Helgarpósturinn - 13.11.1981, Blaðsíða 6

Helgarpósturinn - 13.11.1981, Blaðsíða 6
6 Mahler er ekki syrpumatur — rætt við Pál Þorsteinsson syrpustjóra Föstudagur 13. nóvember 1981 helgarpósturinn._ Páll Þorsteinsson er einn hinna yngri útvarpsmanna á landinu. Fyrst heyröu útvarpshlustendur i Páli i Morgun- pósti Páls Heiöars en siöan hefur hann veriö umsjónar- maður þriöjudags- og laugardagssyrpu meö Þorgeiri Ast- valdssyni. Blm. bankaöi uppá hjá Páli einn góöan veöur- dag I ibúöhans á Rauöalæknum og var boöiö til stofu. Páll bauö uppá te. Páli byrjaöi snemma aö blása I lúöur og leiöin lá i Tón- listarskólann i Reykjavik þar sem hann læröi fyrst á horn I þrjú ár en tók siöan tónmenntakennaradeildina og lauk þaöan prófi voriö 1980. Á meöan á náminu stóö vann hann á sumrin itónlistardeild útvarpsins og kynntist þar fyrst innviöum þeirrar stofnunar. Kennarastarfiö býður upp á óþrjótandi mögu- leika — Ég spuröi Pál hvernig honum heföi likaö i Tónlistar- skólanum. „Bæöi vel og illa. Þaö er mjög illa búiö aö þessari stofn- un fjárhagslega. Svo er félagsstarfiö algjörlega á núll- punkti, enda meginhluti nemendanna í öörum skólum samhliöa tónlistarnáminu. Það er ekki gert ráö fyrir ööru en fólk komi, spili sinar æfingar og fari siöan heim. Ég held aö þetta hafi þó lagast aö einhverju leyti. En skólinn er jú I spennitreyju vegna plássleysis. Og svo er reyndar lika hjá útvarpinu.” — Var litiö á kennaradeildina sem annars flokks deild þar sem hún framleiddi ekki virtúósa i hljóðfæraleik? ,,Ég varð frekar var við það sjónarmið hjá nemendum en kennurum. Kennaranámiö var ekki tekiö alvarlega. Það litla sem ég hef kynnst tónmenntakennslu, finnst mér hún mjög skapandi og lifandi. Svo býöur hún upp á óþrjótandi möguleika. Nú á dögum er hægt aö láta börnin gera annað en sitja stif viö borö og syngja „Ef væri ég söngvari”, upp úr söngbókum. En kennarastarfið er jafnframt mikiö ábyrgðarstarf þvi allir hafa eitthvert músikalitet. Spurn- ingin er hvernig fariö er meö þaö i byrjun.” Útvarp Hella, góðan dag — Þú hefur ekkert hugsaö þér aö fara út i kennsluna? „Ég hef þaö alltaf i bakhöndinni, en það sem ég er að gera núna freistar min meira. Þaö er ekki þar meö sagt aö ég ætli aö sitja hjá útvarpinu næstu 50 árin! Maöur á eftir að prófa svo óendanlega margt. Annars er margt skemmtilegt aö gerast i sambandi viö útvarp. Spursmáliö er ekki hvort, heldur hvenær nýtt útvarp kemur upp. Það er annars alveg makalaust aö það skuli ekki vera komin ný útvarpsstöð fyrir lifandi löngu, ekki þar meö sagt að sú stöð eigi aö útvarpa sautján tima á sólarhring. Ég er á móti þvi að rikisútvarpið hafi einkarétt á öllum útvarps- rekstri En samt er hæpiö að tala um frjálst útvarp. Hug- takiö frjálst útvarp er misnotað hugtak. Ég er hlynntur „frjálsu” útvarpi. En það veröur aö vera standard á út- varpsstöö sem mótast t.d. á þvi sem rikisútvarpiö gerir, en eins og málin standa I dag er þaö engan veginn nógu vel i stakk búiö til aö vera sú fyrirmynd eöa viðmiöun sem