Helgarpósturinn - 30.03.1983, Blaðsíða 9

9
^pSsturinn Miövikuda9ur 3°- mars i98a
Páskaleikritiö í ár:
Glæpur og refsing hjá
Rússakeisara
„Ég lagði sjáifur til við leiklistar-
deild útvarpsins að þetta yrði
páskaleikrit, því þarna segir frá
manni, sem stígúr niður til heljar
með sinum sérstæða hætti og rís
aftur upp fyrir tilstilli kærleikans“.
Arni Bergmann ritstjóri talar
þarna um páskaleikrit útvarpsins í
ár, Glæp og refsingu eftir Fjodor
Dostojevski en Árni færði þessa
miklu skáldsögu í leikbúning nú í
vetur.
En hvers vegna valdi hann endi-
lega þessa sögu?
„Þegar ég var í námi hjá Rússum
skrifaði ég lokaritgerð mína um
Dostojevskí, svo hef ég alllengi ver-
ið stundakennari við Háskólann í
almennum bókmenntum og hef
kennt hana þar, og í þriðja lagi er
þetta mjög dramatísk saga“, segir
Árni.
Glæpur og refsing kom út árið
1866 og segir frá rússneskum
stúdent, sem býr við sárustu fátækt
í Sankti Pétursborg. Stúdentinn
svíður í augu misréttið í þjóð-
félagi keisaratímans og hyggst
leggja sitt af mörkum til réttlátara
samfélags.
„Hann ætlar að leysa ýmsar til-
veruþrautir sínar og stytta sér leið
með því að fremja glæp“, segir Árni
um stúdentinn Raskolnikov.
Fyrri hluti verksins verður fluttur
á skírdag, en sá síðari á páskadag.
Sperrum eyrun.
Árni Bergmann
Z-Z-Z
Earth, Wind & Fire -
Powerlight
Þó að diskótónlist hafi verið
mjög áberandi á vinsældarlistum
á seinni helmingi áttUnda áratug-
arins og jafnvel fram á þennan
dag, þá verður varla sagt að hún
hafi alið af sér margar stórstjörn-
ur. Langflestir flytjendur þessarar
tónlistar hafa ekki átt nema eitt
eða tvö hitt lög og hafa sem sé
verið öllum kunnir í dag en
gleymdir á morgun. í fljótu
bragði man ég ekki eftir mörgum
sem hafa tekist að viðhalda vin-
sældum sínum og satt að segja
koma mér ekki í hug nema tvö
virkilega stór nöfn, þ.e. Donna
Summer og Earth Wind & Fire.
EWF slógu fyrst í gegn með lag-
inu Shining Star árið 1975 og þá
einnig með stóru plötunni That’s
The Way Of The World. Síðan þá
hafa þeir verið tíðir gestir á vin-
sældarlistum yfir stórar og litlar
plötur og yrði allt of langt að fara
telja þau lög og þá plötutitla upp
hér.
Eitthvað virtust vinsældirnar
farnar að dala í upphafi þessa ára-
tugar en í fyrra sendu þeir frá sér
plötuna Raise, sem hlaut góðar
viðtökur og á henni var einnig að
finna vinsælasta lag hljómsveitar-
innar um árabil, en það heitir
Let’s Groove.
Nú hefur nýjasti ársskammtur
EWF litið dagsins ljós og ber heit-
ið Powerlight. Samanborið við
Raise veldur þessi nýjasta plata
þeirra mér vonbrigðum. Það sem
helst virðist vera að, er að lögin
eru ekki eins góð að þessu sinni.
