Helgarpósturinn - 23.05.1980, Blaðsíða 4

4
Föstudagur 23. maí 1980
Óvlöa skipa veöurfræftingar sllkan viröingarsess I huga almennings
sem hér á landi. Þetta er þeim mun merkilegra, þar sem enginn þykist
taka mark á þeim. Liklega kann skýringin á þessari þverstæftu aft ein-
hverju leyti aft vera sú, aft i hópi vefturfræftinga hafa jafnan verift menn
sem hafa haft lag á þvi aft gera veftrift skemmtilegt, þótt þaft sé oftast
nær heldur leiftinlegt hér um slóftir. t þessum hópi má nefna þá Jón
heitinn Eyþórsson og Pál Bergþórsson og nýlega hefur bæst i þennan
frifta flokk Trausti Jónsson, sem sumir segja aft hafi fært vefturfræöina
heim Istofu hins dæmigerfta islenska Jóns Jónssonar meft afslöppuöum
vefturútlistunum i fréttalok I sjónvarpinu. Helgarpósturinn fékk þess
vegna Trausta til aft skrifa fyrir sig dagbók vikunnar i liftinni viku.
Hin dæmigeröa vika er ekki til
hjá veöurfræðingi viö veðurspár.
Bæöi er aö veöriö er aldrei eins og
svo hitt aö unnin er vaktavinna,
sem ruglar öllum vikum og helgi-
dögum. Svo vildi þó til að þessi
helgi, sem þessi „dagbók” byrjar
á, var „eölileg” hjá mér, þ.e. ég
átti fri bæöi á laugardag og
sunnudag og b.vrjaði aö vinna á
mánudagsmorgni svona eins
og venjulegt fólk.
Sunnudagur
Eins og mönnum sem ekki eru
ábyrgir fyrir neinum nema sjálf-
um sér er gjarnt var sunnudags-
morgninum eytt uppi i rúmi,
raunar uppi i Borgarnesi. Ég er
ákaflega morgunsvæfur og álit
mannréttindi aö fá að vera þaö i
friði. — Nú þarna um hádegiö
fékk ég svartbaksegg aö borða i
fyrsta skipti i mörg ár. Siðdeginu
eyddi ég svo i aö, ja, fylgjast með
skulum viö kalla þaö, smávegis
svo hjá þessu kunningjafólki
minu til klukkan tvö um nóttina
ásamt fleira fólki. Eini ókostur-
inn við þetta var aö vaktin á
mánudagsmorgninum átti aö
byrja klukkan sjö og þvi ljóst aö
svefn yröi ekki mikill.
Mánudagur
Eins og gefur aö skilja var ég
ekkert óskaplega sperrtur, þegar
ég kom til vinnu um morguninn,
en ég vaknaöi fljótlega. Vinnunni
er þannig háttaö aö á morgnana
samúö meö málstaönum og kem
þessu þvi aö hér. En þetta var
innskot.
Milli klukkan þrjú og rúmlega
fimm var hlé hjá mér. Þá fór ég
heim,fór i baö og keypti I matinn.
En síöan var þaö undirbúningur
fyrir sjónvarpiö. Ég var i dálitl-
um vafa um hvort ég ætti aö sýna
veöriö á hernámsdaginn 1940 á
korti i sjónvarpinu, en fannst svo
best aö gera þaö ekki aö sinni
a.m.k., en minnast þess i staö á
heyskap á Austurvelli 12. mai
1880. Ég þurfti aö athuga smá-
„um helgina”, en við reynum aö
greiöa úr eftir bestu getu, einkum
ef fólk kemur þægilega fram i
sima og það gera nú þrátt fyrir
allt flestir. Raunar eigum viö dá-
litið bágt á ákveönum timum,
einkum þó milli klukkan þrjú og
fimm á daginn, þegar aöeins einn
er á vakt, sem þarf aö draga kort-
in, gefa út nýjar spár og auk þess
svara I simann. Stundum getur
þess vegna veriö erfitt aö ná sam-
bandi viö veöurfræðing um þetta
leyti og ef þaö tekst er sá hinn
sami oft dálitið fljótmæltur og
fyrir noröan. Og þoka hamlaöi
flugi til Vestmannaeyja og dálitiö
var um fyrirspurnir vegna þess.
