Helgarpósturinn - 20.02.1981, Blaðsíða 13

„iSkólaftur söngvari getur lært ýmislegt af dægurlagasöngvaranum,
og öfugt”.
„Listin verftur aft nýta sér þær leiftir sem þjóftfélagift á hverjum tima
býftur uppá”.
,.Þaft er hluti af Iffinu... poppinu aft fila sig einhvernveginn, og allaveg-
ana sexi”.
„Tilfinningar minar til barnanna, samband mitt vift þau og konuna
mina, þaft er ég. Þaft er lif mitt”.
— Liturðu á þig sem leikara?
„Já ég hlýt að gera það. Ég hef
atvinnu af þvi að leika, og meðan
svo er hlýt ég aö gera þaö”.
— Þd ert nemi i simaskránni.
„Já. En það er nú bara fram-
taksleysi aö breyta þvi ekki. Ef
ritstjóri simaskrár les viðtaliö
kemur hann kannski einhverju til
leiðar”.
Föstudagur 20. febrúar 1981. hpalrj^rpnatl irinn halrf^rpn<^tl Irinn Föstudagur 20, febrúar 1981.
Þegar Egill var að lokum
spurður hvort hann væri ánægður
með það sem hann væri að gera,
þurfti hann að hugsa sig um. „Að
vera ánægður, er fyrir mér eitt-
hvað æðsta stig. Svo ég veit ekki.
Samt finnst mér ég hafi kannski
eygt þá stefnn, sem ég vil vera á.
Sem er að búa til vandaða list
sem nær til fjölda- fólks”.
Egill Ólafsson heldur áfram að
vera áberandi I menningarlffi
þjóðarinnar (svo notaft sé virðu-
legt orftalag) þrátt fyrir aft hann
sé i bili hættur aft poppast á sama
hátt og hann hefur gert undan-
farin ár. Þursaflokkurinn er
hættur, efta að minnsta kosti i
hvíld. Spilverk þjóftanna sömu-
leiftis, og þar aft auki var Egill
löngur hættur I þvi. Og Stuftmenn
hafa ekki látift á sér kræla árum
saman.
Samt heldur Egill áfram aft
vera áberandi. Hann leikur fyrir
Leikfélag Reykjavfkur, leikur I
kvikmyndinni um Snorra Sturlu-
son, kynnir dægurlagakeppni
fyrir sjónvarpift og syngur
gamanvísur á stórafmælum.
Þegar Egill var að þvi spurður
hvort hann dreifði ekki kröftum
sinum um of, svaraði hann því til
að þetta hentaöi honum ekkert
illa. „Ég hef haldið sönsum að
minnsta kosti”, sagöi hann. „Ef
til viller þetta erfiðast fyrir fólkið
sem þetta bitnar á. Það var til
dæmis hringt i mig fyrir skömmu
og ég beðinn um að leikstýra fyrir
menntaskóla. Að vera leikstjóri!
Ég hugsaði strembið I eina
sekúndu í sfmanum: „Jahá, leik-
stjóri já, það er nefnilega það....”
Hver veit nema ég hefði svo hætt
að gefa mig út sem leikara, ef ég
hefði tekiö þvi boði”.
í pó um klukkan 6
Þegar ég heimsótti Egil á
heimilihans og Tinnu Gunnlaugs-
dóttur og barnanna tveggja, var
stund milli striða. Um kvöldiö átti
loðin svör þegar spurt var hvort
hann ætlaði að spreyta sig á Sólon
Islandus sjálfum. „Sólon var
merkilegur karl, poppari sins
tíma. Alltaf að framleiða eitthvað
sem hann hélt að fólki”.
Mlðao við
Egill segist hafa gaman af þvi
að finna sig I margvislegum að-
stæðum, og til þéss má eflaust
rekja að hann er nú á sjónvarps-
skjánum um hverja helgi að
kynna lög. eftir Handan ágángs,
Úranus og Dropa og fleiri álika
karaktera. Sjálfur segist hann
hafa bráðgaman af söngvakeppn-
inni, þrátt fyrir að á hana sé litið
sem einhverskonar annarsflokks
efni, af forráðamönnum sjón-
varps og flestum sem þar koma
nálægt. „I hana hefur verið lögð
mikil vinna og miklir peningar,
miðað við hvernig efni þetta er.
