfðu ávallt vakið
| eiginleg táknun yfir ný- alisminn, og táknar áhuga Ustamannanna
tízku stíltegundir mál- hann þá list, sem krefst áður og orðið til þess,
ara- og myndhöggvara- nákvæmrar eftirlíkingar að unnið var að þeim
listarinnar, en nöfn náttúrunnar án tillits a listrænan hátt. Það
Þeirra enda oft á isma. til þess, hvað er fallegt sérkennilega við isma
í eldri list þekkjast þó °g hvað ekki. „Natúral- nútímans er, að þeir
ismar, en þeir eru þá isminn" er einnig not- baía hver um sig tak-
einnig samheiti ákveð- aóur yfir það tímabil
inna stefna í heimspeki listsögunnar, þegar
°g bókmenntum. AI- hann átti sér flesta á-
mennt er orðið ideal- hangendur. En annars
ismi notað, þó er það má segja, að natúral-
ekki svo mikið notað til istiskra áhrifa gæti alls-
a5 tákna ákveðna lista- staðar. í realismanum
stefnu eins og til að (raunsæisstefnunni) er
Befa í skyn, að umrætt hið ófagra með vilja
málverk sé gert eftir dregið fram, og er hann
íyrirfram ákveðnum því andstæða ídealism-
fegurðarreglum. — ans.
Klassikismi er ákveðn- í nýtízku Ust hafa