Helgarpósturinn - 23.05.1980, Blaðsíða 21

21
__he/garpósturinrL. Föstudagur 23. maí 1980
Að loknu dagsverki
Leikfélag Reykjavfkur sýnir
Rommi eftir D.L. Coburn I þýö-
ingu Tómasar Zoéga. Leikstjóri
Jón Sigurbjörnsson. Leikmynd
Jón Þórisson. Lýsing Daniel
YVilliamsson. Leikendur:
Sigriöur Hagalin og Gfsli Hall-
dórsson.
Siöasta frumsýning leikársins
I leikhúsinu viö Tjörnina var s.l.
sunnudagskvöld. Þá var sýnt
lega svikur. Flestir vistmenn-
irnir eru sjúkir og lasburöa, en
gamli maöurinn segir þó á ein-
um staö aö maöur þurfi ekki aö
þjást af neinu sérstöku til að
teljast gjaldgengur á sliku
heimili. Ellin ein er nægilegur
sjúkdómur og „hvergi er dánar-
tiðnin hærri”. Starfsfólkið
reynir aö sinna þörfum þessara
þjóöfélagsþegna sem i raun
|T\ naia verio aisKrnaoir, en gjain
OE í .1 Leiklist
.JKj eftlr Sigurð Svavarsson

þar leikritiö Rommi (The Gin
Game) eftir Bandarikjamann-
inn Coburn. Þetta verk hefur
veriðviöa sýnt.i V-Evrópu á siö-
ustu 2-3 árum og haföi þar áöur
gengið dágóöan tima á Breiða-
veginum i Nýju Jórvik. Coburn
hlaut Pulitzer-verölaunin fyrir
verkiö 1978. Þaö er sannarlega
fengur aö þessu verki á is-
lenskar fjalir og þvi var vel
tekiö af gestum frumsýningar-
innar.
Verkiö fjallar um kynni
tveggja, aldraöra manneskja á
elliheimili vestra. Þetta viröist
ósköp venjulegt heimili, dvalar-
staöur þar til likaminn endan-
milli kynsióöanna viröist þó
vera of djUp til aö árangurs sé
aö vænta. 1 staö þess aö mæta
gamla fólkinu á jafnréttis-
grundvelli talar fólkiö viö það
einsogbörn. I staö þess að leyfa
þvi aö skemmta sér sjálft eru
fengnir kórar og töframenn til
aö veita þvi afþreyingu. Allt
miðast viö aö sinna e.k. gervi-
þörfum.
1 leikritinu kynnumst við
aðeins tveimur af innbyggjum
heimilisins, þeim Fonsiu
Dorsey og Weller Martin. 1
fyrstu virðast þau ákaflega ólik.
Hann er skólaður i harðsviruð-
um ameriskum bisness, en hUn
ELL/NGTON LIFIR
Nýlega var svo spurt i Dag-
blaðinu: „Hvaða erlenda hljóm-
sveit vildir þU helst fá á lista-
hátið i sumar”? Zappa, Sant-
ana, LundUnasinfónian og Pink
Floyd voru á óskalistanum og
hossaði Hodges honum i kjöltu
sér og kenndi undirstöðuatriði i
saxafónleik . Um föður sinn og
hljómsveitina hefur Mercer
skrifað stórgóða bók Duke Ell-
ington In Person (Hutchinson &
gpi Co. Ldt. 1978). Þar dregur hann ekkert undan og lýsir storma-
Jazz
eftir Vernharð L.innet

einn ágætur maður vildi fá Duke
Ellington. Morgunpósturinn
greip hugmyndina á loft« og
pældi I að fá miðil til að aðstoða
við tónleikana i Laugardalshöll-
inni. Til allra hamingju þarf
ekki að gripa til svo róttækra
ráða til að særa hljómsveit
Duke Ellingtons á fjalirnar.
Þótt meistarinn hafi legiö I gröf
sinni siöan I mai 1974 er hljóm-
sveit hans i fullu fjöri undir
stjórn sonarins, Mercer Elling-
tons.
Aðeins tveimur dögum eftir
Utför Dukes hélt Mercer meö
hljómsveitina til Bermudaeyja
og alla tiö siöan hefur hljóm-
sveit Duke Ellingstons undir
stjórn Mercer Ellingtons veriö á
faraldsfæti.
Mercer er einkabarn meistar-
ans og kominn yfir sextugt.
Hann lærði ungur á hljóðfæri og
nam við Julliard og New York
háskólann hljóðfæraleik og tón-
sömu sambandi sinu og Dukes. I
formála segir hann: „Viss atvik
sem ég segi hér frá benda til
þess að ég hafi á stundum hatað
Duke Ellington. Sannleikurinn
er sá að ég gerði þaö. Það
verður best skýrt með þvi að
vitna I góðan vin minn Bob
Udkoff, en hann sagði eitt sinn:
Hatur er svo dýrmæt tilfinning
að það er aðeins hægt að eyða
henni á þann sem við elskum
heitt.”
