Helgarpósturinn - 27.02.1981, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 27. febrúar 1981 hfalgærpn^turínn
eftir Guðmund Arna Stefánsson

Mlt
«lil
MM
Togarinn umdeildi — Ingvar lvertsen
þar sem fram kemur aö öll með-
höndlun málsins hafi orðið til þess
að fram séu komnar — jafnvel á
hinu háa Alþingi — gróusagnir
um það hvernig að þeim hafi
veriðstaðiðogaðihinni rætnustu
hefði sagt það. „öðru hélt heldur
Helgarpósturinn aldrei fram i
þessu efni.
Telex-skeytið
1 viðtali Morgunblaösins við
ínnar. Það var leitt að hr.
Kjartansson hafði ekki samband
við mig áður en hann fór en ef til
vill var þar erfitt um vik þar sem
hann var nú einu sinni á ferð með
keppinaut þinum Sveinssyni”.
Alþingi
Framkvæmdastofnun
Liklega hafa fá mál komið öðru
eins róti á hugi islendinga á síð-
ustu misserum og togarakaupin
til Þórshafnar og Raufarhafnar.
IWálið átti að koma til afgreiðslu i
rikisstjórn í gær um það leyti sem
Helgarpósturinn var að fara i
prentun — eftir að Fram-
kvæmdastofnun hafði fært rlkis-
stjórninni hinn beiska kaleik á
nýjan leik og óskaö eftir skýlaus-
um fyrirmælum hennar um með-
ferð málsins. i röðum stjórn-
málamanna sl. miðvikudag var
heist að skilja, aö rikisstjórnin
myndi fyrir sitt leyti mæla með
kaupunum með loðinni yfirlýs-
ingu — og þá ganga út frá að
þáttur rikisins — 90% i stað
80% — fjármögnun þessara
skipakaupa muni koma til kasta
Alþingis og ekki hljóta þar nægi-
legan þingstyrk til að ná fram að
ganga. Þar meö sé þetta tiltekna
skipakaupamál N-Þingeyinga úr
sög'unnien i kjölfariö verði skipuö
nefnd til að finna ódýrari iausn á
þeim vanda sem þessi byggðarlög
Raufarhöfn og Þórshöfn eiga við
að etja.
Nokkurrar geðshræringar hefur
gætt út af frásögn Helgarpóstsins
á baksiðu i sl. viku um allan
málatilbúnað vegna þessara
skipakaupa, sem nú eru til um-
ræðu, og tilefnið virðist aðallega
vera niðurlag þessara frásagnar
Helgarpósturinn náði tali af
Ólafi Kjartanssyni, forsvars-
manni útgerðarfélags þeirra
Þórshafnar- og Raufarhafnar-
búa, sem gerði grein fyrir þætti
heimamanna I öllu þessu máli:
— Hvenær og hvers vegna
hölluðu þið ykkur að þeim
Ivertssenbræðrum i þessum
togarakaupum, á meðan aðrir
valkostir — mun ódýrari voru
fyrir hendi?
„Viö höfum aldrei hallað okkur
að þeim”.
— En hvenær var ákveðið að
skoða ekki tilboð frá seljendum i
Frakklandi og llta frekar til
Noregs?
,,Við höfum raunverulega
aldrei kannaö nein togarakaup i
hafi þvi verið haldið fram að
innan skamms mundu þrir
ónefndir menn skipta með sér 150
milljónum gamalla króna út af
þessu máli öllu.
