Helgarpósturinn - 22.01.1982, Síða 20

20
Stríð, iðnvæðing, framtíð barns
rrW

i_n i 'f t .* si <;v 'i V; i'>■>■’•
Föstudagur 22. janúar 1982
« f • ( M * *. * 4
Jie/gt
\\
f\a\a
— Jörn Donner,
leikstjóri og
rithöfundur,fylgir
þeim úr hlaði
F jalakötturinn mun standa
fyrir finnskri kvikmyndaviku frá
og meö laugardeginuin 23. jan.
þ.e. á morgun. Sýndar verða sex
finnskar kvikmyndir á laugar-
dag, sunnudag, þriöjudag, miö-
vikudag, fimmtudag og svo um
aöra helgi, laugardag og sunnu-
dag. Þrjár sýningar verða alla
dagana, klukkan 17:00, 19:30 og
22:00.
Finnsku myndirnar eru allar
nýlegar, eöa frá árunum 1978 og
’80. „Skáld og mús” segir frá einu
frægasta ljóðskáldi Finna, Eino
Leinu (1878—1927), en æviferill
hans var æði stormasamur.
„Striðið sem gleymdist” byggir á
frásögn fjögurra Finna sem tóku
þátt i borgarastyrjöldinni á Spáni
og er myndin að nokkru skeytt
heimildarmyndum sem Roman
Karmen tók á Spáni. „Sólar-
vindur” byggir i fyrsta lagi á röð
ljósmynda, sem Kullervo Kukka-
jarvi gerði sumarið 1968 og skáld-
sögu með sama nafni sem út kom
1975. 1 myndinni segir frá vis-
indamanni sem lætur koma sér
látnum fyrir i frystigeymslu i von
um að framfarir i læknavisindum
valdi þvi að hægt veröi aö vekja
hann til lifsins siðar. „Dans
hrafnsins” sýnir okkur þrjár
manneskjur, hjón og öldung sem
hafast við i óbyggöum hinnar
finnsku viðáttu þar sem engin er
iðnvæðing, nútiminn fjarri, þar tii
vinnuflokkar fara á kreik i skóg-
unum þar sem þau lifa veiði-
mannalifi. 1 „Varið þorp”
hverfum við aftur til 1944, þegar
ósigur Finna i styrjöldinni gegn
Rússum var oröinn augljós.
Myndin gerist i strjálu byggðar-
lagi nærri landamærunum. „Hér
kemur lifið” hefur stundum verið
nefnd hin mikilvægasta i finnskri
kvikmyndasögu. Hún er eftir
Tapio Suominen, sem gerði sina
fyrstu mynd 24 ára gamall. Sú
mynd var misheppnuö og
gleymdist fljótt — en það, að
mistakast illa i byrjun, hefur
reynst mörgum ungum leik-
stjórum erfitt. Suominen lét ekki
deigan siga, þótt tiu ár liðu áöur
en honum tókst að slá i gegn með
„Hérna kemur lifið”. Myndin
hefst á heimildamynd um barns-
fæðingu. bað er reyndar sonur
ieikstjórans sem er að fæðast og
siðan snýr myndin sér að þvi sem
mætir ungum einstaklingi.
Myndin fjallar um „unglinga-
vandamál”, og vist er um þaö, aö
eftir frumsýningu hennar var
ekki um annaö meira talað i
Finnlandi og hátt á annað hundr-
að greina birtust um myndina i
blöðum og timaritum.
A sama tima og Fjalakötturinn
sýnir finnsku myndirnar, er for-
maður finnsku kvikmyndastofn-
unarinnar staddur hér á landi,
Jörn Donner, sá er nýskeö lét af
embætti framkvæmdastjóra
Sænsku kvikmyndastofnunar-
innar. Donner er hér i boði Norr-
æna hússins og islensku kvik-
myndastofnunarinnar og mun
Frá töku „Her kemur lifið”;
leikstjórinn, Tapio Suominen
til hægri.
hann tala um finnska kvikmynda-
gerö og finnskar kvikmyndir i
Tjarnarbiói á mánudaginn kemur
klukkan 20:00.
