Helgarpósturinn - 29.02.1980, Blaðsíða 8

8
_____helgar
pásturinn—
utgefandi: Blaðaútgáfan Vitaðsg|afi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins, en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð-
mundsson.
Ritstjórar: Arni Þórarinsson. Björn
Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaðamenn: Guðjón Arngrimsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Þorgrímur
Gestsson.
Ljósmyndir: F'riðþjófur Helgason.
Auglýsingar: Höskuldur Dungal,
auglýsinga- og sölustjóri Elín Harðar-
dóttir
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Dreifingastjóri: Sigurður Steinarsson
Ritstjórn og auglýsingar eru að Siðu-
múla 11, Reykjavik. Sími 81866. Af
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Simar:
81866, 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Áskrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
4.500,- á mánuði. Verð i lausasölu er
kr. 300,- eintakið.
Stökkid
Þaö verbur væntanlega llf og
fjör I höfuöstaönum næstu
vikuna. Yfir Reykjavfk dembist
heil hersing af póiitfskum og
embættismönnum frá jieirri
undarlegu menningarheild, sem
kallast Noröurlönd og viö nefnd-
um bræöraþjóöirnar austan
hafs á góöum dögum. Næstu
daga munu þessir frændur
okkar hreiöra um sig á nálæg-
um hóteium og i hofi islenskrar
leiklistar meö málþingi i sal og
skrafi á göngum.
Samkundan mun auövitaö
skilja eftir sig spor vföar f borg-
inni. Viöskipti i minjavöruversl-
ununum mun ef aö likum lætur
taka fjörkipp, eins og sumariö
væri gengiö f garö, og iopa-
peysur og gæruskinnsjakkarnir
renna út úr Rammageröinni og
Heimilisiönaöi i strföum
straumum, Kampakátir hótel-
stjórar munu spfgspora um nær
fullbókuö hótel sin á dauöasta
tima ársins og hafa áreiöanlega
lagt kjallaravöröunum Iifsregl-
urnar um aö birgja sig nú vei
upp hjá Afengis- og tóbaksversl-
uninni.
Undir glösum veröa svo rifj-
aöar upp nýjustu slúöursög-
urnar úr norrænni pólitik og
nýjustu Noröurlandaráös-
mönnum sagöar aftur gömlu
góöu sögurnar af Karialænen.
Svlar munu gantast meö mol-
búasögur af Norömönnum, sem
aftur á móti munu hampa
siöustu ævintýrasögunum af
svartagullinu sinu milli þess
sem þeir rökræöa Jan Mayen
deiluna viö tslendingana, sem
hins vegar veröa I þvl aö sýnast
góöir gestgjafar og drekka
Finna undir boröiö. Danir veröa
kannski svolitiö utanveltu, enda
þykir þeim vafalaust þingiö hér
smotteri á móts viö Evrópu-
þingiö.
Veisluhöldin veröa annars
meö minnsta móti á þessu
Noröurlandaráösþingi, enda eru
norrænir fjölmiölar búnir aö
hrella Noröurlandaráösmenn
svo mikiö meö þeim á liönum
árum, aö naumast varö undir
þvi setiö lengur. Þaö vildi nefni-
lega brenna viö aö þessar
dýrindisveislur yfirskyggöu
algjörlega þann árangur sem
Noröurlandaráösþing og norræn
samvinna hefur þó óneitanlega
skilaö þessum heimshluta og þá
einkanlega I menningarmálum.
Ennþá er þaö þó örugglega
býsna útbreidd skoöun meöal
alls almennings á Noröur-
löndum, aö þessar glæsilegu
umbúöir norrænnar samvinnu,
sem birtast munu okkur heima-
mönnum næstu dagana, séu
ekki alveg i samræmi viö inni-
haldiö. Nú eru meira aö segja
slikar efasemdaraddir farnar
aö heyrast úr rööum Noröur-
landaráösmanna sjálfra og þá
fer maöur i alvöru aö velta þvl
fyrir sér hvort einhverhugar-
farsbreyting sé aö eiga sér staö.
