Helgarpósturinn - 03.08.1979, Blaðsíða 20

20
Föstudagur 3. ágúst 1979 —he/garpásturihrL_
Enn um
Nordsat hefur nokkrum sinn-
um borið á góma i þess-
um pistlum og meðal annars
veriðkvartað yfir þvi hversu lit-
ið færi fyrir opinberri umræðu
um málið hér.
1 Helgarpósti 20. júli skrifar
Þorbjörn Broddason lektor
grein um Nordsat, — þar sem
kemur að ýmsu leyti fram já-
kvæð afstaða til málsins og ber
þvi að fagna. Skrif stuðnings-
manna Alþýöubandalagsins um
Nordsat hafa fram til þessa ein-
kennst af neikvæði og þröngsýni.
Þaö er auðvitað rétt, sem
Þorbjörn segir, að i þessum efn-
j um ber að fara gætilega og rasa
' ekki um ráð fram. Undir það er
óhætt aðtaka.og um það er ekki
minnsti ágraningur Hin gaum-
gæfilega skoöun og athugun,
sem nú á sér stað og tekið hefur
lengri tima en upphaflega var
búist við, er einmitt tilkomin
vegna þess að hér vilja menn
flýta sér hægt án þess þó að
tefja máliðogdrepa þvi á dreif.
Sú hefur þó einmitt verið ósk
ýmissa samtaka. Hafa sum
hver, eins og til dæmis stjórn
samtaka Norðurlandadeildar
kvikmyndagerðarmanna og
sjónvarpsstarfsmanna, Fistav
gengið svo langt að leggja til að
öllum athugunum á málinu
verðihætt hið snarasta. Þessi af-
staða, sem óneitanlega minnir á
aðferð strútsins , á sér ekki
marga formælendur.
Það tiðkast mjög hjá þeim
sem finna Nordsat flest til for-
áttu, að fullyrða, að sú athugun
málsins, sem nú fer fram, sé
fyrst og fremst tilkomin vegna
þrýstings frá stórfyrirtækjum
ogþáeinnahelzt ýmsum alþjóð-
legum auðhringum, er sjái sér
hag og gffurlega hagnaðarvon i
hugmyndinni um Nordsat og
þann 23 milljóna markað, sem
j þar mun fylgja og þarfnast mun
! nýrra tækja og tæknibúnaðar af
j ýmsutagi.Þorbjörnsegir isinni
I grein: „Krafan um norrænt
: gervitunglasjónvarper aUs ekki
kominfrá almenningi á Norður-
löndum,” og getur þess jafn-
Nordsa t
framt aö hugmyndina hafi
sænska geimferöastofnunin orö-
ið fyrst tU að kynna.
Ævinlega held ég að það hljóti
að vera töluvert áhorfsmál hve-
nær fullyrða megi að krafa um
eitt eða annað sé komin frá al-
menningi. Þegar blöð.eins og tíl
dæmis Þjóðviljinn eru að krefj-
ast einhvers fyrir hönd almen-
ings, þá er ekki þar með sagt,
þótt svo geti auðvitað verið, að
almenningur standi þar allur á
bak við. Þegar 55 þúsund
manns, skrifuðu á sínum tíma
undir kröfur Varins lands, þá
má meðþó nokkrum rétti segja
að það hafi verið krafa frá al-
menningi, þótt sjálfsagt Þjóð-
vUjinn tæki tæplega undir þaö.
Ekkert i likingu við það, undir-
skriftasöfnun eða neitt þvium-
llkt hefur átt sér stað I sambandi
viðNordsat. Þar er þvi ekki um
þvi að fólk hætti gersaml
horfa ð norrænt efni i sj«
þar sem þaö g*ti alltaf va
hvaö annað ð öörum rðsun
staö. Valfrelsiö yröi einnig
en viröast kann i fyrstu þ
þróunin yröi f þá ðtt aö dý r
etoi, sem nú er sent ð ir
andi timum i hverju land
einungis sent A einni rðs, i
ðhugamenn um þð tegun
aö gzta þess aö missa ekk
þar jafnvel þótt sýningai
v*ri aUs ekki sérstaklega
aö þörfum þeirra (t.d. er '
klukkustunda munur miU
„TÆKNINNIV
EKKERT ÓMÖ
1977:36), sem Eiöur ætti aöeiga i
fórum slnum).