Jörn Donner mun reyndar
halda fyrirlestur og svara fyrir-
spurnum klukkan 16:00 á sunnu-
daginn kemur. Þar munu einnig
koma i pontu þeir Ornólfur Arna-
son, Þráinn Bertelsson og Hrafn
Gunnlaugsson. —GG
NOTAÐ OG NÝT
Stranglers-La Folie
Það má segja aö á undan-
förnum árum hali l'lest gengið i
móti hjá hljómsveitinni
Stranglers. Gítarleikari þeirra
lands. með plötur sinar olarlega
á vinsældalistanum, Black And
White kom t.d. beint inn i annað
sæti vinsældalistans þegar hún
kom út. Nú er þó svo komiö aö
plötur þeirra skriða varla inn á
topp 30. Ástæöan íyrir þessum þverr-
Popp
eflir Gunnlaug Sigfússon

Hugh Cornwell var settur í
steininn, þegar heróin íannst i
fórum hans (hann slapp aö visu
fijótlega úl íyrir góða hegöun).
öllum var þeim stungiö inn i
Frakklandi, lyrir aö stofna til
óeirða á hljómleikum. Hljóð-
færum þeirra var öllum stoliö i
Bandarikjunum, þegar þeir
voru þar á ferð(og um tima leit
út fyrir að hljómsveitin yröi
gjaldþrota. Þaö er einnig vand-
fundinn sá breskur biaöamaöur
sem fæst til að skrila vel um
hljómsveitina. Þaö stendur þvi
litið eftir af lyrra veldi Strang-
lers, þegar þeir voru ein allra
vinsæiasta hljómsveit Bret-
andi vinsældum er þó ekki sú aö
hljómsveitin sé aö gera svo
lélega hluti aö ekki laki þvi aö
hlusta á plötur hennar lengur.
Stranglerseru, þvert á móti,enn
að gera mjög góöa hluti. Þeir
hal'a hins vegar lent svo illilega
undir hælnum á bresku press-
unni að erfitt er aö sjá aö vin-
sældir þeirra eigi sér
viðreisnarvon úr þessu.
Á nýju plötunni, La Folie,
gera þeir örvæntingarlulla til-
raun til aö kippa vinsældunum
yfirá réttu hliöina, þar sem um
er aö ræða einhverja léttustu
plötu, sem Stranglers hafa sent
frá sér.
Eftir útkomu plötunnar Men
In Black var ég satt að segja
ekki bjartsýnn á að Stranglers
ættu eftir að senda frá sér fram-
bærilega hluti i framtiðinni.
Sem betur fer viröist þó þessi
ótti hafa verið ástæöulaus, þvi
La Folie er alveg ágæt plata.
Þeir hafa lagt sig fram viö að
gera plötu þessa l'rekar að-
gengilega og t.d. eru textarnir
mun betri en þeir voru á Men In
Black, þar sem var um heldur
fárániegan boðskap aö ræða.
Hljóðfæraleikur og útsetningar
eru góðar og fjölbreyttar. Og þó
að platan detti niður á köf'lum
þá er þó heildaryfirbragö
hennar gott.
Ég býst ekki viö að Stranglers
eigi nokkurn tima eftir að senda
frá sér jafn góöar plötur og
Rattus Norvegicus og Black
And White, en meðan þeim tekst
að halda þeim gæðastandard
sem La Folie er i,geta Strang-
lers aðdáendur verið ánægðir.
Pink Floyd-A Colle-
ction Of Great Dance
Songs
A Collection Of Great Dance
Songs er ekki ný Pink Floyd
plata, heldur er hér um aö ræða
einhverskonar úrvals plötu og
mér er hulin ráögáta hver til-
PIN'K F 1.0VI)
gangurinn meö útgáfu hennar
er.
Náttúriega getur hann ekki
verið annar en að útvega Pink
Floyd fyrirtækinu fleiri
milljónir. Þeir töpuöu jú vist
nokkrum þegar fjárfestingar-
fyrirtæki sem þeir skiptu við fór
á hausinn.
Á plötu þessari er að finna sex
lög. One Of These Days er eitt
besta lag plötunnar Meddle.
Money, sem er hér i nýrri, nær
óbreyttri, útgáfu, er að finna á
Dark Side Of The Moon. Shine
On You Crazy Diamond og Wish
You Were Here er af sam-
nefndri plötu þess siðarneínda.
Sheep er af plötunni Animais og
Another Brick In The Wall er
náttúrlega úr Veggnum.