Þvi er alltaf bætt við: Miftaft vift
að þetta er bara dægurmál, af-
þreyingarefni. Og miftaft viö að
þetta er fyrir svona og svona fólk.
Svo þegar „alvöru” listamenn
koma, þá er sjálfsagt að kosta
miklu til, jafnvel þó það efni sé
aðeins fyrir litla og fámenna
elitu”.
Leikhús, kvikmyndir, tónlist —
allt virðist þetta Agli jafn eðlilegt
og auðvelt. Það virtist þvi ekki
óeðlilegt aö spyrja hvort þetta
væri meðfætt, hvort hann eigi
ættir til mikilla stórlistamanna.
„Forfeður minir i föðurætt voru
útvegsbændur og formenn á bát-
um suður með sjó og kotbændur
undir Eyjafjöllum. 1 móðurætt
komu Hansakaupmenn eitthvað
við sögu, en ég veit nú harla litiö
um þá. Sömuleiðis voru þar
snikkarar á Eyrarbakka, skap-
góðir. Föðuramma min spilaði á
Harmóníum og faðir minn fékkst
við trompetleik. Og það var við-
kvæðiö hjá afa minum, þegar
pabbi blés I trompetinn, að hann
gæti skemmt skrattanum ein-
lýsingar, afþreyingarkvikmyndir
og dægurtónlist, og fleira i sama
dúr, sé eitthvað ómóralskt. Að
hinir sönnu listamenn búi til eða
flytji tónlist fyrir einhverja fá-
menna elitu. Þetta held ég að sé
misskilningur, og ég held að þetta
sé meðal annars ástæðan fyrir þvi
að tónlistarsmekkur okkar er tal-
inn vondur. Fólk heldur að popp
sé ómerkilegt og þess vegna eðli-
legt að þar sé kastaö til höndum
og fúskað. Sama þótt það sé vitað
að allir hlusta meira og minna á
slika tónlist.
Ég man eftir tónleikum þar
sem kynnt voru verk eftir sex inn-
lend tónskáld hérna i Reykjavik
fyrir skömmu, og þeir voru
hvergi auglýstir, eða mjög tak-
markaö að minnsta kosti. Það
læðist aö manni sá grunur að á
ferðinni hafi verið aðstandendur
hinnar sönnu listar. Hana má
ekki auglýsa, enda er hún ekki
fyrir „hvern sem er”. Hún er svo-
kölluð æðri tónlist. Tónlist fyrir
fámennan hóp útvalinna.
Popptónlistin hefur hinsvegar
niörg markmið, og eitt þeirra er
aö ná til fjöldans. Og það er
jákvætt i sjálfu sér. Allir eiga aö-
gang aðhenni. Núer það lika liðin
tíð að aðeins unglingar hafi
gaman af henni”.
Egill sagði sig ráma I orö
bresks málara, sem einhvern-
vinnu. Annars veit ég ekki alveg
hvaða merkingu þú leggur i orðið
„njóta”. Ef þú átt við það sama
og að njóta þess að borða góðan
mat, þá er það allt annað. Ég nýt
þess ef mér tekst vel upp, en ef
mér mistekst, þá er ég á
bömmer”.
— Þú kemur fram ber að ofan
og I niðþröngum buxum i
„Gretti” og á hljómleikum ertu
oft fáklæddur. Eru að ýta undir
einhverskonar kyntáknsimynd?
„Það er hluti af lifinu.. poppinu
aðfílasig einhvernveginn og alla-
veganna sexi. Þegar h.ama-
• gangurinn er mikill er lika gott að
vera fáklæddur. UmGlámsgervið
og þær niöþröngu, þá var þaö hún
Guðrún Sigriöur sem réöi þessu
og Glámur hlýddi og hundskaðist
i niðþröngar buxurnar. Timarnir
breytast og draugarnir með”.