Ugglaust mð ftona kommúnista
I hópi andstæöinga NORDSATs.
og jafnvel menningarfasista
samkvæmt einhverri skilgrein-
lands og Islands). Loks
haldiöfram meö sterkum
aö farandverkamenn (þai
staklega ðtt viö þð 300
Finna sem hafa tekið sér i
I Svlþjóö ð umliönum ðrui
„iw" kWi.„l Knrf tvri
ir vinnuafli, og vafalitið ýta
undir almenna tækniþróun á
Norðurlöndum. Með sömu rök-
um og þarnaer beitt, ættum við
ekki aö kaupa útvarpstæki ,
sjónvarpstæki, eða bila, vegna
beina kröfu frá almenningi að
ræða. Hinsvegar er það stað-
reynd, sem ekki er lítils virði, að
i þeim skoðanakönnunum sem
ég hef haft spurnir af, hefur
hugmyndin um Nordsat tvi-
mælalaust átt mikinn hljóm-
grunn hjá almenningi, og þvi
meirisem fólk var betur upplýst
um máliö, samanber könnun
finnska Gallup, sem birt var i
Helsinkiblöðum rétt fyrir jólin
i fyrra. Þetta var auövitað
veigamikill punktur i málinu.
Að þvi er varðar þá röksemd,
að Nordsat — athugunin sé tíl
komin vegna þrýstings stórfyr-
irtækjanna, sem framleiða
sjónvarpstæki, þá hef ég hvergi
heyrt það stutt rökum. Auðvitað
munu einhverjir hafa ábata af
þvi að framleiöa tæki, ef Nord-
sat kemst á laggirnar, það mun
lika skapa aukna eftirspurn eft-
þess að með þvi kunnum við að
aukahagnað erlendra stórfyrir-
tækja.
Stjórnmálaflokkar á Norður-
löndum hafa yfirleitt ekki tekið
fastmótaða afstöðu til Nordsat,
enda malið ekki enn full-
kannaö. Vist hef ég tekið eftir
þvi aö sænskir jafnaðarmenn
eru klofnir i afstööu sinni til
Nordsat, og víst telur Alþýðu-
flokkurinn til skyldleika við
jafnaöarmenn i Sviþjóð eins og
jafnaðarmenn annars-
staðar. Þaöþýðir þó ekkiað við
þurfum að hafa sömu skoðanir
og þeir I einu og
öllu. Menningarmálaráðherra -
Dana, jafnaðarmaðurinn Niels
Mathiasen, segir i bæklingi sem
Norræna félagiö i Danmörku
hefur gefið út: „Jafnaðarmenn
lita jákvætt á þetta frá sjónar-
miði menningarmála, Nordsat

^rfíCcíiett, Green, Numan & Young
Neil Young — Rust Never
Slepps
Undanfarið hefur borið tals-
vertá þvi að tónlistarmenn sem
áttu sitt blómaskeið fyrir nokkr-
um árum, en verið i lægð um
nokkurt skeið, hafa verið að
kveöa sér hljóðs á ný meö stór-
góðum plötum t.d. George
Harrison og John Stewart, að
ógleymdum þeim sem diskóiö
hefur endurreist. Einn þessara
manna er Neil Young.