Amk. heyröi ég þaö haft eftir
norskum Noröurlandaráös-
manni, aö norræn samvinna
minnti hann alltaf á langstökkv-
ara, sem tæki heljarmikla at-
rennu, þeyttist af staö eftir
aöalhlaupsbrautinni en staö-
næmdist svo á plankanum —
stykki sem sagt aldrei. —BVS
Föstudagur 29. febrúar 1980
he/garpósturinn.
Þessi vetur veröur fljótur aö
iiöa I hugum margra lands-
manna. Skammdegiö hefur
næstum þvi fariö fram hjá
þeim, sem lifaö hafa sig inn I
þær æsilegu leikfléttur, sem
fylgt hafa st jórnarkreppu, kosn-
ingum, stjórnarmyndun og
klofningi Sjálfstæöisflokksins.
Nú er komin Góa og sól hækkar
á lofti, en eins og til aö draga at-
hyglina frá þeim vetrarhretum,
sem enn eiga eftir aö ganga yfir
landslýö, þá hefur hann nú for-
setakosningar til þess aö hugsa
um.
Um land allt eru menn sem
óöast aö koma á fót stuönings-
mannanefndum og brátt fara
menn aö fara yfir kjörskrár og
merkja viö þá kjósendur, sem
látiö hafa vilja sinn i ljós. A
vinnustööum og annars staöar,
þar sem fólk kemur saman
munu lesendur þessa pistils
e.t.v. veröa beönir af kunningja
aö ganga útundir vegg og þar
veröur falast eftir stuöningi viö
einhvern frambjóöandann.
Ljóst er aö stuöningur viö
frambjóöendur mun aö mestu
fara eftir mati á þeim sjálfum
eöa réttara sagt eftir þvi,
hvernig þeir koma fram I sjón-
varpi og á fundum og eftir þeirri
útlistun á mannkostum þeirra,
sem stuöningsmönnunum tekst
aö koma á framfæri. Stjórn-
málaskoöanir munu hafa
nokkur áhrif á kjörfylgiö svo og
landshlutastolt og kynferöis-
metnaöur.
Margt getur gerzt til kosn-
inga, en nú viröist sem staöa
frambjóöenda sé þessi:
1. Albert Guðmundsson
Albert lýsti fyrstur manna
yfir framboöi sínu og kosninga-
undirbúningur hans mun kom-
inn lengst á veg. Albert átti I
fyrstu mikinn stuöning meöal
Sjálfstæöismanna og einnig
meöal Iþróttamanna og ýmissa
þeirra, sem notiö hafa fyrir-
greiöslu hans eöa stuönings á
einhverju sviöi á undanförnum
árum. Atburöir siöustu vikna
hafa þó breytt stööunni nokkuö
Albert I óhag. Eftir aö hann
gekk I fjórmenningakliku Sjálf-
stæöisflokksins eru leiötogar
flokksins honum ævareiöir og
þeir munu þvi leggjast á sveif
meö öörum frambjóöendum.
Mörgum kjósendum þykir
Albert llka hafa sýnt þaö aö
undanförnu, aö hann stjórnast
fremur af augnabliksandvörum
viö umhverfi sitt en af þaul-
hugsaöri stefnu og yfirvegun.
Landsbyggöarfólki þykir hann
hafa veriö of einstrengingslegur
fulltrúi Reykvikinga.
Fylgi Alberts hefur þvi dalaö
aö undanfömu, en þó er síöur en
svo, aö hann sé úr leik. Ef
atkvæöi skiptast nokkuö jafnt
milli frambjóöenda nr. 3 og 4 þá
á Albert talsveröar sigurllkur.
Ýmsir stuöningsmenn hans
munu berjast ötullega I
kosningunum og má þar nefna
Jakob V. Havsteen og Pétur
Guöjónsson I Reykjavlk og Jón
Sólnes á Akureyri. Dagblaöiö
mun einnig væntanlega veita
stuöningsmönnum hans styrk á
„óbeinan hátt” og Gunnar
Thoroddsen mun reyna aö veita
honum liö eftir megni, þótt
stuöningur Gunnars sé e.t.v.
blandinn hálfvelgju. Veröi
Albert kjörinn mun aöstaöa
rikisstjórnarinnar versna á
þingi.