Þó ég eigi erfitt meö að sjá til-
ganginn með útgálu plötu þess-
arar, þá verður þvi ekki neitað
að lögin á hana eru nokkuð vei
valin og kannski þjónar hún til-
gangi til að kynna hljómsveitina
nýjum áheyrendum, eða eldri
lögin þeim sem byrjuðu að
hlusta á Vegginn. En fyrir þá
sem fylgt hafa hljómsveitinni
gegnum árin er hér ekkert nýtt
né forvitnilegt á feröinni. Við
vitum hversu góðir Pink Floyd
eruog biðum þvi þolinmóö i tvö,
þrjú ár á milli platna, meðan
stefnur koma og steínur fara,
þvi Pink Floyd er jú alltaf Pink
Floyd. Hljómsveit sem stendur
fyrir sinu.
Nýjar sænskar kvikmyndir
Sænski kvikmyndaieikstjórinn
lngmar Bcrgman vinnur um
þessar mundir að gerð nýrrar
myndar i hcimalandi sinu. cftir
nokkurra ára fjarveru. Myndin
lieitir Fanny og Alexandcr og eru
aðalhlutverkin i höndum Alian
Edwall. Ewa Fröiing, Bertil
Guve.Gunn Wallgren og Pernilia
Allvvin.
Sögusvið myndarinnar er
sænskur bær um aldamótin sið-
ustu. þar sem cinu brcytingarnar
eru þær. sem fylgja árstiðaskipt-
ununi.
t myndinni beinist athyglin
einkum að Ekdahl fjölskyldunni,
en ættfaðirinn, Oscar Ekdahl,
keypti leikhús ibænum á miðri 19.
öld, og hefur það siðan verið i
höndum fjölskyldunnar. Þegar
myndin hefst, er Oscar eldri lát-
inn, en sonur hans, Oscar yngri
hefur tekið aö sér reksturinn á
leikhúsinu. Inn i myndina kemur
einnig biskup bæjarins, Edward
Vergerus, hatursfullur maður,
sem lætur lifið fyrir hendi Alex-
anders, sonar Oscars yngri.
JUgóslavneski leikstjórinn
Dusan M ‘-avejev gerði kvik-
mynd i Sviþjóð i fyrra. Heitir hún
Monteiiegroeöa Perlur og svinog
var nýlega frumsýnd i Sviþjóð.
Hún hafði áður verið sýnd á kvik-
myndahátiðinni i Cannes og hlolið
góðar viðtökur.
Þar segir frá Marilyn Jordan,
bandariskri konu, sem gift er
sænskum kaupsýslumanni. Hjón-
in búa ásamt tveim börnum
þeirra i glæsilegu húsi fyrir utan
Stokkhólm. A yfirborðinu virðist
alltsléttog fellt, en undir niðri er
konan á suðupunkti vegna leið-
inda. örlögin gripa i taumana,
þegar Marilyn ætlar að fara með
manni sinum i jólafri til Ró-
mönsku Ameriku. En -hún missir
af flugvélinni fyrir einskæra
óheppni. Til allrar hamingju
hittir hún mann, sem býðst til að
aka henni aftur til borgarinnar.
Maðurinn fer ekki með hana
heim, heldur á næturklúbb,
Zanzibar, sem einkum er söttur
af innfluttum verkamönnum. Þar
hittir hún Montenegro, ungan
mann, sem þau hjónin höfðu hitt
einu sinni áður. Spenna magnast
milli þeirra og Marilyn hagar sér
undarlega. HUn snýr svo heim til
sín eftir 48 stunda fjarveru, þar
sem fjölskyldan biður hennar i of-
væni, en menn voru farnir að
hallast á, að konunni hefði verið
rænt.
Með aðalhlutverkin i myndinni
fara Susan Anspach, Erland
Josephson, Per Oscarsson, Sveto-
zar Cvetkovic og Bora Todorovic.
Vilgot Sjöman, sem sendi frá
sér forvitnu myndirnar hér um
árið, hefur lokið við gerð nýjustu
myndar sinnar, Ég roðna, og
kostaði myndin sú ekki litið rifr-
ildi, bæði við framleiðandann,
Jörn Donner, svo og leikarana,
sem vildu hafa hönd í bagga með
klippingu myndarinnar. Leikar-
arnir telja semsé að myndin sé
alveg jafnt þeirra verk og Sjö-
mans, þar sem farið var af stað
með mjög grófa hugmynd um efni
myndarinnar. öll smáatriði
skyldu spiluö eftir eyranu.
Efnisþráður myndarinnar er
eitthvaðá þá leið, aðGunnarGjö-
man, kvikmyndagerðarmaður
með40ára reynslu að baki, ætlar
að gera nafn sitt ódauðlegt i kvik-
myndasögunni með þvi að gera
mynd myndanna eftir sögu Con-
rads, Victory.