Neil Young vakti fyrst á sér
athygli þegar hann stofnaði
hljómsveitina Buffalo Spring-
field ásamt Stephen Stills árið
1966. Buffalo Springfield lifði til
’68, en þá hætti Stills og fór að
starfa meö David Crosby og
1970, sendi hann frá sér sóló-
plötu, After The Goldrush, sem
er tvimælalaust einn af
hápunktum rokksögunnar. En
eftir það var niöurleiö Youngs
brött, eiturlyf, lélegar hljóm-
leikaferöir ogplötursáutil þess.
Nú hefur Neil Young hins
vegar hrist af sér sleniö og sent
frá sér nýtt meistarastykki,
Rust Never Sleeps. Hún skiptist
i tvo hluta', hliö eitt er róleg,
haldið uppi af tærum söng
kassagitarnum og munnhörp-
unni. Hlið tvö er aftur á móti
kraftmikið rokk, þarsem Crazy
Horse er aftur á ferð meö
Young, og er á köflum hreint
pönk t.d. lögin Sedan Delivery
Popp
eftir Pál Pálsson
Graham Nash. Neil Young lagði
þá land undir fót og lék á iitlum
klúbbum og börum, einn með
gitarinn og munnhörpuna. 1
janúar ’69 gaf hann Ut sina
fyrstu sólóplötu, Neil Young, en
hún þótti misheppnuð.
Þá kynntist hann hljómsveit
sem kallaði sig Rockets. Young
skýrði hljómsveitina uppá nýtt,
kallaöi hana Crazy Horseog tók
upp með henni plötuna Every-
body Knows This Is Nowhere.
Sem er meistaraverk og inni-
heldur ma. löginCowgirl In The
Sand og Down By The River.
Siöan gekk Young tii liðs við
Crosby.StillsogNashog eftir aö
l hafa gert meö þeim plötuna
Deja Vu, varö hann loks heims-
frægur. En Young hlélt áfram
að vinna meö Crazy Horse og
sama ár og Deja Vu kom út,
og Hey Hey, My My (Into The
Black). Þess má geta að lokum
að þessi plata mun vera fyrri
platan af tveimur sem Neil
Young hefur gert undir heitinu
Rust Never Sleeps. Hin seinni
veröur „hve” þe. frá hljómleik-
um Neil Young&Crazy Horse og
þærbáðareru „soundtrack” úr
samnefndri kvikmynd Youngs.
Tubeway Army — Replicas
Tubeway Army er ný hljóm-
sveit sem um þessar mundir er i
fyrsta sæti breska vinsældar-
listans með lagiö Are Friends
Electric, sem tekið er af fyrstu
plötu hl jómsveitarinnar,
Replicas.
Tubeway Army — skipuö
Gary Numan (gitar, svuntu-
þeysar, hljómborö, söngur)
Paul Gardiner (bassi bakradd-
ir) og Jess Lidyard (trommur)
— er stúdióhljómsveit, mynduð
til að koma verkum Gary
Numans á framfæri, En til að
fylgja vinsældum eftir hyggja
þeir þó á eitthvert opnbert spil-
verk á næstunni.
Replicas inniheldur 10 lög, öll
eftir Gary Numan einsog fyrr
segir. Tónlist Numans er mjög I
anda David Bowie og Brian
Eno, enda segja margir aö
Replicas sé sú plata sem þeir
heföu i rauninni átt að gefa Ut i
ár, en ekki Tubeway Army, og
segir það sitt um gæði þessarar
plötu. Það má búast viö þvi að
Gary Numan, sem er aðeins
tvitugur verði eitt af stóru nöfn-
um framtiðarinnar, ef hann
heldur slnu striki.
Replicas er sem sagt plata
sem enginn aðdáandi Bowie og
Eno ættí að láta fram hjá sér
fara, — Tubeway Army hefur
stungið þeim ref fyrir rass.
Peter Green — In the Skies
Þá er komin á markaöinn ný
plata frá blúsmeistaranum
Peter Green og heitir In The
Skies.