2. Pétur Thorsteinsson
Pétur var annar i rööinni til
aö lýsa yfir framboöi slnu.
Pétur er litiö þekktur utan raöa
embættismanna, en skóla-
bræöur hans og þeir, sem
kynnzt hafa honum I starfi eru
mjög ákveönir I stuöningi viö
hann. Fylgi Péturs hefur fariö
vaxandi aö undanförnu og hefur
stuöningsmönnum hans tekizt
aö vinna marga á sitt band, sem
áöur höföu hallast aö stuöningi
viö Albert. Framtiöargengi
Péturs ræöst af þvl, hvernig
honum tekst aö kynna sig fyrir
þjóöinni. Fjöldi manna ruglar
honum enn saman viö nafna
hans, sem skrifaöi alræmda bók
um störf sln I islensku utanrlkis-
þjónustunni og vegna langdvala
erlendis skortir Pétur veruleg
persónuleg sambönd viö yngra
fólk og fólk vant kosningastarfi.
Af þekktum stuöningsmönnum
Péturs má nefna Pál S. Pálsson
hrl. og Hákon Bjarnason fv.
skdgræktarstjóra.
3. Guðlaugur Þorvalds-
son
Guölaugur var þriöji maö-
urinn, sem varö viö áskorunum
vina sinna og kunningja og gaf
kost á sér til framboös.
Guölaugur hefur reynst einkar
farsæll embættismaöur og hefur
unniö sér víötækt traust og vin-
sældir. Yngri kynslóöir háskóla-
menntaöra manna hneigjast
mjög almennt til stuönings viö
hann. Sama er aö segja um
verkalýösleiötoga sem I kjara-
samningum hafa kynnst ljúf-
mannlegri framkomu hans og
lipurö. Suöurnesjamenn stuöja
hann nær einhuga, en
Guölaugur er Grindvikingur aö
ætt og uppruna og hefur ávallt
rækt sambandiö viö fæöingar-
byggö sina. Hann mun væntan-
lega eiga auövelt meö aö ná
sambandi viö fólk viö sjávar-
siöuna, en kjör þess og
hugsunarhátt þekkir hann
mætavel. Stuöningsmenn
Guölaugs eru úr öllum stjórn-
málaflokkum og má þar t.d.
nefna Sigurjón Pétursson for-
seta borgarstjórnar I
Reykjavik. Guölaugur á senni-
lega mestu fylgi aö fagna nú i
augnablikinu, en eitthvaö af þvl
fylgi, sem hann haföi I fyrstu
mun nú hafa flust á frambjóö-
anda nr. 4.
4. Vigdis Finnboga-
dóttir
Framboö Vigdlsar kom á
óvart, þótt nafn hennar heföi
veriö nefnt meöal þeirra
kvenna, sem til álita kæmu.
Vigdls er einkum þekkt fyrir
frönskukennslu i sjónvarpinu og
fyrir störf sin aö leikhúsmálum.
Samstarfsfólk hennar á sviöi
leiklistar og ýmsir fleiri aöilar,
sem þekktir eru I menningar-
lifinu munu styöja framboö
hennar, en auk þess viröist öflug
hreyfing meöal kvenna vera I
uppsiglingu um aö koma
,,konu” I forsetaembættiö.
Vigdis nýtur einnig fylgi meöal
róttækra einstaklinga, sem
þykir hinir frambjóöendurnir
vera ,,of borgaralegir”, en vilja
gera uppreisn gegn „lands-

fööurhugmyndinni.” Kynferöis-
metnaöurinn er hér þyngstur á
metunum og mikiö kapp er
hlaupiö i stuöningsmenn
Vigdisar meöal kvenna eins og
áöur segir. Þá má nefna Bald-
vin Þ. Kristjánsson sem nú I
vikunni. notaöi þáttinn „Um
daginn og veginn” I útvarpinu
til þess aö mæla meö Vigdisi.
Vigdis er nú llklega I ööru sæti
hvaö kjörfylgi snertir, en hún er
I sókn. Hún er vön sjónvarpi og
hefur aölaðandi framkomu og
mun þvi væntanlega bera af
keppinautum sinum i sjón-
varpskynningum.
