Helgarpósturinn - 26.11.1982, Blaðsíða 20

20
Föstudagur 26. nóvember 1982 ■
Helaar
.pösturinn
Þingsætin eru
ekkí Se^,n:
eftir Guðjón Arngrímsson
og Þorgrim Gestsson
Svipmyndir úr kosningaskrifstofun-
um: Elín, Ragnhildur, Ágúst, Jón,
Geir, Guðmundur og Bessí ásamt
stuðningsmönnumog aðstoðarfólki.
myndir: iim Smart
PRÓFKJÖR
Núutn helgina halda tveirflokkar, Alþýðuflokkur og Sjálfstœðisflokkur,prófkjör íReykjavík. Á
undanförnum vikum og dögum hafa samherjar í flokkunum barist uni fylgi kjósenda í þeim
tilgangi aðfá þingsœti nœsta kjörtímbil. Þessi barátta hefur varla getað farið framhjá nokkrum
Islendingi - slíkur hefur fyrirgangurinn verið. Blöðin hafa verið þéttriðin auglýsingum frá
frambjóðendum, auk þess semfundir hafa verið haldnir víðsvegar um bœinn. Og samt er þetta
fyrst aðfara í gang ífullri alvöru núna í dag.
Prófkjörin eiga sér ekki langa sögu hér á
landi. Þau urðu ekki áberandi fyrr en á síð-
asta áratug. Áður fyrr réðu flokkarnir,
flokkseigendafélögin svokölluðu, því hverjir
komust í góð sæti. Slíkt fyrirkomulag var
gróðrarstía klíkuskapar og allskyns mismun-
unar og nú hafa allir flokkarnir einhverskon-
ar prófkjör. Prófkjör Alþýðuflokksins er op-
ið öllum nema þeim sem flokksbundnir eru í
öðrum flokkum, prófkjör Sjálfstæðisflokks-
ins er aðeins opið flokksbundnum Sjálfstæð-
ismönnum og þeim sem láta fyrirfram skrá sig
í kosningarnar, Alþýðubandalagið hefur haft
svokallað forval, sem uppstillingarráð
flokksins fer eftir, og Framsóknarflokkurinn
hefur haft ýmsan hátt á sínu vali á fram-
bjóðendum.
Kosningabaráttan fyrir prófkjör flokkanna
tveggja kostar frambjóðendurna uppundir
milljón, samkvæmt lauslegri könnun Helgar-
póstsins. Alls munu á listunum tveimur um
20 manns hella sér útí verulega kosningabar-
áttu, og okkur reiknaðist til að meðalkostn-
aður á frambjóðanda væri á bilinu 40 til 60
þúsund krónur og auk þess kostar það flokk-
ana sjálfa verulegar upphæðir.
Þessi starfsemi er komin í nokkuð fastan
farveg hér í Reykjavík. Flestir fara líkt að.
Tveimur til þremur vikum fyrir kjördag opn-
ar frambjóðandinn skrifstofu, í húsnæði sem
hann fær fyrir lítið. í mörgum tilfellum ræður
hann sér kosningastjóra. Hann pantar síma,
einn eða tvo. Atkvæðasmölunin er nánast
alltaf fólgin í því að hringja í þá sem fram-
bjóðandinn þekkir eða hefur von um að
greiði sér atkvæði. Sumir hringja líka „blind-
andi“, þ.e. skipulega eftir röð burtséð frá því
hvort þeir þekki viðkomandi. Svo er auglýst í
blöðum, og sumir fara á vinnustaðafundi. Á
kjördögunum er svo allt sett á fullt og hringt
og hringt. Þá er allt búið og þingsætið tryggt -
eða ekki.
En við skulum heyra hvernig nokkrir fram-
bjóðenda í prófkjörum helgarinnar lýsa að-
ferðum sínum. Valið er af handahófi:
Bessí Jóhannesdóttir:
„Ég fæ að hafa aðsetur á skrifstofunni hjá
eiginmanni mínum (Gísla Guðmundssyni,
framkvæmdastjóra Bifreiða og Landbún-
aðarvéla) en hef ekkert fast starfsfólk. Hins-
vegar fórnar vinkona mín, sem rekur eigið
fyrirtæki, tíma sínum í að vinna fyrir mig og
auk þess eru aðrir vinir og kunningjar mér
hjálplegir.
Ég hef gefið út eitt stykki bækling og aug-
lýsi í vikunni í Morgunblaðinu og D V og fer á
vinnustaðafundi. Það mætti segja mér að
kostnaðurinn við þetta verði í kringum 30
þúsund krónur, lauslega áætlað."
Jón Baldvin Hannibalsson:
„Við settum niður kosningastjórn og fjár-
öflunarnefnd í september og gerðum áætlun
um alla atburði prófkjörsins, öfluðum allra
gagna og unnum fyrstu vikurnar fyrst og
fremst meðal flokksfélaga.
Við skipulögðum fundi, útveguðum
húsnæði. Starfsfólk er að langmestu leyti
sjálfboðaliðar sem vinna á kvöldin og um
helgar, nema kosningastjórinn (Ámundi
Ámundason) sem er galdramaður að vestan.
Honum greiði ég laun.
Óheilbrigð og
andstyggileg
samkeppni þar
sem aðeins hinir
ríku hafa
möguleika, eða
eina eðlilega
leiðin til að velja
fólk í þingsæti?
Ég veit ekki enn hver kostnaðurinn verð-
ur, en þau 90 til 100 þúsund sem þú nefndir er
of hátt. Samkomurnar á Broadway og Borg-
inni stóðu undir sér og gott betur, og auk þess
höfum við selt bækling á allt að tíföldu
verði.“
Geir Haarde:
„Ég rek þessa prófkjörsbaráttu með hefð-
bundnum hætti. Ég hef útvegað mér afdrep,
sem ég fékk lánað og nota það til símhring-
inga. Auk þess hef ég gefið út bækling og
auglýst í dagblöðunum. Hjá mér vinnur einn
maður á launum.
Ég hef ekki gert mér grein fyrir hvað þetta
kostar, og hugmyndin er að standa undir
kostnaðinum með samskotum. Þá hlið máls-
ins hafa aðrir tekið að sér, ég blanda mér lítið
í það.“
Sigfús Johnsen:
„Þetta er nú ekki merkilegt hjá mér. Ég er
ekki með neitt svipað batterí og sumir hinna.
Ég hef gefið út bækling þar sem ég höfða til
MILLJÓN KRÓNA