— Ertu þú sjálfur á sviöi, eða
seturðu upp sérstaka sviös-
gn'mu?
„Ég hef fengið orð i eyra fyrir
aö fara á Stjörnumessu, og
kvöldiö áður hafði hann leikið
Glám í „Gretti”, f fyrsta skipti á
skikkanlegum tima. „Eftir mið-
nætursýningarnar er maður fyrst
að komast i ró um sexleytiö”,
sagði hann.
Egill er einn af höfundum
Grettis, sem kunnugt er, og hann
segir sjálfur að vinnan viö þetta
verk hafi veriö með þvi skemmti-
legra sem hann hafi komist i.
„Það er útaf fyrir sig stórmerki-
legt að sjá svona fjölþætta sýn-
ingu verða aö einni heild. Henni
má eiginlega skipta i þrennt —
músfk, dansa og talaöan texta, og
það er flókið útfærsluatriði aö fá
þetta til aö renna saman”.
Hann er hinsvegar óánægöur
með miðnætursýningartimann,
og ekki bara vegna þess hve seint
hann kemst i rúmið. „Það er
komin viss hefö á þessar sýn-
ingar, og á þær fer meöal annars
fólk sem fer yfirleitt ekki i leik-
hús. Allt þetta fólk á von á öðru en
þvi sem Grettir er. Svo erum við
aö reyna að höfða til unglinga, og
fyrir þá er þetta ómögulegur
timi”, sagöi Egill.
SOlon poppari
1 sumar og haust var Egill,
jafnframt undirbúningnum fyrir
Gretti, að leika Sturlu Þórðarson i
myndinni sem sjónvarpið er að
gera um Snorra Sturluson og
samtiðarmenn hans. Aður haföi
hann komið viö sögu i leikgerð
sjónvarpsins á Silfurtungli Lax-
ness, og nú eru á döfinni enn frek-
ari verkefni á kvikmyndasviöinu,
„þriggja ára ævintýri”, eins og
hann kallar það. Þau Egill og
Tinna, Helgi Gestsson, Auður Eir,
Guðrún Helgadóttir og Sverrir
Hólmarsson, Þráinn Bertelsson
og Sólveig Éggertsdóttir
hafa sameinast um að gera
tvær kvikmyndir á næstu þremur
árum. Núna fyrst mynd um Jón
Odd og Jón Bjarna, og siöan
mynd um Sólon tslandus i byrjun
næsta árs. Egill sagðist mundu
fúnkera i þessu öllu sem ein-
hverskonar leikmúsikant, og gaf
hverstaðar annarstaöar en I sinu
húsi. Pabbilagði þvi trompetinn á
hilluna, strax á unga aldri”.
Ólsl upp með
Maríu caiias
— Þetta byrjaöi allt saman með
þvi að þú varst kórdrengur i
menntaskólanum?
„Jú,égsöngikórhjá Þorgerði I
Menntaskólanum við Hamrahliö.
Það var skemmtilegur timi, sem
ég gleymi aldrei. Ég hafði að visu
aðeins verið bendlaður við músik
áður, hafði veriö I skólahljóm-
sveit, eins og svo margir aðrir. Á
gagnfræðaskólaárunum var eng-
inn skóli án skólahljómsveitar,
sem lék annaðhvort Rolling
Stones eða Bitlana. Þeir kaldari
spiluðu Stones.
Svo hefur móðir min mikiö yndi
af tónlist. Ég ólst eiginlega upp
með Mariu Callas og Benjamino
Gigli og fleirum. Og fyrir tilstilli
móður minnar lærði ég á pianó i
æsku.
t kórstarfinu hjá Þorgerði
kynntist maður mikið af kór-
músik. Hún var lika ötul við að út-
vega kórnum ný verk aö flytja,
bæði innlend og erlend. Þor-
gerður er stórkostlegur músik-
kant. Svo um þetta leyti fór ég að
læra söng i Tónlistarskólanum i
Reykjavik. Þar var ég i fimm ár
hjá Engel Lund. Hún kenndi mér
heilmikið i söngfræöum, og einnig
i öörum fræðum”.