Alla vega verður í fljótheitum
ekki bent á aðra galla, því söngur
og hljóðfæraleikur er pottþéttur,
svo sem raunar má nú segja um
hverja einustu plötu sem EWF
hafa látið frá sér fara. Óhætt er að
segja að EWF hefur verið ein
besta diskó/fönk hljómsveit sem
starfandi hefur verið. Krafturinn í
tónlistinni hefur ávallt verið mik-
ill og góður og þeir hafa t.d. sér til
aðstoðar einhverja bestu blásara-
sveit sem nú er starfandi. Það er
nú samt sem áður hægt að segja
um Powerlight að hún sé líflausari
en Raise. Lögin eru hvert öðru líkt
og helst er að rólegu lögin skeri sig
úr, en lagið Fall In Love With Me,
sem gefið hefur verið út á lítilli
plötu, er ekki nærri eins gott og
Let’s Groove og ekki líklegt til á-
lika vinsælda. Það verður því ekki
annað sagt en að Powerlight sé ör-
lítið feilspor af hálfu Earth Wind
& Fire.
Tomas Ledin - The
Human Touch
Fyrir skömmu var sýndur hér í
sjónvarpinu þáttur með sænska
rokkaranum Tomas Ledin. Svo
virðist sem náungi þessi sé eitt það
helsta sem Svíar geta státað af á
sviði rokktónlistar um þessar
mundir og sé sú virkilega raunin
þá verð ég nú að segja að það er
ekki ýkja merkilegt.
Helst hefur hann orðið þekktur
hér á landi fyrir að njóta aðstoðar
ABBA söngkonunnar Agnethu
Fáltskog í laginu Never Again, en
það lag er einmitt að finna á plöt-
unni The Human Touch. Hvort
þetta hefur hinsvegar nægt hon-
um á alþjóðamarkaði veit ég
raunar ekkert um og hef nú satt
að segja ekki mikinn áhuga á að
vita það. Tomas Ledin flytur
nefnilega tónlist sem er nákvæm-
iega ekkert fyrir minn smekk.
Fyrirmyndin er að nestu sótt í
iðnaðarrokk Bandaríkjanna.
Hann er hvorki verri né betri en
þeir Bandaríkjamenn sem fást við
þessa tónlistartegund. Því er svo
sem, ekki að neita að Ledin er vel
fær um að setja saman frambæri-
leg popplög en það er hins vegar
hátturinn sem hann kýs að fram-
reiða þau á sem er ákaflega lítið
spennandi.
Sér til aðstoðar hefur Ledin
m.a. reynda jálka eins og Rutger
Gunnarsson og Raf Ravenscroft,
ásamt fleirum og þeir spila óað-
finnanlega, tæknilega séð, en sál-
in er alveg týnd. Það er þó alls
ekki ósennilegt að tónlist þessi
snerti hjörtu einhverra en, það er
lokuð leið að mínu.
Christopher Cross -
Another Page
Christopher Cross er einhver
skærasta stjarna seinni ára í
Bandaríkjunum. Hann sló í gegn
með laginu Ride Like The Wind
en fleiri fylgdu í kjölfarið. Fyrsta
stóra platan hans seldist í milljón-
um eintaka og Grammy verðlaun-
um var hlaðið á hann í stórum stíl.
Raunar er nú svo um Grammy
verðlaun að þau virðast aldrei
neinir almennilegir tónlistarmenn
fá. Má t.d. minna á að menn eins
og Elvis Presley, Phil Spector,
Bítlarnir ofl. ofl. góðir garpar
hafa aldrei þótt koma til greina
sem Grammy hafar. Að vísu held
ég að Paul McCartney hafi orðið
þessa vafasama heiðurs að-
njótandi nú einhverntíma allra
síðustu ár, en hann varð sem sagt
að bíða þess nokkuð lengi að geta
talist nógu leiðinlegur til þess að
koma til greina.
Það hefur tekið Cross óratíma
að framleiða annað „meistara-
stykki“ til að fylgja því fyrra eftir.
Nú eftir erfiðar hríðir og næstum
því tvöfaldan meðgöngutíma fíls,
hefur honum tekist að koma frá
sér nýrri plötu og honum hefur
tekist það ótrúlega, þ.e. að gera
enn leiðinlegri plötu en þá fyrri.
Það er nú raunar ofar mínum
skilningi (neðar vildi ég nú helst
segja) að einhver skuli geta hlust-
að á Christopher Cross sér til á-
nægju, en þar er ég greinilega
næstum því einn á móti milljón.