Staðfestingin
Af einhverri ástæðu sá Morgun-
blaðið ástæðu til þess i byrjun
vikunnar aö draga fram þrjá
nafngreinda íslendinga i frásögn
Helgarpóstsins um aðdraganda
kaupanna — þá Stefán Valgeirs-
son alþingismann, Benedikt
Sveinsson, skipamiðlara, og Ólaf
Kjartansson, forsvarsmann hins
nýja útgerðarfélags togarans, og
heimfærir upp á þá ofangreindan
orðróm um „undir-borðs--
greiðslur” vegna Þórshafnar-
málsins og uppsker eins og vænta
má hástemmdar formælingar á
skrifum Helgarpóstsins á borð við
„lygi”. „fyrirlitleg rógskrif” og
„pólitiska mafiu”.Engu að siður
staðfestir Ólafur Kjartansson þá
einu staðhæfingu sem fólst i skrif-
um Helgarpóstsins um „mútu-
greiðslur” i sambandi við togara-
kaupin — að orðrómur hafi
gengið um þær — jafnvel innan
hins háa Alþingis — með þessum
orðum: „Ég vissi að i viðtali sem
Benedikt Sveinsson átti við þing-
mann einn, kom fram að þetta
væri altalað á Alþingi, en á sama
tima var einnig altalað að enginn
Frakklandi umfram það að velta
þeim valkosti fyrir okkur. Það
hafa aldrei verið teknar neinar
ákvarðanir i þvi sambandi,
hvorki að fara út og skoða þá, eða
hreyfa okkur neitt i þvi máli um-
fram það aö velta málinu fyrir
okkur”.
— En nú mun Guðmundur
Þórðarson hafa
skoðaö franska skipið, Marie
Catherine i ykkar umboði og jafn-
framt skrifaði hann undir drög að
samkomulagi um kaup á skipinu
þann 4. sept. sl. Það átti að kosta
8,7 milljón franka eða i kringum
10 milljónir norskar krónur.
„Já, mig minnir nú, að ég hafi
veriðaö henda i ruslið skeyti, sem
hann sendi mér einhvern timann
Ólaf Kjartansson er hann spurður
út i annað atriði i frásögn Helgar-
póstsins þess efnis að hann hafi
ekki mætt á fundi hjá öðrum
norskum skipamiðlara sem hafi
ætlað að bjóða honum mun ódýr-
ari skip en Gisund (og er þá rétt
að taka fram að misskilnings
gætir i frásögn HP að þá hafi
verið um það að ræða að semja
um kaup á I. Iversen sem Þórs-
hafnarútgerðin er nú með i mynd-
inni; en það skip höfðu þeir N-
Þingeyingar gert ákveöið tilboð i
um þetta leyti. Ólafur svarar á
þessa leið: „Þetta er sama kjaft-
æðið. Það var hringt i mig úti, en
ég sagði þá sem var að við værum
búnir að ganga frásamningum og
værum ekki til viðræöu um annað
á þvi stigi”.
Hér er hins vegar staöhæfing
gegn staöhæfingu þvi að Helgar-
pósturinn hefur undir höndum
telex-skeyti frá norska miðlar-
anum Halfdan Backer til um-
boðsmanns sins hér á landi, Guð-
mundar Þórðarsonar, sem við
látum hér fylgja afrit af en þar
stendur m.a.: „Við ákváðum að
hittast hér i Kristjánssundi á
mánudag. En hr. Kristjánsson fór
úr bænum á sunnudag áður en ég
náði honum. Ég hafði i millitið-
inni boðiö honum Vikheim fyrir
13.000.000 n.kr., eða jafnvel eitt-
hvað minna i umboði útgerðar-
varðandi þetta mál. Hann fór út
til Frakklands til að ganga frá
kaupum á togara til Eski-
fjarðar”.
— En var hann i ykkar umboði
þegar hann skoðaði Marie
Catherine?
„Við sögðum út af fyrir sig við
hann, þegar hann var að fara út,
að það gerði ekkert til þó hann
rannsakaöi þennan möguleika.
Hins vegar höfðum við meiri
áhuga á skipum frá Noregi og þá
'á alveg ákveönu skipi, sem þá
var boöið fram og hét Gisund?
Hvenær voru þessar athuganir
uppi? Nú var Guðmundur
Þórðarson á ferðinni i Frakklandi
i byrjun september.
„Já, ég fékk skeytið frá Guð-
Sverrir-mútur
1 samtali við Helgarpóstinn
gefur ólafur Kjartansson upp
ástæður fyrir þvi hvers vegna
hann taldi ekki vert að skoða Vik-
heim frekar og verður hér ekki
lagður dómur á það hversu vel
grundaðar þær hafi verið. Hins
vegar verður ekki séð af viðtalinu
við Ólaf Kjartansson sem hér
fylgir, að hann gefi viðhlitandi
skýringu á þvi hvers vegna þeir
noröanmenn könnuðu ekki frekar
kaupin á franska skipinu, Marie
Catharine, systurskipi Hólma-
tinds frá Eskifirði Ólafur aftur á
móti gefur i skyn að ekki hafi ver-
ið allt með felldu um kaupin á þvi
og lætur i það skina að umboðsað-
ilar þess skips hafi reynt að múta
Sverri Hermannssyni, forstjóra
Framkvæmdastofnunar og for-
seta neðri deildar Alþingis.
