Ný menntamál - 01.06.1994, Síða 30

c
)
Ljósmyndir: Gréta Mjöll Bjarnadóttir.
námskeið, sífellda endurmenntun
o.s.frv. Því eigi það efni sem kennt
er í skólum að vera takmarkað en
það eigi jafnframt að kenna það
efni eins vel og hægt er.
Þessum röksemdum er erfitt að
hafna.
I framkvæmd þýðir þetta, að það
er kominn tími til að skoða hverja
námsgrein og spyrja: Er nauðsyn-
legt að kenna þetta í skólum, eða
getur fólk lært þetta jafn vel eða
betur á öðrum vettvangi? Svarið
þarf að vera vel rökstutt og sýna
ótvírætt fram á gildi efnisins og
nauðsyn skipulegs náms, til þess að
hægt sé að samþykkja að viðkom-
andi námsgrein eigi fullt erindi inn í
skólana. Hætt er við að ýmislegt
sem fyllir stundatöflur nemenda nú
standist þetta einfalda próf ekki
með sannfærandi hætti.
Þá er komið að því að ræða stöðu
listnáms í skólum.
Hvað réttlætir að listir séu
hluti af almennu skólanámi?
Til þess að geta svarað þessari
mikilvægu spurningu á sem hlut-
lausastan hátt þurfum við að hætta
að hugsa sem kennarar og við meg-
um helst ekki hugsa sem áhugafólk
um listir heldur. Við verðum að
hugsa sem skattgreiðendur.
Skattgreiðendur vilja greiða eins
lítið í skatta og hægt er; þeir vilja
frekar fá að nota sína peninga sjálf-
ir en að láta samfélagið ákveða
hvernig þeir eru notaðir. Ennfrem-
ur vilja skattgreiðendur að skatt-
arnir þeirra séu notaðir á skynsam-
legan hátt til nytsamlegra hluta;
eyðsla og óþarfa útgjöld stjórn-
valda í vafasamar framkvæmdir eru
eitur í þeirra beinum.
Því er skynsamlegt viðhorf að
hægt sé að réttlæta allt það nám
sem samfélagið kostar í skólum á
þann hátt að skattgreiðandinn sé
sáttur við að skólarnir séu að gera
góða hluti og leggja grunninn að
nýtum þjóðfélagsþegnum framtíð-
arinnar.
Myndmennt í skólum hefur ekki
sömu áherslur á öllum aldursstig-
um, en þó má segja að í námskrám
og kennsluáætlunum um mynd-
mennnt sé aðaláherslan lögð á að
gefa nemendum fjölbreytt og ríku-
leg tækifæri til að tjá sig á myndræn-
an hátt í gegnum eigin listræna
sköpun. Myndmenntakennarar
hafa einnig mestan áhuga á þessu
sviði eins og kemur best í ljós þegar
þeir koma saman til funda; þar er
mest fjallað um nýjar aðferðir, efni
og tæki sem geta aukið á fjölbreytni
vinnu nemenda.
En er það nægileg réttlæting fyrir
myndmennt í skólum að í henni fái
börn þjálfun í vinnubrögðum og
útrás fyrir sköpunarþörf sína? Nei.
Engan veginn. Skattgreiðandinn
getur bent á að flest börn geta auð-
veldlega fengið útrás fyrir sköpun-
arþörfina utan skólans; þau byggja
kastala í sandinn á ströndinni, þau
skapa sitt eigið fólk og ríki úr ein-
földum hlutum í leikjum sínum,
þau lita, mála og teikna í bækur og
blöð heima við, ein eða í faðmi fjöl-
skyldunnar - án þess að skólinn
komi þar nærri.
Það er viðurkennt að börn hafa,
a.m.k. á vissum aldri, ákaflega
gaman af sköpun af öllu tagi. En er
það nægileg réttlæting fyrir mynd-
mennt í skólum? Tæpast. Skatt-
greiðandinn hefur ekki mikinn
áhuga á að aðrir skemmti sér á hans
kostnað; hann mundi væntanlega
þiggja að nota peningana sjálfur til
að skemmta sér og börnum sínum
30