það ætti aö vera. Ég er heldur ekkert spenntur fyriraö hver sem er reki sina útvarpsstöö. Mig vantar t.d. ekkert nema viðtal: Jóhanna Þórhallsdóttir einn litinn sendi hérna inn i stofu til að reka útvarpsstöö. Þaö væri nær aö setja útvarpsstöö á Akureyri eöa Hellu. Þaö sem er aö gerast á Hellu kemur þér sem býrð i Reykjavik ekki endilega við, en væri nú gaman fyrir Hellubúa aö hafa sitt útvarp. Og hugsaöu þér hvaö það væri yndislegt fyrir þá aö vakna á morgnana viö að Útvarp Hella byöi góöan dag. En máliö er að peningana vantar. — Þaö er ansi sniöug útvarpsstöö i Hoilandi. Fólk er bara áskrifandi aö útvarpsstöðinni, alveg eins og maður gerist áskrifandi að timaritum. Hér á landi blómstrar blaöaútgáfa, þú getur gengiö að öllu efni sem þig vantar en svo er bara ein útvarpsstöö.” Páll hristir hausinn. Sitthvað Jón og séra Jón — Hverju finnst þér helst vera ábótavant i útvarpsdag- skránni? „Eins og útvarpið er i dag meö einni rás, þá er ljóst að þaö þarf aö sinna öllum. Vissulega er val útvarpsins fjöl- breytt, en ef viö heföum aöra rás væri þetta ekki eins mik- ill grautur. Þaö eru t.a.m. til löng tónverk og löng leikrit sem fólki gefst aldrei kostur á aö heyra. Þegar útvarp hófst hér um 1930 þótti þaö menningarlegt undur. Fólk safnaðist saman i kringum þaö og hlustaöi. Nú er útvarpiö hinsvegaroröiöjafnhliöa menningar- og afþreyingartæki. Þaö rikir þröngsýni gagnvart afþreyingu. En þaö er nú sitthvaö góö afþreying og vond” segir Páll ákveöinn. Fólk kann sér ekki læti — Hvernig finnst þér videóið? Hefurðu séö það? „Ég hef ekki séö þaö, en videó og sjónvarp er afþreying sem neglir þig gjörsamlega niður. Otvarpiö beislar þig ekki eins mikiö. Sjónvarpiö er einstefnu miöl. Þú situr negldur og horfir. Þaö gefur neytandanum litiö svigrúm. Ég vil ekki að útvarpiö þróist á sama hátt og videóið. Aö hver sem er geti sett upp útvarpsstöö. Þvi þar er náttur- lega gróöasjónarmiöið eitt sem ræöur. Videóbyltingin, eins og hún hefur verið köllu , lýsir svo mikilli græögi. Fólk er búiö aö fyrirgera sjálf- stæðinu. Annars er videó mjög flókiö mál. Ég er alls ekki á móti videói. En ég held aö þaö megi nota það á annan hátt. Þaö er t.d. til fullt af góöum myndum sem ég vildi sjá þegar mér sjálfum hentar. Þetta breytist vonandi þegar nýjabrumiö fer af.” Og nú brosir Páll bjartsýnn. „Það er alveg stórkostlegt þegar fólk sér eitthvaö nýtt. Þaö er eins og þaö ráöi sér ekki fyrir fögnuöi. Þetta er alveg merki- legt. — Fólk gerist áskrifendur af videói en um leiö er talaö um sparnaö hjá rikisútvarpi og sjónvarpi.” — Og eitthvaö hefur maöur heyrt af slæmri aðstööu i út- varpinu.... „Þaöer satt. Viöerum meö gömul úrgangstæki. Sterióið var stórt stökk aftan úr fortiðinni. En samt er aöeins eitt stúdió sem hægt er aö taka upp i sterió. Þaö stendur þó til bóta þvi þaö bætast tvö viö — ef allt gengur aö óskum — eftir áramót. Þaö er oft fyndiö þegar erlendir gestir koma i heimsókn niöur I útvarp, aö fylgjast meö svipnum þegar þeir lita inn I klefana. Tækin