Mercer hefur skrifað eitt
þekktari verkaellingtontónbók-
menntanna: Things Ain’t What
They Used To Be, (fyrst hljóð-
ritað 1943). Af öðrum Ellington-
verkum hans má nefna: Blue
Serge, John Hardy’s Wife og
Jumpin’Punkins frá 1941 og
meistaraverkið Moon Mist frá
1942. Mercer var um tima Ut-
setjari og hljómsveitarstjóri
söngkonunnar Della Reese og
Mercer Ellington meö syni sfnum Edward og fööur sfnum áriö 1965.
skáldskap. Hann stofnaði fyrstu
hljómsveit sina 1939 og léku
m.a. Dizzy Gillespie og Clark
Terry með honum. 1950 lék hann
á althorn i hljómsveit föður sins
og 1964 réðist hann aftur til
hljómsveitarinnar, lék á
trompet og sá um fram-
kvæmdastjórn. Það var oft
erfitt aö vera framkvæmda-
stjóri Dukes þvi stórstjörnurnar
létu illa aö stjórn. Það var held-
ur ekkert grin fyrir Mercer aö
skipa manni eins og Johnny
Hodges fyrir verkum.
— Þegar drengurinn Mercer
var sendill i bandi pabba sins
setti ma. Ut fyrir hana Bill
Bailey, Won’t You Please Come
Home, sem seldist i hálfri-
annarimilljón eintaka.
Hljómsveit Duke Ellingtons
undir stjórn Mercers á ekkert
skylt við þær hljómsveitir sem
gengið hafa aftur eftir dauða
stjórnendanna ss. hljómsveitin
Glen Millers og Tommy
Dorseys. Þar hafa gömlu lögin
verið sungin og leikin í það
óendanlega, með litium tilþrif-
um og af engri list.
Þegar Mercer ákvað að halda
áfram með hljómsveit föður
sins hræddust ýmsir að þannig
Sigrlöur og Gisli i hlutverkum sinum — „f rauninni höföu þau til-
finningar áhorfenda algerlega á valdi sfnu” segir Siguröur
Svavarsson i leikdómi sinum
hefur hlotiö strangkristilegt
uppeldi og viröist litt veraldar-
vörn. Þegar hann bölvar og
ragnar fyrirveröur hUn sig. En
■brátt kemur náinn skyldleiki
þeirra i ljós. Þau eru bæöi frá-
skilin og þá aðstööu þeirra má
Utvikka táknrænt. 1 rauninni eru
þau skilin frá öllu. Þau hafa
■ ekki aöeins sagt skilið við
maka sina heldur eru þau einnig
skilin að skiptum við börn sin.
Félagsleg einangrun þeirra er
undirstrikuö meö þvi að þau
eiga ekki einu sinni samleið með
öðrum á elliheimilinu. Þau hafa
I rauninni lent utangarðs en
viðurkenna það ekki fyrir sjálf-
um sér og verða þvi lifslyginni
færi, en sá ótti var ástæðulaus.
Að sjálfsögðu eru verk eins og
Solitude, Sophisticated Lady,
Don’t Get Around Much Any-
more ofl. og fl. enn á efnis-
skránni, en þar eru lika mörg
verk sem sjaldan hafa heyrst og
ný verk eftir Duke þvi þegar
Duke lést lét hann eftir sig
fjölda verka sem hann hafði
ekki lokið við að Utsetja, það
verk hefur Mercer tekið að sér
og þvi getum við enn notið þess
að heyra ný Ellingtonverk.
Að visu eru ekki margir
gömlu ellingtonistanna eftir I
hljómsveitinni, enda flestir
horfnir af þessari lifstjörnu. í
trombónusveitinni eru þó
gamlir jálkar: Chuck Connor og
Booty Wood og nokkrir þeirra
yngri léku með Duke siöustu ár-
in ss. altistinn Harold Minerve
og um tima lék Edward sonar-
sonur Dukes á gitar I hljóm-
sveitinni. Hin ellingtonska arf-
leifö er sterk og ljUkum þessari
frásögn á orðum Mercers:
„Stundum kemur fólk til min og
segir: „Sæll Duke, hvenær
ætlaröu að gera þetta eða hitt”?
Ég segi að ég sé ekki Duke
heldur sonur hans og þá er
svarað: NU ertu Duke. Það sem
lifir skiptir öllu. Ef hljómsveit
Duke Ellingtons verður áfram
til þá er ég Duke og sonur minn
Edward verður Duke og sonur
nans verður Duke”.
Kvikmynda-
fjelagiö
sýnir i
Regnboganum:
26. - 31. mai
Mánudag kl. 6.45. 81/2 með
Marcello Mastoianni og
Claudia Cardinale. Leikstj.
Fellini.
Þriðjudag kl. 6.45. 8 1/2.
Miðvikudag kl. 6.45. 8 1/2
Ath. breyttan sýningartima,
aðeins þessar þrjár sýningar.
Fimmtudag kl. 7.10. Staviski
með J.P. Belmondo. Leikstj.
Alain Resnais.