PeterGreenhóf feril sinn sem
bassaleikarimeð hljómsveitinni
Peter Bees, en forsprakki
hennar var Peter Bardens. Og
þegar Bardens stofnaði Shotgun
Express var Green boðið að
slást I hópinn og þá sem gitar-
leikari. I Shotgun Express var
Mick Fleetwood trommari og
Rod Stewart söng þar á tíma-
bili.
En Peter Green var fyrst og
siðast blúsgitaristi og stóra
tækifærið hans kom áriö 1966,
þegar John Mayall bauð honum
i Bluesbreakers, þegar Eric
Clapton hætti I þeirri hljómsveit
og stofnaði Cream. Meö Blues-
breakers blómstraði Peter
Green og varð brátt einn
er þaö sem við höfum mestan
áhuga á aö koma á fót og vera
með i frá byrjun”. Raunar má
bæta þvi við hér að einu flokk-
arniriDanmörku sem erufyrir-
fram algjörlega mótfallnir
Nordsat eru öfgaflokkarnir til
hægri og vinstri. Glistrupar
vilja ekki sjá það, vilja heldur
gera ráðstafanir meö örbylgju-
stöðvum svo danskur almenn-
ingur geti séð VesturÞýskt og
breskt sjónvarp. Vinstri sósial-
istar s já ekkert jákvætt við mál-
iö, þetta sé sóun á fjármagni
o.s.frv. En svo undarlegt sem
þaö er eru danskir kommún-
istar hlynntir Nordsat, en það á
sér þá einföldu skýringu að
vinstri sóslalistar eru á móti, og
þessir tveir flokkar eru aldrei
sammála um nokkurn skapaðan
hlut.
Ég get verið sammála Þor-
birni Broddasyni um að vissu-
lega þrýsti Keflavikursjónvarp-
ið á tilurð islenzks sjónvarps.
Keflavikursjónvarpið kom is-
lenzka sjónvarpinu á stað. Um
það er ekki deilt af minní hálfu.
Gegn Keflavíkursjónvarpi voru
notaðar eðli máls samkvæmt
nokkuð aðrar röksemdir en
■:gegn sjónvarpi almennt. Það
eru hinar almennu röksemdir,
sem beitt er gegn sjóvarpi al-
mennt (timasóun, menningar-
lágkúra, samræðudeyðir etc.)
sem mest er beitt gegn Nordsat.
Þaurök hafa ævinlega orðið að
láta i minni pokann.
Að lokum þetta:Báðir erum við
Þorbjörn Broddason sannfærðir
um að alþjóðlegt sjónvarp er á
næsta leiti. Aður en það veltur
yfir okkur, væri áreiðanlega
ekki verra að vera búinn að
koma af stað norrænni sam-
vinnu um s jónvarpsmál i likingu
við það sem Nordsat gerir ráð
fyrir. Vist er það, að þar eru
mörg óleyst vandamál á vegin-
um, meðal annars að þv I er v arð-
ar innkaup á erlendu efni. Þótt
þauvandamál eru óleyst er það
ekki sama og þau séu óleysan-
leg. Það er langt i frá. Þau eru
til þess aö leysa þau, og það
veröur áreiðanlega gert áður en
langt um liður.
Væntanlegar myndir
í bíó:
Hillir undir
Presley —
The Movie
Áfram skal haldið með
væntanlegar kvikmyndir i
kvikmyndahúsunum í
Reykjavik. i síðustu Helg-
arpóstum hafa flestum
húsunum verið gerð skiL
en Austurbæjarbíó/ Gamla
bíó og Stjörnubíó eru þó
eftir.
Af Austurbæjarbiói er það helst
að frétta að ,,A Star is Born”, er
væntanleg, loksins. Hún er búin
að vera lengi á leiðinni, en eins og
menn muna leika Barbra Streis-
and og Kris Kristofferson aðal-
hlutverkin i henni.