Fleiri frambjóöendur kunna
aö koma fram áður en fram-
boösfrestur rennur út. AR-
MANN SNÆVARR hefur aö
sögn kannaö viöbrögö vina
sinna viö forsetaframboöi.
Armann er lltiö kunnur utan
lögfræöiséttarinnar. Hann er
embættismaöur af gamla skól-
anum, starfssamur og vandur
aö viröingu sinni.,Hann mun
samt eiga erfitt uppdráttar i
samkeppninni um kjörfylgi
almennings. Áhrifahópur hans
er tiltiflulega þröngur og nær
eingöngu búsettur I Reykjavík.
Þótt Ármann sé uppalinn á
Noröfiröi hefur hann misst öll
tengsl viö Austfiröinga og lög-
fræöingar eru vist ekki tiltakan-
lega vinsælir sem stendur I hans
gamla heimabæ. Þá hafa hug-
leiöingar um framboö ÓLAFS
JÓHANNESSONAR aldrei meö
öllu vikiö frá mönnum. Ólafur
hefur aldrei afneitaö framboöi
slnu gagnvart stuönings-
mönnum og vinum, en Fram-
sóknarmenn hafa veriö fremur
letjandi en hvetjandi I þvl máli.
Meö þátttöku Ólafs I rikisstjórn
Gunnars Thoroddsen héldu
flestir, aö framboö hans væri úr
sögunni, en hann mun aö sögn
hafa látið þaö fram koma á
siðustu dögum, aö ekki væri
nú alveg vist. Ef ólafi tekst aö
stiga eitthvert skref fram á viö i
lausn Jan Mayen-deilunnar eöa
ef honum þykir illa spilast úr
spilum þeirra frambjóöenda,
sem taldir hafa veriö hér aö
framan, þá er eins vlst aö
Ólafur^röi sigurstranglegur
frambjoöandi, t.d. myndi hann
fá mikiö fylgi meöal bænda.
A næstunni getur margt
þaöjbreyst.Almenningur vill fá
aö vita allt um ætt frambjóö-
enda, maka þeirra og um
persónulega hagi þeirra aö ööru
leyti. Er vist, aö margt veröur
þar missagt manna á meöal. En
hvernig sem úrslit kosninganna
fara, þá er ljóst, aö frambjóö-
andigetur náö kjöri meö minni-
hluta greiddra atkvæöa. Það
leiöir hugann aö þvl, hvort ekki
væri rétt aö breyta leikregl-
unum á þann veg, aö forsetakjör
fari fram I tvennu lagi. í fyrsta
lagi yröi kosiö milli allra fram-
bjóðenda, en slöan yröi kosiö
milli þeirra tveggja, sem flest
fengu atkvæöin I fyrri
umferöinni.
MEÐ
BESSASTAÐI
í SIGTINU
Vinur minn einn, Irskur blaöa-
maöur sem er sérfræöingur i
flugmálum sagöi mér einu sinni
og hélt sig vera aö hughreysta
mig, aö barn sem fæddist I þotu
og eyddi slöan ævidögunum á
fari á sápustykki á baöherbergis-
gólfinu heima hjá sér, datt og
skaddaöi 1 sér mænuna.
Þetta reyni ég alltaf aö rifja
upp þegar ég neyöist til aö fljúga,
en þaö kemur fyrir ekki. Ég kann
vigtaöar, maöur borgar yfirvigt-
ina bölvandi, en þar meö er lika
óþægindunum lokiö: Maöur er
svæföur og síöan lagöur I
silkifóöraöa kistu og staflaö inn I
flugvélina.
Fyrir flugfélög væri ekki slöur
hagræöi aö þessum feröamáta.