Er það með komið að öðrum at-
hyglisverðum þætti alls þessa
máls en Sverrir Hermannsson
hefur neitað að gefa frekari skýr-
ingu á nema á þann hátt að vitna i
fræga- setningu úr Islandsklukku
Halldórs Laxness þarsem Arneus
segir við Snæfriði tslandssól:
„Ekkert hefur gerst nema hægt
séað sanna það”. Þó sýknar hann
útgerðarmenn hins nýja skips af
að hafa reynt að múta sér með
mundi um þessi mál einhvern
tima i byrjun september. Þetta
franska skip er systurskip,
Hólmatinds þeirra Eskfirðinga”.
— En þið hafiö ekki sýnt áhuga
á þvi að skoða þetta mál neitt
nánar, þótt skipið væri meira en
helmingi ódýrara en þau norsku
skip sem þið lögöuð sem mest
kapp á að fá? Þið hafið viljað
norskt skip og annað ekki?
„Já. Viö uröum sammála um
það strax i byrjun að leita að
skipi, sem stæðist þær kröfur sem
til skuttogara þyrfti að gera viö
islenskar aöstæöur, þ.e. viö
veiðar i Norður-Atlantshafinu.
Einnig kom það inn i myndina, at>
þar sem innflutningur skuttogara
til Islands er svo til bannaðar, þá
þessum orðum: „Það hefur eng-
inn Þórshafnar- né Raufarhafn-
arbu(gert tilraunir til að bera fé á
mig, enda efast ég nú um að þeir
séu aflögufærir — eða hvað?
Þótt virðingarvert hafi verið
hjá Morgunblaðinu að taka upp
hugsanlegan mútuþátt Þórs-
hafnartogaramálsins, þá sakna
menn þess að hvergi er fylgt
gagnrýnið eftir spurningum ■
sem vöknuðu vegna skrifa
Helgarpóstsins. Aðeins er spurt
um álit þremenninganna á skrif-
um Helgarpóstsins en svörunum
ekki fylgt eftir að hætti virðulegra
stórblaða, sem Morgunblaðið svo
gjarnan vill likjast svo sem eins
og að spyrja Benedikt Sveinsson
hvað hann fái i umboðslaun, ef af
togarakaupunum verður, eða
Stefán Valgeirsson af þvi á hvaða
stigi málsins honum varð ljóst að
kaupverð hins nýja togara var
komið langt umfram það sem
þeir kjördæmisþingmenn höfðu
talað um i upphafi, eða ólaf
Kjartansson að þvi hvers vegna
systurskipi Hólmatinds var hafn-
að sem raunhæfum möguleika?
Helgarpósturinn reyndi að bæta
fyrir þessa yfirsjón rannsóknar-
blaðamanna Morgunblaðsins
með þvi að tala við málsaðila og
þvi frekar sem málið tók á sig
nýja stefnu á höndum okkar
Helgarpóstsmanna:
ættum við að ná mun betri kjör-
um i Noregi en ella”.
— Hvað átti þessi fyrsti val-
kostur ykkar i Noregi — Gisund —
að kosta?
„Það sem eigandinn vildi fá
fyrir skipiö var 24 milljónir
norskar. Við vorum búnir að
koma honum niður i 21,75
milljónir, en sá samningur
sprakk vegna þess að eigandinn
varaldreiánægður með það verð,
sem við vildum greiða”.
— En hvers vegna skoðuðuð þið
ekki norska skipið, Vikheim i
Noregsferðykkar. Umboðsmaður
seljenda i Noregi segir þig ekki
hafa mætt á fyrirfram ákveðiö
stefnumót vegna Vikheim —
skipsins?
„Þetta skip var komið upp á
borð hjá okkur áður en við fórum
til Noregs i ágústlok. Hins vegar
Olafur Kjartansson um Sverris-múturnar:
„Það var ekki í þessu máli sem þetta skeði”