Miðvikudagur
Morgunvakt frá átta til tvö. Þar
innifalin var simaþjónustan. Svo
bvá viö aö varla nokkur hringdi,
fyrir utan nokkra flugmenn sem
voru aö spyrjast fyrir um sjón-
flugsskilyröi. Ég gat þess vegna
sinnt nokkuö 3 til 5 daga hálofta-
veðurspám sem koma frá Ame-
riku, en þegar spár dagsins
voru aö byrja aft koma inn var
Trausti Jónsson lýsir viku í lífi veðurfræðinga
DÁLÍTIL VANDRÆDI VORU
MEÐ VEÐRID ÞENNAN DAG
ff
„Þarna um morguninn spunnust nokkrar umræftur um þjóftmálin I spádeildinni. Tilefnift var aft ég og fleiri unnum ekki i happdrætti i þessum
mánufti”, segir Trausti Jónsson á einum staft i dagbók sinni en hér er hann þó liklega fremur aft diskútera fslenska vefturhappdrættift vift
samstarfsmann sinn.
dútli úti I garöi, eða öllu heldur úti
á klettum, þvi aö húsiö heima
stendur á klettabrún. Þetta er að
minu mati meö bestu hússtæöum
á landinu meö útsýni yfir Borgar-
fjörö. Brúin fræga sést þó ekki úr
húsinu sjálfu. Um þessar mundir
stend ég lika i bókaflutningum frá
Bogarnesi og til Reykjavikur og
dálitill timi fór i endurskipulagn-
ingu i bókahillunum. Svo fór ég
suöur. Þaö er alltaf hálfgert
ævintýri að aka á islenskum veg-
um. Mikiö vor er i vegunum uppi I
Borgarfirði og má alltaf búast við
að hljóökútur og þ.h. fari undan,
enda er mikiö af slfkum hlutum á
vegunum þessa dagana. Ég keyri
Hvalfjöröinn alltaf u.þ.b. einu
sinni I viku hvora leiö. Hval-
fjöröurinn er ákaflega fallegur og
sýnir alltaf á sér nýjar hliöar.
Eina sem ég hef út á hann aö setja
eru hvassviörin. Veörin þarna eru
hreint voðaleg. Hitt er svo annaö
mál aö þetta er allt saman ákaf-
lega athyglisvert fyrir veöur-
fræöing. I þetta sinn var veöriö
ljómandi. Rigning var i Borgar-
firöi og I Reykjavik, en I Hval-
firöinum rauk úr veginum. Mér
haföi veriö boðiö I hús til kunn-
ingja minna um kvöldiö og þess
vegna fór ég óvenju snemma suö-
ur eöa kl. rúmlega sex. Ég var
eru tveir veöurfræöingar á vakt,
sá fyrri kemur klukkan sjö og er
til þrjú, hinn kemur klukkan átta
og er til tvö. Sá sem kemur klukk-
an sjö sér um veðurspárnar, bæöi
I útvarpiö og fyrir flugvellina, en
hinn sér um aö svara I sima og
aö gera tveggja daga spána og
sömuleiöis aö spá fyrir veður á
flugleiöum sé þess óskaö. Gunnar
Hvammdal var á hinni vaktinni.
Um þessar mundir er veriö aö
æfa upp nýjan veðurfræöing,
Unni ólafsdóttur, sem á aö leysa
af i sumar og var ég meö hana i
minni umsjá, þ.e.a.s. aö hún sá aö
mestu um mina vakt, svo aö ég
gat tekiö þvi sérlega rólega og
staöiö I þvi aö undirbúa erindi
sem ég á aö flytja á norrænum
hafisfundi sem veröur haldinn
hér i Reykjavlk I næstu viku (19.
og 20. mai). Ég var niöri aö ræöa
þetta viö Þór Jakobsson þegar
eini æsilegi atburöur dagsins
geröist, þvi drukkinn maöur oili
vist einhverju uppnámi á spá-
deildinni. Þór Jakobsson er mjög
upptekinn af skokkiþróttinni og
vill endilega aö öll tækifæri séu
notuö til aö reka áróöur fyrir A.la-
fosshlaupinu sem er vist opiö öll-
um og fer fram sföast i júni.
Áhugamönnum er bent á aö hafa
samband viö Þór. Ahugi minn á
skokki er lltill, en ég hef ákveöna
vegis I sambandi viö þaö niðri i
skjalasafni. Sýnt var að veöur-
breytingar yröu litlar og hægar
og þess vegna var fremur fljót-
legt aö gera spána. Ég fór upp i
sjónvarp rétt fyrir átta eins og
venjulega og meöan fréttirnar
voru lesnar ákvaö ég i stórum
dráttum hvaö ég ætlaöi aö leggja
áherslu á.
Þá var þessari 14 tima törn lok-
iö. Dagurinn var auöveldari en
margir aörir samsvarandi, þvi aö
ótrúlegt er hvaö álagiö eykst þeg-
ar eitthvaö er aö veðri og ekki
þarf einu sinni aö vera neitt aö
veöri i sjálfu sér til aö siminn
veröi vitlaus, stundum er bara
eins og veöuráhugafarsótt gripi
um sig meöal þjóöarinnar og svo
stundum, jafnvel þegar búast
mætti viö hringingum gerist ná-
kvæmlega ekki neitt. Þetta er nú
þegar allt kemur til alls rólegasti
timi ársins. Frost og voöaveður
eru sjaldgæf og veöur yfirleitt lit-
iö til trafala. Heyskapurinn og
sumarferöalögin eru ekki byrjuö.