Hann fer til Filippseyja með
hóp af aðstoðarfólki, þar á meðal
er aðalleikkonan Siv Anderson
(leikin af Bibi Andersson). Þau
voru eitt sinn elskendur og taka
þráöinn upp að nýju þegar til
Filippseyja er komið. Siv hefur
hins vegar tekið að sér að reka er-
indi Amnesty International á
staðnum og er það Gunnari ekki
að skapi. Hann er hræddur um að
fá yfirvöld upp á móti sér. Inn i
þráðinn blandast einnig baráttan
við framleiðanda myndarinnar (i
myndinni), leit að réttum töku-
stöðum og tilraunir til að ná sam-
bandi við Max von Sydow sem á
að leika annað aðalhlutverk
myndarinnar.
Einfaldi morðinginn heitir
Ingmar Bergman og hinn ungi
Bertil Guve i Fanny og Alex-
ander.
mynd, sem nú er i framleiðslu.
Leikstjóri hennar, handritshöf-
undur og jafnframt einn aðal-
leikarinn,er Hans Alfredson.
Myndin greinir frá ungum mál-
höltum manni, og munaðar-
lausum i þokkabót, sem lendir i
höndunum á grimmum manni
eftir lát móður sinnar. Líf unga
mannsins gengur eingöngu út á
vinnu, og einu vinir hans eru
dýrin. Dag nokkurn breytist li'f
hans er hann hittir unga lamaða
stúlku frá næsta bæ. Þau verða
ástfangin hvort af öðru og fer vel
á með þeim. Dag nokkurn flýr
strákurað heiman og færað gista
hjá foreldrum stúlkunnar. Taka
þá ýmsir óvæntir og dularfullir
atburðir að gerast þar. Strákur-
inn einsetursér þá að ná ser niðri
á fóstra sinum, og fer af stað,
ásamt stúlkunni.
Auk Hans Alfredson, eru helstu
leikendur Stellan Skarsgárd,
Maria Johansson og Per Myr-
berg.
Haninneftir leikstjórann Lasse
Hallström er gerð eftir smásögu
sænska rithöfundarins Ivar Lo--
Johansson. Myndin gerist árið
1944, þegar flestir karlmenn hafa
verið kallaðir i herinn til að gæta
landamæra rikisins. Þá kemur
verkfræðingur nokkur til starfa
við spunaverksmiðju i smábæ
einum. Veikfræðingurinn áh'tur,
að töfrar hans séu ómótstæði-
legir, þó svo verksmiðjustúlk-
urnarfagni honumekkium of. En
verkfræðingurinn er ekkert á þvi
að gefast upp, og gengur á ýmsu
áður en hann dettur niður á lausn
á vanda sinum.
Myndin hefur fengið nokkuð
góða dóma i sænskum blöðum,
svo og aðalleikarinn Magnús
Hárenstam. Aðrir helstu leikarar
eru Allan Edwall, Perniha Wall-
gren og Maria Johansson.
Hægara sagt... heitir önnur ný-
leg gamanmynd, gerð af leik-
stjóranum Ulf Arídrée eftir hand-
riti Lars Björkman og Sigvard
Olsson. Söguhetjurnar eru tveir
ljósmyndarar, Sven-Gunnar
Svensson og Acke, sem vinna
fyrir timaritið Svensk-Ameri-
kanen, og fjallar myndin um bar-
áttu þeirra fyrir tilveru sinni í æ
kaldranalegra þjóðfélagi, en
einkunnarorð þeirra eru fyndni
og gamansemi.
Myndin hefur fengið nokkuð
misjafna dóma i sænskum
blöðum. Einna harðastur i gagn-
rýninni hefur verið hinn virti
gagnrýnandi Dagens Nyheter,
Jan Aghed. Hann segir hreint út,
að þarna hafi peningum veri ð
kastað á glæ. Aðrir taka ekki
jafnt djúpt i árinni, þótt enginn
hrósi myndinni.
Susan Anspach i hlutverki sinu I
Montenegro.
Gunnar Hellström og Larry Hag-
man (JR) i Ég roöna.
Pilturinn og stúlkan i Einfalda
moröingjanum.
Magnús Hárenstam sem verk-
fræöingurinn kvenholli i Hanan-
um.
Carl-Gustaf Lindstedt i Hægara
sagt...