Kveikt á perunni - 15.01.2004, Blaðsíða 11

Kveikt á perunni - 15.01.2004, Blaðsíða 11
Kveikt á perunni 11 Heildstæð auðlindanýting - sjálfbær þróun Idrögum á náttúruvemdaráætlun segir: „Heildaryfirlit er til um alla helstu virkjanakosti bæði í vatnsafli og jarðvarma, en í því yfirliti er ekki lagt mat á verðmæti náttúruminja. Náttúruvemdaráætlun er ætlað að leggja gmnn að nauðsynlegu yfirliti og vera einn af þeim homsteinum sem ákvarðanir um virkjanir geta byggt á.“ „Vatnsorka og jarðvarmaorka er þó „takmörkuð“ auðlind og ekki nema að hluta til endurnýjanleg orka, en t.d. fyllast flest miölunarlón af aurfram- burði jökuláa á tilteknum tíma en flestar okkar stærstu virkjanir nýta sér jökulár." Mér fannst tilfinnanlega vanta í bæklinginn að benda á hvað við gefum og getum gefið öðmm þjóðum í því að leggja sjálfbærri þróun lið. Það að friðlýsa með einhverjum hætti jarðhitasvæði og vatnsföll er jafnframt friðlýsing orku-, efna- og gmnnvökvalinda, sem verulega dreg- ur úr möguleikum okkar Islendinga til sjálfbærrar þróunar. Friðlýsing lands- svæða samofin skynsamlegri, hugvits- samlegri og ábyrgðarfullri nýtingu hreinna auðlinda sömu svæða er sú lausn, sem ná verður sátt um nú. Nú um stundir er fullyrt hver sé um það bil „nýtanlegur“ orkuforði lands- ins, svo gerir Orkustofnun, svo gera yf- irvöld og Umhverfisstofnanir ríkisins. Eg get ekki annað en varað við þessum yfirlýsingum þar sem mat á orkugetu er sterkt háð þeirri tækni, sem við búum yfir hveiju sinni og þeim hug- myndum sem við höfum á hveijum tíma um á hvern hátt best sé að nýta auðlindimar/orkuna. Heildstætt mat á orkuforða landsins er komið til ára sinna og er bam síns tíma. Ég tel að mat okkar á jarðvarmaforða landsins beri að endurskoða hið fyrsta og leggja þá ekki hvað síst mat á vinnanlegan jarðhitaforða, sem fólginn er í gliðnun- arbeltum landsins niður á um fimm til sex kílómetra dýpi. Umhverfisyfirvöld fullyrða, að vatns- og jarðvarmaorka landsins sé takmörkuð og ekki nema að hluta endumýjanleg orka. Þar sem hugtökin takmörkuð og endumýjanleg fela m.a. í sér tíma og þar með það nettóafl, sem unnið er úr svæðimum hveiju sinni, þá er brýnt að þessi hug- tök séu rædd og þau skilgreind með sjálfbæra þróun í huga. Þetta verður ekki af viti gert, nema á undan fari skipulagðar langtímarannsóknir, m.a. djúpviðnámsmælingar á öllum gliðn- unarbeltum landsins og djúpboranir. Nokkrir hvatar hafa komið þessari hugsun af stað: 1. GPS símælingar Veðurstofunnar á að því er virðist stöðugri gliðnun, 2. jarðskjálftavirkni að mestu á tveggja til sex kílómetra dýpi í gliðn- unarbeltinu (jörð brotnar og gliðnar að minnsta kosti þetta djúpt), 3. dýpstu háhitaholur landsins, um tvöþúsund og fimmhundruð metra djúpar, boraðar í gliðnunarbelti, em brotnar í botni og þar með lekar, 4. þróun tækni til djúpviðnámsmæl- inga er vel á veg komin, 5. takist að vinna jarðhitavökva, sem er 400 -600 °C heitur opnast ný vídd í sjálfbærri orkuumbreytingu og nýtingu, 6. auðlindagarðurinn í Svartsengi leiðir sterkt hugann að sjálfbærri þróun, 7. mér virðist Landsvirkjun vinna nú um stundir ötullega að því að gera virkjanasvæði sín að „auð- lindagörðum“ í anda sjálfbærrar þróunar, 