— Hvaöa fræðum?
„Ég lærði hjá henni heilmikiö
um leikhús til dæmis, og eiginlega
var það hún sem kenndi mér að
meta leikhúsið. A þessum sama
tima umgekkst ég lika talsvert
leiklistamema sem ráku Sál-
skólann og höfðu aðsetur i Hótel
Vik. Þetta var þróttmikið fólk,
uppfullt af bjartsýni og það hafði
mjög góð áhrif á mig. Þar tók ég
meira að segja þátt i nemenda-
sýningu á „GIsl”. Og einmitt um
þetta leyti kynntist ég konu minni
Tinnu, sem núna er leikari. Hjá
Engel Lund lærði ég heilmikið um
túlkun og sköpun i listinni. Hún
hefur verið leiðbeinandi og læri-
faðir margra leikara, enda búin
að vera lengi viö kennslu”.
SpilverKsmúsfk
oq Brahms
— Jafnframt þessu námi varstu
svo i Spilverkinu, ekki satt?
„Þetta var svona um það bil
sem Spilverkið var i uppsiglingu,
’72 til '73, og þess má kannski geta
að viðkynntumst Diddú lika i Sál-
inni á Hótel Vik. Andrúmsloftið i
Sál skólanum var mjög hvetjandi,
og kannski heföi Spilverkið aldrei
orðið til ef hann hefði ekki verið
til. A þessu timabili söng ég bæði
Spilverksmúsik, og svo Brahms i
skólanum. Ég hafði gaman af þvi
að fást við hvort tveggja, en
komst fljótlega að þvi að það
getur eiginlega ekki farið
saman”.
— Af hverju ekki?
„Ja, það gerir það einfaldlega
ekki. Hvort tveggja útheimtir
sitt. Tæknin sem beitt er, er
einnig ólik og kallar á ööruvisi æf-
ingu. Það er svosum auðvitað
hægt að finna ýmislegt sameigin-
legt með þessu tvennu. Skólaður
söngvari getur lært ýmislegt af
dægurlagasöngvaranum og öfugt.
Ég get til dæmis nefnt tilfinningu
fyrir tempói, sem mér finnst oft
vanta hjá menntuðum söngvur-
um.
Svo kom að þvi að Spilverkið
tók orðið of mikinn tima til að
hægt væri að sinna ljóðasöng.
Framan af reyndi ég svolitið að
halda þessu við. Ég var að
hringja i vini mina sem gátu
leikið undir, — og söng þá ljóð við
pfanóundirleik. En það tók enda”.
„Sönn lísl”
— Freistaöi alvarlega tónlistin
aldrei nóg til þess að þú gæfir
dægurlögin uppá bátinn?
„Sjáðu til, fólk heldur að aug-
tima fyrir 1960 lýsti popplistinni,
sem samsuðu margra atriða, eða
markmiða. Þessi Breti sagði
popplist eiga að vera list fyrir
fjöldann, eiga að fjalla um
skammtfmalausnir, vera fyndin,
sexi, ódýr, fjöldaframleidd,
glamúrkennd og big bisniss.
Leihhús heima í slolu
„Siðmenningin i dag er að
miklu leyti neysla á fjöldafram-
leiddri söluvöru, og listin verður
að nýta sér þær leiðir sem þjóð-
félagið á hverjum tima býður
uppá. Annars nær hún aldrei til-
gangi sinum, og er sjálfdauð.
Einmitt þessvegna á popp og
afþreyingarefni að fá eðlilega
umfjöllun og gagnrýni i fjölmiðl-
um. Auglýsingarnar lika. Hingað
til hefur þetta alltaf veriö talið
annars flokks efni handa annars
flokks fólki. Stundum finnur
maður þó fyrir skilningi I þessa
átt, sérstaklega kannski i leikhús-
inu, sem i auknum mæli er farið
að leita út til fólksins. Það er aug-
lýst meira, sýningar eru kynntar i
skólum og á vinnustöðum. Svo
eru lika færanlegar leiksýningar
beinlinis fluttar á vinnustaði. Mér
dettur Alþýðuleikhúsiö sérstak-
lega i hug i þessu tilfelli. Afhverju
ekki leikhús I kjötbúðum eöa á
götum úti? Eða eins og i Bret-
landi þar sem fólk getúr fengiö
leikarana og verkin flutt heima i
stofu”.
