Nýja öldin - 01.12.1899, Qupperneq 29
Breytiþrónnar-lögmálið.
173
lægð þessi stórum, ef vér setjurn oss fyrir sjónir, hve
fjarska-gamalt mannkynið er, að aldur þess á jörðunni
verður að telja í hundruðum þúsunda ára að allra-minsta
kosti, og að inir allra ófullkomnust.u villimenn, sem nú
lifa, hljóta að standa ómælilega langt fyrir ofan forfeður
sína, sem lifðu fyrir þúsundum alda, — og ef vór minn-
umst þess enn fremur, hve afar-skamman tíma það ein-
att tekur, að slíkir viltir þjóðflokkar gereyðist og hverfi
af jörðunni gersamjega., þegar þeir komast i tæri við þjóð,
sem lengra er áleiðis komin i menning; en til þessa
höfum vér ekki allfá dæmi á síðustu hálfri annari öld.
Ófullkomnasta hryggdýr, sem menn vita tii vera,
er kesjungurinn eða knífbiaðs-fiskurinn (amphioxus lanceo-
latus); það er lítil skepna, svo sem tveggja þunilunga
iangur, flatur eins og tvieggjað knífblað og oddmyndaður
í báða enda, gljár, gagnsær, bleikrauðiu- eða litlaus; liann
hefir engan haus og hvorki hjarta, heila nó önnur sér-
stök skilningar-vit; munnurinn er neðan á búknum og
enga hefir hann beinagrind, og þvi var það, að sá nátt-
úrufræðingur, sem fyrst fann hann (þýzkur maður, Pallas
að nafni) taldi hann til lindýra (hafsníglanna), en ekki tú
hryggdýra1. En nákvæmar rannsóknir náttúrufræðinga
hafa síðan sýnt, að mjúkur strengur iiggur eftir dýrinu
endilöngu, og er það hryggjar-vísir. Því heyrir dýrið til
hryggdýranna, telst til flskanna. Þetta dýr er miililiður
milli tveggja raða í dýrarikinu (iindýra og hryggdýra), og
er það nú ætlun margra, eða jafnvel ílestra náttúru-
fræðinga, að af því sé öll önnur hryggdýr komin.
Þó að vér nú iátum manninn liggja milli hluta, og
lítum að eins annars vegar á kesjunginn, hjartalausan
og heilalausan með öllu, og hins vegar á fuilkomnustu
eða mannlíkustu apategund, sem heflr heila, þann er að
1) Fremri helmingur þarmsins er’ dýri þessu andardráttar-
færi; blóðið er litlaust.