8. vatnsafl má og verður að nýta á fjölþættan hátt, sem vel er unnt, 9. fjölnýtingu auðlindanna hefur hvergi verið nægur gaumur gefinn, htil sem engin umræða hefur átt sér stað og nánast engar rannsóknir hafa verið gerðar 10. vegna legu landsins hafa Is- lendingar um margt einstaka mögu- leika til að varða veg sjálfbærrar þróunar, öðrum til fyrirmyndar. Nú sem aldrei fyrr er nauðsynlegt að skilgreina heildstæða orkustefhu landsins, í anda sjálfbærrar þróun- ar, grundvallaðrar á langtíma rann- sóknum. Orkustefnuna verður að skoða og skilgreina af sjónarhóli heimspeki, siðfræði og tækni, sem svo kristallast í hugtakinu sjálfbær þróun. Að endingu get ég ekki stillt mig um að minna á, að enn hefur ekki skapast hefð og aðferðir hér á landi til að meta þá þekkingu og reynslu, sem skapast við rannsóknir og nýt- eftir Albert Albertsson, aðstorðarforstjóra Hitaveitu Suðurnesja hf. ingu auðlinda landsins, hvers virði þekkingin og reynslan er rannsókna- og skólastarfi landsins og á hvem hátt hún skuli tekin inn í mat á umhverfis- áhrifum og á hvem hátt hún fléttast inn í sjálfbæra þróun hér á landi og í heimi öllum. Dýrmætasti arfur okkar til komandi kynslóða er þekking og færni og vel skilgreint þroska- og tæknistig okkar á hveijum tíma, ekki orkuver og önnur efnisverk okkar. Ég vona, að löng skrif og ef til vill um margt bamaleg veki einhvem til umhugsimar um, að umhverfisvemd er ekki eitt, auðlindanýting ekki ann- að og heilbrigt mannlíf ekki það þriðja, allt er þetta samofið og verður ekki sundur slitið, því er stefna um heild- stæða auðlindanýtingu nauðsyn. Förum varlega með rafmagnið -vangá veldur slysum Tíu ráð um rafmagnið 1. Munið að slökkva á eldavélinni strax eftir notkun 2. Takið raftæki úr sambandi þegar þau eru ekki f notkun 3. Látið skipta strax um skemmdan rafbúnað 4. Setjið aldrei sterkari peru í lampa en hann er gerður fyrir 5. Hendið gömlum rafbúnaði sem er farinn að láta á sjá 6. Reynið ekki að gera það sem aðeins fagmenn ættu að gera 7. Prófið lekastraumsrofann nokkrum sinnum á ári 8. Gætið þess að raftæki sem eiga að vera jarðtengd séu það 9. Varist að staðsetja Ijós of nálægt brennanlegu efni 10. Gefið gaum að merkingum raftækja Þú berð ábyrgð á ástandi þess rafbúnaðar sem er á þínu heimili. Ef þú hefur minnsta grun um að eitthvað sé athugavert, skaltu leita hjálpar hjá löggiltum rafverktaka. LÖG6ILDINGARST0FA Rafmagnsöryggisdeild Borgartúni 21, Simí:5101100. Fax: 5101101, www.ls.ts VGK Verkfræðlstofa jllíL.1.JLLj VGK verkfræðistofa Laugavegi 178 -105 Reykjavík VGK verkfræðistofa er fjölfaglegt tækni- og þjónustufyrirtæki með mikla sérfræðiþekkingu á sviði jarðvarma og orkunýtingar. VGK hefur í 40 ár verið sjálfstætt og óháð verkfræðifyrirtæki sem hefur stuðlað að tækniframförum og nýsköpun. Frá upphafi hefur fyrirtækið fengist við ýmis verkefni tengd stórum og smáum vatnsafls- og jarðhitavirkjunum. Góður undirbúníngur erlykillinn að góðum árangri 40 ár í fremstu röð Sími: 5 400 100 Bréfsími: 5 400 101 Veffang: www.vgk.is

x

Kveikt á perunni

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Kveikt á perunni
https://timarit.is/publication/1992

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.