Helgarpósturinn - 27.07.1979, Page 12

Föstudagur 27. júfí 1979. —he/garpústurinrL.
Karvel Pálmason fyrrv. alþingismaður hefur nokkuð
veriðá dagskrá þessa dagana og menn velt vöngum yfir
fyrirætlunum Karvels. Ljóst var í siðustu kosningum, að
fylgi hans er enn mikið og ef til vill ástæöa fyrir flokka
sem eru aðveslast upp aðathuga það mál nánar.
Svör Karvels við áleitnum spurningum fréttamanna
hafa verið út í hött fram til þessa ellegar í véfréttarstil.
Oss helgarpóstum fannst þvi orðið mál að taka hús á
kappanum á Traðarstígnum í Bolungarvík en þar situr
hann nú á friðarstóli og vinnur að málefnum verkalýðs-
félagsins.
.yffltof kemur Oddur aftur"
Karvel Pálmason í Helgarpóstsviðtali
Karvel I Bolungarvik: ,Ég er þeirrar skoöunar, að hefðum við boðið fram i nafni Samtakanna hefðum
við varla fengiö helminginn af þvi fylgi sem við fengum með óháða framboðinu.”
Svikin loforð
„Ég er búinn að vera i verka-
lýöspólitikinni siðan 1958 og það
má segja að það sé lika pólitiskur
feriir
Hvernig bar til að þú fórst út i
landsmálapólitik?
„Fimmtán sextán ára var ég
hér i Alþýðuflokksfélagi. Hafði að
visu ekki mikil afskipti af pólitik,
en siðan þróaðist þetta svona og
ég var og er mikill aðdáandi
Hannibals en það kom til fyrst og
fremst gegnum verkalýðs-
baráttuna.”
Hvernig varð þér við ’7l þegar
þú rannst inn sem uppbótar-
maður?
„Hannibal lagöi mikiö upp úr
þvi aö fá héðan mann i annað sæt-
iö k þessum lista. Ég var að
sjálfsögöu allur af vilja gerður að
stuðla að þvi að hann næði kosn-
ingu, en vissulega kom það mér á
óvart aö árangur varð meiri”.
Nú var kjörtimabilið ekki nema
þrjú ár þar eð stjórnin féll, m.a.
fyrir þinn atbeina og upp úr þvi
4ra ára hægri framsókn. Hef-
uröu aldrei iörast gerða þinna i
sambandi viö það?
„Ég hef að sjálfsögðu.ekki séð
eftir þvi, Menn veröa aö hugleiöa
það hver voru loforð og hver var
grundvöllur stjórnarinnar sem
mynduö var eftir kosningarnar
'71. Og i þeim stjórnarsáttmála
var gefiö fyrirheit uni náiö sam-
starf og samráð við verkalýös-
hreyfinguna um lausn efnahags-
mála. Þaö fyrirheit var þverbrot-
iö af forsætisráðherra Ólafi
Jóhannessyni og meira en þaö. A
sama tima og það var rofið, sam-
starfiö við verkalýðshreyfing-
una, gerist þaö sem hefur aldrei
gerst áður i islenskum stjórnmál-
um, að ráðherra er rekinn úr
rikisstjórninni, og það er forseti
Alþýöusambandsins sem á þar
hlut að máli, samflokksmaður
okkar. Og það var náttúrlega enn
frekar út i hött að ætlast til þess
að pólitiskir samherjar tækju
ekki upp hanskann þegar þannig
er vegiö aö mönnum þótt grund-
vallarástæöan sé þessi, að ég
taldi að það ætti skýlaust að
standa viö bæöi bessi gefnu fyrir-
heit og önnui þvi það var
grundvöllur að stjórnarsam-
starfinu. Og ég tel að þvi miður sé
það allt of oft aö þaö gerist að
gefin loforö eru beinlinis svikin
og ekkert talið viö það að athuga.