Með því aö kistuleggja farþegana
væri hugsanlegt aö stafla lítiö eitt
fleiri manneskjum um borö I eina
vél en nú er gert: börn væru auö-
Um framtíöarlausn á vandamálum flugsins
flugi ætti aö öllum llkindum fyrir
höndum aö ná 80 ára aldri, þaö er
aö segja lengra lif en barn sem
fæddist og liföi á jöröu niöri. Hann
sagöi mér aö samkvæmt þessu
væri maöur I minni hættu staddur
um bórö I flugvél heldur en meö
fast land undir fótum. þvi mun
meiri hætta væri á því aö lenda I
slysi á landi en I lofti. Máli sínu til
stuönings bentihann á, aö heims-
frægur bandarlskur geimfari
sigldi geimfari slnu óskaddaöur
umhverfis jörö og tungl og vltt og
breitt um geiminn og lenti slöan
meö sigurbros á vör. Nokkrum
árum síöar steig þessi sami geim-
best viö mig á jöröu niöri. Vildi
miklu fremur stlga á sápustykki
heldur en lenda I flugslysi.
Sumir segja aö flughræösla
rjátlist af manni. Ég held ekki.
Ég verö hræddari og hræddari og
hlakka til þegar þar aö kemur aö
flugfélög taka mannúö og læknis-
list I þjónustu sina.
Þá veröur aökoman önnur á
flugvöllum. Maöur mætir á flug-
vellinum til aö „tékka sig inn” og
fer I lengstu biörööina aö af-
greiösluboröinu, þar sem hangir
skilti og á því stendur
ákvöröunarstaöur og FLUG-
HRÆDDIR. Slöan eru töskurnar
1 þessu felst geysilegt hagræöi
fyrir flughrædda farþega. Hin
langa biö sem flugfélögin bjóöa
oft upp á ókeypis á flugvöllum
breytist I ljúfan svefn. Ógnir
sjálfrar flugumferöarinnar eru úr
sögunni, flugtak og lending vagg-
ar manni blltt I svefninum eins og
barni i vöggu. Maöur kemur vel-
útsofinn til ákvöröunarstaöar,
kisturnar koma á færibandi eins
og töskumar og vegabréf, far-
miöar og nauösynleg skilrlki eru I
sérstöku hólfi á kistulokinu. Toll-
veröir og sprengjuleitarar geta
gramsaö nægju sina án þess aö
farþeginn rumski, hvaö þá mót-
mæii. Og ekki þyrfti aö svifta
mann neinu af þeim spartversku
þægindum sem flugferöum fylgja
nú á tímum, þvl Islendingar á leiö
til útlanda sofandi I kistu fengju
sterkan bjór beint f æö til aö geta
vaknaö mjúkir og til I aö tala út-
lenskuna. Aö maöur tali nú ekki
um hagræöiöaö þvl aö vera búinn
að kistuleggja allt liöiö, ef eitt-
hvaö kæmi nú fyrir — sem auövit-
aö getur ekki komiö fyrir.
vitaö kistulögö með foreldrum
slnum. Ennfremur væri hægt aö
segja upp nokkrum flugfreyjum
til viöbótar, þvl ein freyja gæti
örugglega boriö heita plastiö fyrir
þá fáu farþega sem kysu aö ferö-
ast vakandi.
Einnig yröi þetta vafalaust til
þess aö auka umsetningu flug-
félaga um mikinn mæli, því þarna
bættist viö stór hópur farþega
sem aldrei hingaö til hefur látiö
sér detta I hug aö setjast upp I
flugvél.
Ég sé ekki betur en þarna sé
fundin sú lausn á vandamálum
Flugleiöa sem lengi hefur veriö
•leitaö aö, því hag þess félags ber
ég sérstaklega fyrir brjósti eftir
alla þá stimamýkt, þjónustu og
ánægjustundir á Fornebu-flug-
velli sem þaö félag hefur veitt
mér.
Þaö er sjálfsagt stórgáfuleg
lausn á krepputimum fyrir eitt
flugfélag aö reka starfsliöiö, fella
niöur ferðir og selja eöa leigja út
vélarnar. En ég held nú samt aö
min lausn sé ekki slðri.
Helgi Sæmundsson— Hraf n Gunnlaugsson — Jónas Jónasson —
Magnea J. AAatthlasdóttlr — Páll Heiðar Jónsson — Steinunn
Sigurðardóttir — Þráinn Bertelsson
Hringborðið
dag skrifar Þráinn Bertelsson