eru safngripir. Það eru ekki einu sinni framleiddir varahlutir i sum þeirra lengur.” Þiggja ekki mútur — En segöu mér Páll, hver er þinn persónulegi smekk- ur á tónlist? „Enn eitt klisjusvariö” Páll hlær. „Ég hef voðalega gaman af músik. Ég hlusta á allan skrattann, það er sama hvað músikin heitir. öll góð músik er góö eins og öll vond músik er vond. Þaö er þaö voðalegasta sem þú heyrir. En ef maður spilaöi bara uppáhaldsmúsikina sina er ég hræddur um aö heyröust hljóö úr horni. Þegar syrpuþætt- irnir eru unnir hefur maöur ekki sinn smekk að leiöarljósi. Maöur veröur aö vega og meta. Mér finnst t.d. Mahler ein- hver sá skemmtilegasti sem ég hlusta á. En hann er ekki syrpumatur! Auðvitað laumar maður uppáhaldslögum að þegar maöur heldur að enginn taki eftir þvi.” — Er ykkur aldrei mútaö af plötuútgefendum? „Nei, þaö eru hreinar linur. Þá þætti sem við sjáum um,teljum viö okkur ekki þurfa hjálp viö. En viö hlerum eftir ábendingum, þótt hvorki útgefendur né aörir ráöi þessum þætti.” Fyrirferðin felst í stærðinni — Eruö þið alltaf rólegir og yfirvegaöir I þessum beinu útsendingum ykkar? „Það heyrist ekki glamriö i tönnunum og nagið i nöglunum Þetta er afskaplega taugastrekkjandi vinna. Þú þarft aö vera vel vakandi. Þegar ég byrjaði hélt ég aö þetta væri eins og aö ganga inn i sal meö 10000 áheyr- endum. En þarna erum viö Þorgeir ásamt tæknimanni og ekki nærri þvi eins hræöilegt og ég bjóst viö. Maöur má ekki vera of rólegur i þessu starfi. Þaö veröur aö fylgja ákveöin spenna. Ef þér finnst þetta ekki spennandi skaltu ekki halda að öörum finnist þaö.” — En ert þú sjálfur rólegur og yfirvegaöur náungi? „Ætli ég verði ekki aö teljast þaö. Ég er enginn æsinga- maöur. Fyrirferöin felst fyrst og fremst i stæröinni.” Ein tónlistarstefna ekki annarri æðri — Þú hefur sumsé ekki á tilfinningunni að þú sért á eintali við islensku þjóöina þegar þú talar i útvarp? „Ég tek þetta ekki svo hátíðlega nei, enda eðli þáttarins ekki þesslegt. Þetta er enginn vettvangurfyrir einhvern stóra sannleik, heldur erum við að búa til einhvers konar afþreyingu. Ekki afþreyingu i neikvæðri merkingu þó. Tónlist er góð afþreying, en til þess þarf hún að vera góð. Sumir taka tónlistina alltof alvarlega. Þaö er oft fjallað um músik, bæði djass, klassik og popp, á svo hátiðlegan hátt. Tónlist er svo sjálfgeröur hlutur aö henni er enginn greiði geröur meö þvi aö tala um hana sem einhvern yfir- náttúrulegan hlut. Þaö er furöulegt aö fólk tali um ákveöna tegund tónlistar sem hina einu sönnu! Ég get ekki séð að ein stefna sé annarri æðri.” — Ein að lokum. Hefuröu aldrei á tilfinningunni aö þú sért beinlinis vinnuhvetjandi i syrpunum, sem margir hlusta jú á við vinnuna? „Nei, ég held aö þaö sé langt I frá til að auka vinnu- afköst. Ég hef einu sinni fengið kvörtun”segir Páll lævis- lega, „útaf þvi að músikin væri of fjörug. Alla langaöi aö dansa en engan til aö vinna.” myndir: Jim Smart

x

Helgarpósturinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.