Föstudag kl. 7.10. Dynamite
Chicken með Andy Warhol,
John Lennon, Joan Baez,
Allen Ginsberg, Tim Buckley,
Jimi Hendrix o.fl. Leikstj.
Ernest Pintoff.
Laugardag kl. 7.10 Stavisky.
að bráð. Meginátökin i leiknum
felast siöan i þvi er þau svipta
hvort annað blekkingunni. Með
óstjórnlegri velgengni i rommi-
spilamennskunni fer Fonsý yfir
á það sviö sem Weller haföi talið
sitt. Þetta kallar á svar frá hon-
um og þrátt fyrir þá miklu þörf
sem þau höfðu hvort fyrir annað
enda þau meö þvi aö kippa fót-
unum undan frekari samskipt-
um. Rommiið gat ekki verið
þeim sá vettvangur sem kæmi I
veg fyrir hrörnun.
Gll framsetning efnisins
byggir á vandmeöfarinni blöndu
af - gamni og alvöru. Mörg
atriðin eru geysilega fyndin en
jafnframt býr verkiö yfir
grunntóni sem er mjög alvar-
legur. Biliö milli hláturs og
gráts er stutt. Þessi
tragi-kómiski andi hefur skilaö
sér vel I ágætri þýöingu
Tómasar Zoéga. Leikstjóra og
leikendum tekst blessunarlega
vel aö rata hinn tæpa meöalveg
og forðast þaö aö missa verkið
Ut I algeran farsa, sem heföi þó
veriö næsta auövelt. Samleikur
þeirra Sigriðar og Gisla er ein-
staklega vandaöur. 1 rauninni
höföu þau tilfinningar áhorf-
enda algerlega á valdi sinu.
Andstæöurnar i fari persónanna
koma vel fram i leik þeirra.
Stoltið og niöurlægingin, rósem-
in og æsingurinn, gleöin og
sorgin, allt laut öruggri stjórn.
Leikmynd Jóns Þórissonar er
látlaus og falleg. HUn undir-
strikar hrörnunina til fulls og er
sá rammi sem fullkomnar
myndina. I heildina er hér um
að ræða vandaöa sýningu og
óskandi er að hUn gjaldi þess á
engan hátt hversu seint á leik-
árinu hún er tekin upp. Rommi
er verk sem á erindi til allra.
SS
y
Simsvari simi 32075. '
Úr ógongunum
Ný hörkuspennandi banda-
risk mynd um baráttu milli
mexikanskra bófaflokka.
Emilio (Robby Benson) var
nógu töff fyrir gengiö, en var
hann nógu töff til aö geta
yfirgefið það?
Aöalhlutverk: Robby Benson
og Sarah Holcomb (dóttir
borgarstjórans i Delta Klik-
anL
Leikstióri: Robert Collins.
Sýnd kl. 9 og u.
Bönnuð börnum innan 16
ára.
Harðjaxiinn
(Tough Guy)
Harðjaxlinn er harður i horn
aö taka. Hörkuspennandi
mynd om efnilegan boxara
er revnir að brjóta sér leið
upp á toppinn.
Sýnd kl. 5 og 7
Bönnuð innan 16 ára.
Sími 16444
ÞJÓFAR
MARL0 CHARLES
TH0MAS GRODIN
THŒvES
Bráöfjörug og skemmtileg
ný bandarisk gamanmynd i
litum, um hjónabandserjur,
furöulega nágranna og allt
þar á miili.
Leikstjóri: JOHN BERRY
Islenskur texti.
Sýnd kl. 5-7-9 og 11.
salur i
B19 OOO
Nýliðarnir
Spennandi og áhrifamikil ný Panavision litmynd, um vitis-
dvöl 1 Vietnam, meö STAN SHAW — ANDREW STEVENS
— SCOTT HYLAND o.fi.
tsienskur texti
Bönnuö innan 16 ára. Sýnd kl. 3, 6 og 9.
g Sikileyjarkrossinn
salur
Hörkuspennandi ný litmynd, um æsandi baráttu meðal Mafiu-
bófa, með Roger Moore — Stacy Keach.
íslenskur texti
Bönnuö innan 16 ára.
Sýnd kl. 3.05, 5.05, 7.05, 9.05, og 11.05.
salur
e
Listform s.f.
Sýnir poppóperuna
Himnahurðin breið?
Ný Islensk kvikmynd, um baráttu tveggja andstæöra afla, og þá
sem þar veröa á milli.
Leikstjóri: KRISTBERG ÓSKARSSON
Texti: ARI HARÐARSON
Tónlist: KJARTAN ÓLAFSSON
Bönnuö innan 14 ára.
Sýnd laugardag kl. 4.20, 5.45, 9.10 og 11.10.
AÐRA DAGA KL; 3, 4.20, 5.45, 9.10 og 11.10.
SYNING KVIKMYNDAFÉLAGSINS kl. 7.10.
01 Tossabekkurinn
valur
Bráöskemmtileg ný bandarfsk gamanmynd.
GLENDA JACKSON — OLIVER REED.
Sýnd kl. 3.15, 5.15, 7.15, 9.15, og 11.15.