Fólk vill nefnilega fá aö vita hvort
þaö á aö fara austur eða vestur,
eöa jafnvel noröur til aö fá gott
veöur „um helgina”. Oft er fariö
fram á þessar upplýsingar á
mánudegi-þriöjudegi og þá vitum
viö náttúrulega ekkert um veöriö
stuttur i spuna. Þetta verður fólk
að hafa i huga.
Þriðjudagur
Ég fór seint á fætur á þriðju-
daginn, lá lengi uppi i rúmi og las.
Aöallesefni mitt um þessar
mundir er svokölluö „menningar-
saga okkar tima” i þrem bindum
i kjaftasögustil eftir danskan
mann. Akaflega læsilegt og
skemmtilegt rit. Jú, og svo las ég
nýjasta bindið i sagnabálknum
mikla um teiknimyndahetjuna
Lukku-Láka. Svo er ég aö fara aö
lesa eina söguna enn um Rabbi-
ann, sem einu sinni svaf yfir sig á
föstudegi, en gengur nú út á
fimmtudegi.
Eftir hádegiö fór ég og útréttaöi
smávegis. Þriöjudagsvaktin stóö
frá klukkan þrjú um miöjan dag
og til klukkan ellefu um kvöldiö
og var fremur auðveld. Unnur
ólafsdóttir áöurnefnd sá enn um
þetta undir minni „umsjá”. Dá-
litil vandræöi voru meö veöriö
þennan dag. Gömul og fremur
uppgefin lægö var á sveimi suö-
vestur af landinu. I henni var eitt-
hvaö af mjóum regnsvæöum sem
erfitt var aö henda reiður á. Þaö
skipti svosem litlu máli. Væta var
á suöurlandi en 15 til 20 stiga hiti
skurðgrafa á sveimi i nágrenni
gamla Bústaðavegarins, (sem
Veöurstofan stendur við) með
þeim ekki mjög óvæntu afleiðing-
um að sambandiö viö Bracknell á
Bretlandseyjum og við Gufunes
rofnaöi og veðurskeyti og aðrar
upplýsingar hættu aö berast eftir
venjulegum leiöum. Þetta olli að
sjálfsögðu allskonar töfum og
leiöindum.Ég slapp aö visu aö
mestu viö óþægindi.
Þarna um morguninn spunnust
nokkrar umræður um þjóömálin i
spádeildinni. Tilefniö var að ég og
fleiri unnum ekki i happdrætti i
þessum mánuöi. Hins vegar voru
aö minnsta kosti tveir sem þarna
komu sem höföu gert þaö. Viö
komumst að þeirri niöurstöðu að
þessi happdrætti væru bara
lúmsk skattheimta til þjóöþrifa-
fyrirtækja. Ef happdrættin væru
ekki þyrftum viö hvort eð er aö
borga þetta i sköttum. Þetta er nú
ekkert nýtt, en hinsvegar kom
upp sú hugmynd aö skattgreiösl-
um yfirleitt yröi breytt i happ-
drætti og gætu skattgreiöendur
unnið til baka verulegar upphæöir
i þessu happdrætti, sem dregið
yröi i svona einu sinni á ári. Varla
þarf að taka fram aö varla má
minnastá þjóömál án þess aö for-
setakosningarnar komi þar viö
sögu. Ég get huggaö frambjóö-
endur meö þvi aö þeir eiga allir
sina stuöningsmenn á spádeild
veöurstofunnar.
Ég ætlaöi aö lita i bókabúö niöri
i bæ og hringsólaöi þar eitthvaö á
bilnum og var þátttakandi i um-
feröaröngþveitinu, ók m.a. hring-
inn i kringum Austurvöll án þess
að taka eftir garðræktarfram-
kvæmdum þar, sem ég haföi nú
ætlaö mér aö gera. Ég fór sem
sagt heim án þess aö finna bila-
stæði. Svo tók viö rólegt siödegi
heimaviö. Ég hlustaöi i einn og
hálfan tima á islensk sönglög og
lagöi mig svo. Klukkan fimm
minútur yfir átta um kvöldið
hrökk ég upp og leit á klukkuna og
var sannfærður um aö nú væri ég
oröinn of seinn á morgunvaktina,
rauk upp, áttaöi mig, en gat ekki
sofið meir. Næturvaktin tók svo
viö hjá mér klukkan ellefu um
kvöldiö og stóö til klukkan sjö um
morguninn á fimmtudag, upp-
stigningardag, þegar Guömundur
Hafsteinsson kom og leysti mig
af. Oll strengjaslit höföu veriö
bætt og sambandsleysiö úr sög-
unni.
Fimmtudagur til laugar-
dags
Eftir næturvaktina fór ég
heim ab sofa, svaf til hálf eitt og