Ég held að það hafi lika sýnt sig i
Vestfjarðarkjördæmi einmitt að
minir umbjóðendur hér töldu að
þarna hefði ég ekki farið rangt
að, þvi aö 1974 náði ég kjöri hér
þrátt yfir þær einstæðu aðstæður
sem þá var viö aö búa aö þvi er
varðaði okkur samtakamenn og
er liklega alveg einsdæmi i hinni
pólitisku sögu. 011 pólitisk samtök
i landinu beindu einmitt spjótum
sinum að Samtökunum. Þó gerist
það engu að siöur að hér náum
við kjöri. Þannig að ég sé á engan
hátt eftir þvi og tel að ég hefði
svikiö gefin fyrirheit ef ég heföi
brugðist öðruvisi við heldur en ég
gerði þá'.’
„Hver hefur sálgreint
það?”
Fannst þér ekkert erfitt aö fara
fram aftur ’74 og berjast fyrir
nýrri vinstri stjórn eftir öll þessi
ósköp?
„Menn búast nú alltaf við að
menn vitkist með árunum og taki
sinnaskiptum. 1 þessu tilfelli
mátti kannski vonast til þess að
Framsóknarflokkurinn sæi að
sér sem þó ekki varð, en eftir
sem áður hefðu þessir atburðir
getaö oröið til þess að það heföi
komist á raunveruleg vinstri
stjórn 1 landinu. En staðreynd-
irnar sýndu þaö að Framsóknar-
flokkurinn, eða forysta
Framsóknarflokksins — nú vil ég
ekki dæma hinn almenna fram-
sóknarmann, — forysta
Framsóknarfíokksins var ekki á
þeirri linu að hún vildi ganga til
vinstra samstarfs og raunar ekki
Alþýðubándalagið heldur, eftir
kosningarnar 1974.”
Svo við förum út i aöra sálma,
nú eruö þiö tveir á þingi þiö
Magnús Torfi, siðasta kjörtimabil
og ólikir menn að lunderni?
„Hver segir það: Hver hefur
sálgreint það?”
Þetta er nú svona það sem
snýr að öðrum andlitum, svona út-
sjónin á ykkur, þú baráttumaður
og ákafamaður en Magnús aftur-
ámóti til baka og inni sig.
„Ég læt þig og aðra dæma
um það hversu ólikir við erum
við Magnús Torfi, en varðandi
það hvernig okkar samskipti
voru þá get ég ekkert annað en
gott eitt sagt um hann. Að visu
greindi okkkur á og svo ber þvi
auðvitað að vera. Mér þætti það
nú heldur dauft aö vera i flokki
sem er bara hallelújasamkoma”.
Þið voruð nú bara tveir þarna.
„Tveir vorum við vist jú. í
kringum okkur var þó hópur
fólks sem aö þessu stóð , en sam-
búðarvandamál hjá okkur voru
ekki, aö ég tel. Hitt er rétt að þaö
var kannski erfitt að fá út afstööu
Magnúsar. Það þurfti æöi mikiö
til þess að ná út hans viðbrögð-
um”.
Hann hefur verið heldur seinn
aö bregöast viö. Heldúrðu ■, að
hann hafi vantaö kjark?
„Ég hygg að þaö hafi verið af
meðfæddum grandvarleika, en
ekki að hann hafi vantaö kjark.
Ég væni Magnús ékki um að hann
hafi ekki kjark til hluta.”
En þið áttuð kannski ekki beint
sálufélag saman?
„Hvað er sálufélag? En þaö
sem mér fannst kannski bera
mest á hvaö okkur áhrærir var
þessi afstaöa Magnúsar til at-
burðanna sem geröust 1974. Hann
vildi þrauka áfram.”
Bjarni missti niður um sig
Hvað um Bjarna Guönason,
hvernig fannst þér hann koma út
úr þessu ’74?
„Hann sagði sig nú úr þing-
flokknum en lýsti þvi samt yfir aö
hann mundi styöja stjórnina til
allra góðra verka. Svo var það
náttúrlega hans mat hver hin
góöu verk voru. Hann ætiaöi hins
vegar ekki aö hissa upp um rikis-
stjórnin þarna i lokin, en það fór
nú samt svo að Bjarna ólöstuð-
um, að meira missti hann niörum
sig heldur en þeir sem hann
ádeildi á þeim tima.”
Þið dingliö svo þarna tveir á
þinginu siöasta kjörtimabil?