— Þú ert nú orðinn ekki siður
áberandi I leiklistinni, en tónlist-
inni. Hvernig lentir þú þar?
„Ahuginn er fyrir hendi og
hefur verið lengi. Auk þess hefi ég
ekki verið i leikhúsi öðruvisi en
bendlaður við músik á einhvern
hátt í leiðinni. Ég held aö það
megi segja að ég hafi alveg eins
verið að músisera I leikhúsi, eins
og að leika. í þeim myndum sem
ég hef leikiö, það er Snorra
Sturlusyni og Silfurtunglinu, þá
músfsera ég i báðum tilfellum.
En hvernig ég lenti i þessu, það
hefur sjálfsagt verið fyrir til-
viljun eina. Við I Spilverkinu tók-'
um þátt í sýningu Þjóöleikhússins
á Grænjöxlum eftir Pétur
Gunnarsson, undir leikstjórn
Stefáns Baldurssonar. Það má
segja að ég hafi byrjað að leika
þá. Ég er ánægður meðan ég get
blandað þessu tvennu saman,
verið bæði músikant og leikari,
verið einhverskonar leik-söngv-
ari eða söng-leikari”.
aö vera tilgerðarlegur. Tilgerðin
er misjöfn. Min tilgerð er kannski
svona tilgerðarleg. Ég á nóg með
mig og tilgerðina hverju sinni.
Það er vist”.
Eyql pa sietnu
Allaveqanna sexí
— Þú virðist kunna vel við þig á
sviði. Nýturðu þess að koma
fram?
„Já, bæði og.... Þetta er vinna
og það eru viss lögmál sem gilda
um hana, alveg eins og aðra
— Finnst þér menntunar-
skortur há þér I leikiistinni?
„Ég hef ekki verið i hefðbundn-
um leiklistarskóla, en þó hef ég
lært ýmislegt sem kennt er þar,
eins og raddbeitingu og tónlist, og
ég hef haft atvinnu af þvi að
standa á sviði og flytja texta
maöur að læra. Með fullri virö-
ingu fyrir leiklistarskólum, sem
eru góöir skólar, kannski einu
skólarniridag sem kenna fólki að
finna til, þá finnst mér mennt-
unarskortur minn ekki beinlinis
há mér I leiklistinni”.
Eilirmðl
— Hvernig fer það saman
að vera fjölskyldumaður og
poppari. Ertu góður pabbi?
(....Ég ætla ekki að segja
ykkur hvernig ég svaraði
þessari spurningu, en daginn
eftir þegar blaöamaðurinn
kom með viðtalið til min svo
ég gæti lesið það yfir og leið-
rétt ef eitthvað væri, strikaði
ég svariö út, en skrifaði
eftirfarandi i staðinn:)
„Þegar fjölskyldulif mitt,
popparans, barst i tal, þá af-
greiddi ég þaö stuttlega, en
hélt i staðinn langa tölu um
það hvað popplist væri og
hvernig popplist'getur verið
mórölsk. Ég veigraði mér þó
við að taka móralska afstöðu
til hlutskiptis mins sem fjöl-
skyldumaður, kæföi fjöl-
skyldufööurinn og skyldur
hans með löngu snakki um
þaö hvenær list sé sönn og
hvenær ekki sönn. I stað þess
aö átta mig á þvi aö ég er
fyrst og fremst fjölskyldu-
faðir, á börn og konu. Til-
finningar minar til barn-
anna, samband mitt við þau
og konuna mina, það er ég.
Þaö er lif mitt. Þannig veit
ég aö ég finn til, aö ég er til”.