Skógræktarritið - 15.10.2020, Qupperneq 13

SKÓGRÆKTARRITIÐ 2020 13
Heiðmörk, friðland Reykvíkinga, var
vígt á sunnudaginn, í einu fegursta veðri,
sem komið hefur hjer í sumar. Mikill
mannfjöldi var við vígsluhátíðina og giskað
á að þar hafi verið samankomin 2500-3000
manns.(…) Dr. Páll Ísólfsson [kom] með
þjóðkórinn, en áður en byrjað var að
syngja, flutti Páll stuttan, skemmtilegan
„prólogus“ og hvatti alla til að taka vel
undir, Var nú sungið „Jeg vil elska mitt
land“ og tóku margir undir. Stækkaði
„þjóðkórinn“ með hverju lagi er sungið
var, uns svo mikill varð söngurinn að hann
heyrðist niður að Jaðri, samkomustað
templara.xiii
„Sú kynslóð (…) lifir
í verkum sínum.“
Þegar Heiðmörk var vígð sem friðland
Reykvíkinga fyrir sjötíu árum, voru félagar
í Skógræktarfélagi Reykjavíkur um fjórtán
hundruð talsins. Til að virkja sem flesta
í að rækta upp svæðið, var ákveðið að
úthluta landnemaspildum í Heiðmörk til
Í hvassviðri standa moldarstrókarnir úr
öllum börðum og rofum.“xi Páll Líndal
sagnfræðingur starfaði fyrir Reykjavíkur-
borg þegar verið var að friða Heiðmörk
og hefja skógrækt þar. „Þegar landvarnar-
starfið var að hefjast í Heiðmörk, var þar
víða ófagurt um að litast. (…) blöstu víða
við ógeðfelld moldarbörð, blómplöntur
voru fáar, móar nagaðir niður í rót og auk
þess uppblásnir, birkið stýft og aflagað
vegna ágangs sauðfjár.“xii
Vorið 1950 samdi bæjarstjórn Reykja-
víkur við Skógræktarfélag Reykjavíkur
um friðun og ræktun Heiðmerkur. Meðal
annars var kveðið á um að félaginu
skuli falin öll umsjón og framkvæmdir
á Heiðmörk og að Heiðmörk skuli opin
öllum almenningi og öllum frjálst að dvelja
þar, gegn því að þeir hlíti reglum um
umgengni og umferð. 25. júní 1950 var
Heiðmörk svo vígð við hátíðlega athöfn.
Morgunblaðið sagði svo frá:
Áður en Heiðmörk var friðuð fyrir beit og girt af, höfðu nokkrir einstaklingar reist sumarbústaði við Elliðavatn og girt
af litlar spildur sem verið var rækta upp. Ágangur sauðfjár og rok gerði þetta starf erfitt. Á þessari mynd sem tekin var
1966, sést girðing úr bárujárni sem reist hefur verið umhverfis bústað fjölskyldu Hjalta Lýðssonar. Þarna sést einnig
hve illa farið landið er enn, hátt í 20 árum eftir að það var friðað fyrir beit. Mynd: Vilhjálmur Sigtryggsson