Fróðskaparrit - 01.01.1955, Page 10

Fróðskaparrit - 01.01.1955, Page 10
16 Soppur í føroyskum og sopp í írskum skeini; á donskum æt tað sama: arsvisk, Kalkar kallar tað á latíni: anitergium) vísir tað sama. Beinleiðis «hoysoppur» er merkingin heldur ikki, tá ið vit tosa um soppatorv. Um hetta orðið tekur Svabo so til (Indb. III, 483): «1 Kolter, hvor ingen Møgv eller Torve»Jord findes, bruger man Soppatorv, det er Grønsværen selv, for at spare pá den gode Torv, som føres fra Sandøen» (smbr. Landt 164: SoppatTørven). Eg kann leggja afturat, at í Norðuroyggj* um er «soppatorv» eisini nevnt »lætt torv», og at Dr. Jakobsen hevur hesar uppskriftir (eg veit ikki hvaðan): «hattatorv = soppatorv = garðatorv (skr. gára«); lættitorv (lætte«), soppatorv t. e. við svørðinum á — tað ovasta kalb aðist: svørðhøtturin». — Orðið hoysoppur, sum er ein sera vanlig samanseting, hava vit longu nevnt. Aðrar saman« setingar, sum eg kenni, eru hesar: 1. Or Sunnbø hevur M. A. Jacobsen skrivað upp: soppkøstur m., sopptøð n. pl. (hitt mótsetta eitur: mykjukøstur, mykjutøð). 2. Ur Kunoy er skrivað upp (M.A.J.): lendasoppur m. Sbr.(?) R. Ras* mussen, Sær er siður á landi (1949), bls. 68: «Tá byrðan var bundin, gjørdi maður sær holu fyri høvdið undir tvør= fetilin og legði sær ein sopp undir fetilin, so ikki skuldi níta ov fast at skallanum. Ein sopp legði hann sær undir lendarnar, so fór hann undir byrðuna.» 3. sogusoppur m. «hoysoppur, sum tey turka ella strúka innan um ílátið, ið kálvur hevur drukkið úr, og sum tey so geva honum í kjaftin at jagla og súgva burtur úr» (Poul Olsen á Eiði). John Nybo sigur mær, at í Múla eitur hetta narrisoppur, og eg kann nevna, at M. A.J. hevur skrivað upp eitt annað orð nýtt í somu merking: sogustrá n.» strá, ið ein turkar innan um ílátið og gevur kálvi.» I øllum tí, sum her hevur verið havt á lofti, hevur soppur havt merkingina «hoysoppur» ella (sjáldnari) «grassoppur». Sama er í máliskuni um barnakonu ella songarkonu, sum vit seinni skulu hoyra. Meira ivasamt er við eini saman* seting, sum vit ikki hava nevnt enn, men brátt fara at taka upp til viðgerðar.

x

Fróðskaparrit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.