önnur væntanleg mynd — og
miklu nýrri — er „Presley The
Movie”. Varla þarf að taka fram
um hvaö hún er, en Kurt Russel
þykir takast vel upp i hlutverki
kóngsins. Þá er von á teikni-
myndinni „Watership Down”,
gerðri eftir feykivinsælli sögu
Richard Adams, — og dæmi-
gerðri Clint Eastwood mynd,
„The Enforcer.”
í Gamla biói er von á mynd
þúsundþjalasmiösins Michael
Chricton, „Coma”, þar sem Mich-
ael Douglas og Genevieve Bujold
leika aðalhlutverkin. Þar eru llka
Skrýplarnir væntanlegir i
franskri teiknimynd, og einnig
Ben Gazzara i myndinni „High
Velocity”.
Stjörnubió býður bráðlega uppá
tvær myndir i „djarfara” lagi —
frönsku myndina „Madame
Cloud”, sem á sömu aðstandend-
ur og „Emmanuelle” og „The
Story of O” — og bresku gaman-
myndina „Confessions in a Holly-
day Camp”.
Þar að auki er svo von á has-
armynd eftir Andrew MacLaglen
— „Breakout” með Richard
Burton og Robert Mitchum i aðal-
hlutverkum. - GA
virtasti gitarleikari blúsins.
Hann stoppaði hinsvegar stutt
hjá Mayall og stofnaði hljóm-
sveitina Fleetwood Mac árið
1967. Sem undir stjórnhans varð
stærsta nafn Breta i blústima-
bilinu i seinni hálfleik siðasta
áratugs. Það ættu margir að
kannast við lög Greens frá þess-
um árum ss-Albatros, Man Of
The World, Oh Well, Black
Magic Wonían of.l.
Það kom þvi einsog reiðarslag
yfir aðdáendur Fleetwood Mac
þegar Peter Green lýsti þvi yfir
árið 1970 að hann væri hættur að
spila. Hann var þá á kafi i
trúarpælingum og vildi byrja
lif sitt uppá nýtt. Siðan
hefur lltiö til hans spurst.
Hann sendi frá sér sólóplötú
sama ár og hann hætti. The
End Of The Game, en síðan
ekki söguna meir. Það hafa
gengið ýmsar kjaftasögur um
hann, ýmist sannar eða
ósannar, runnar frá hinum
mörgu aðdáendum hans, sem
allan timann hafa ekki viljaö
trúa þvl að hann væri alveg
hættur.
Og þeir hafa fengiö ósk sina
uppfyllta, þvi fyrir stuttu kom á
markaðinn ný plata frá Peter
Green einsog fyrr segir. In The
Skies sem er að sjálfsögðu græn
að lit. geymir 9 lög eftir þennan
blúsmeistara. Þau eru mjög I
hans gamla stil t.d. er lagið
Tribal Dance ekki ósvipað Alba-
tros i útsetningu sama gitar-
sándið osfrv.. 1 heild er hún
mjög afslöppuö og blúsi.
Steve Hackett — Spectral
Mornings
Nýlega sendi Steve Hackett
fyrrum gitarleikari bresku
súpergrúppunnar Genesis, frá
sér sina aðra sólóplötu sem
hann kallar Spectral Mornings.
Hún hefur að geyma 8 lög (verk
væri nú kannski réttara orð yfir
afurðir haps), og eru þau mjög I
anda Genesis. A plötunni leikur
með Hackett nýstofnuð hljóm-
sveit hans, sem skipuð er Pete
Hicks (söngur), Dik Cadbury
(bassi), Nick Magnus (hljóm-
borö og svuntuþeysar af
margvislegur tæi), John
Hackett (flautur) og John
Shearer (trommur).
Það væri sjálfsagt endalaust
hægt að telja upp kosti þessarar
plötu allur hljóðfæraleikur og
söngur er óaðfinnanlegur. Og
hún á væntanlega eftir aö gleöja
hina mörgu aðdáendur Steve
Hacketts, Peter Gabriels og
Genesis.