„Þú og fleiri talið um þetta að
við höfum bara verið tveir en það
er mesti misskilningur að tveir
þingmenn úr sextiu manna hópi
geti engu áorkað. Það náðist þó sá
árangur að stjórnarandstaöan
sem slik var sameinuð I afstöð-
unni til rikisstjórnarinnar.
Ég held að við höfum verið
tveir málamiðlunarstuðpúðar til
aö leiða saman þessa tvo aöila.”
Nú voruö þið i nefndakompanii
við Alþýðubandalagið framan af.
Hvað olli þvi að upp úr slitnaði?
og þiö voruð I kuldanum i fjár-
veitinganefnd?
„Það hafði verið gert sam-
komulag, að visu munnlegt að við
hefðum fulltrúa i fjárveitinga-
nefnd”
En var ekki áskiliö að þið yrðuð
ekki I neinu makki við aðra
flokka á meðan samkomulagið
stæði?
„Það varaldreiminnstá slikt”.
En einhver orsök hefur verið
fyrir þvi að þið eruö frystir út úr
nefndum m.a. fjárveitinganefnd
sem er aðalatriöi?
„Ja, hvað orsakar það? Hafi
ég skiliö ummæli Lúðviks Jóseps-
sonar rétt á þessum tima þá hafi
það veriö fyrst og fremst vegna
þess að hann taldi að ég væri
kominn hálfur inn I Alþýöu-
flokkinn og Alþýðuflokkurinn ætti
ekki aö fá fleiri menn i fjár-
veitinganefnd.”
vald til þess. Hins vegar ef aörar
einingar vildu halda áfram að
bjóða fram, var það auðvitað
okkur að meinalausu.”
Hefðir þú ekki verið betur
staddur með Samtökin að baki
þér ’78?
„Siður en svo. Hvað gerist ekki
i Reykjavik þar sem formaöurinn
er i framboði”
En við erum nú hér á
Vestfjörðum?
„Eiga Vestfirðingar
einir að halda
uppi allri
maskinunni i
nafni flekks
ef hvergí
annars
staðar er
neisti fyrir
þvi eða vilji
eöa likur
taldar á þvi,
að flokkur-
inn þjóni
nokkrum til
gangi*-Ég er
þeirrarskoð-
unar, að hefð-
um viö boöið
fram i nafni
Samtakanna
hefðum við varla
fengiö helminginn af
þvi fylgi sem viö feng-
ummeð óháðaframboöinu”.
Þú ert alveg harður á þvi?
„Ég tel mig ekkert siður en
aðrir geta metiö þaö eftir þann
slag og þá baráttu sem þar átti
sér stað.”
„Aö visu greindi okkur á og svo ber þvi auövitað aö vera. Mér þætti
þaö nú heldur dauft aö vera f flokki sem er bara hallelújasam-
koma....”
Voru þeir ekki haldnir eðlilegri
tortryggni?
„Menn eiga ekki að ganga á
gefin fyrirheit og samninga þó
munnlegir séu”.
Vestfirðingar og maskínan
Nú var afstaða .tekin að bjóða
ekki fram ’78 á kjördæmisráð-
stefnunni á Núpi vorið ’77. Var
það ekki endanleg náðarstunga
fyrir Samtökin?
„Já, þá var ákveðiö að bjóöa
ekki fram, en ekki ákveðið aö
leggja flokkinn niður, þvi það var
ekki i okkar verkahring
kjördæmisráðsins á Vestfjöröum.
Við höföum náttúrlega ekkert
Var ekki eindreginn viiji sam-
takamannaá Núpsfundinum, aö
þú yrðir áfram á skipinu?
„Af hverju tala menn svona um
eindreginn viljasamtakamane.a
vestra? Æösti aðili, æðsti instans
samtakanna á Vestfjörðum ,er
kjördæmisráðiö. Kjördæmisráð-
stefnuna sóttu að mig minnir
59 manns ’77. Hann samþykkir
einróma þessi hópur að bjóða
ekki fram i nafni Samtakanna.
Hver segir siðan aö þetta hafi
verið almennur vilji Sam-
takanna að ég yrði áfram?”
En hver stjórnaði þvi liði sem
ákvað að bjóða sig ekki fram?
„Það stjórnaöi sér sjálft.”
Einhver hlýtur að hafa haft