Frá mínum bæjardyrum séð hefur
maðurinn ákaflega lítið merkilegt
fram að færa og í heild er tónlist
hans ekki neitt neitt. Hann er til
að mynda hálfgerður vælukjói í
söng, röddin mjó og lítið spenn-
andi og lögin eru yfir höfuð yfir-
þyrmandi róleg og svæfandi, það
er helst að lipur gítarleikur rífi
þau upp öðru hvoru, en hann
verður þó slæptari og slæptari
eftir því sem á líður. Að vísu byrja
báðar hliðar með nokkuð hressi-
legum lögum (miðað við hitt
jukk ið) en eftir að hafa hlustað á
plötuna í heild er ég orðin allt of
latur og syfjaður til að nenna að
teygja mig eftir albúminu til þess
að ganga úr skugga um nöfnin á
þeim.
Eiginlega eini ljósi punkturinn
sem ég sé við Christopher Cross er
að hann er þó skömminni til
skárri en vinur hans Michael
McDonald en það er nú varla
mikið til að stæra sig af.
Iiíóin
★ ★ ★ ★ framúrskarandl’
★ ★ ★ ógæt
★ ★ góö
★ þolanleg
0 léleg
Bíóbær:
Aö baki dauöans dyrum (Beyond
Death’s Door). Bandarísk kvik-
mynd, gerö eftlr metsölubók Maur-
ice Rawlings. Leikendur: Tom
Hallick, Mellnd Naud. Lelkstjóri:
Hennlng Schellerup.
Frásagnir fólks, sem hefur sóö
handan dyra dauðans eru undirstaöa
þessarar myndar, sem sýnd verður I
siðasta sinn á 2. páskadag.
Dularfulli einkaspæjarinn (Prlvate
Eyes). Bandarlsk kvlkmynd, árgerö
1980. Leikendur: Don Knotts, Tim
Conway. Leistjóri: Lang Elliott.
Grasserandi grinmynd um einka-
spæjara sem rannsaka morö, sem
aldrei var framið. í góða Sherlock
Holmes-stílnum.
Sýnd á þriöjudag.
Undrahundurinn. Bandarisk ævin-
týramynd fyrir börnin. Sýnd á 2.
páskadag kl. 14 og 16. Ókeypis.
Heitar Dallasnætur (Hot Dallas
Nights). Bandarísk kvikmynd, ár-
gerö 1981. Leikendur: Hillary
Summer, Raven Turner, Tara Flynn,
Leikstjóri: Tony Kendrick.
J.R. og félagar skemmta sór á heitum
sumarnóttum. Very hot.
Bíóhöllin:
Njósnari leyniþjónustunnar (The
Soldier). Bandarísk kvikmynd.
Lelkendur: Ken Wahl, Alberta Wát-
son, Klaus Klnskl, William Prince.
Leikstjóri: James Glickenhaus.
Bondstællinn á fullu og má Bond
sjálfur fara að vara sig. Ævintýri og
hasar á milli Cia og Kgb. Leikurinn
berst um allan heim eins og vera ber.
Allt á hvolfl (Zapped). Bandarisk
kvikmynd. Lelkendur: Scott Baio,
WlllieAmes, RobertMandan, Fellce
Schachter. Leisktjóri: Robert J.
Rosenthal.
Skólaunglingar í Ameriku fara á stjá
og þá er ekki aö sökum aö spyrja. Allt
logar af fjöri. Chester gamli fær að
fljóta með.
Amerfskur varúlfur f London
(American Warewolf In London).
Bresk-bandarísk árgerö 1981. Leik-
endur: Jenny Agutter, David
Naughton. Leikstjóri: John Landis.
Sprellfjörug og bráðskemmtileg
mynd um mann, sem breytist I varúlf
þegar verst gegnir. *ur
Gauragangur á ströndlnni (Malibu
Beach). Bandarisk kvikmynd. Leik-
endur: Klm Lankford, James
Daughton. Strandlif og ástir skóla-
krakka.
Litli lávaröurinn (Llttle Lord Faun-
telroy). Bresk kvikmynd. Lelkend-
ur: Rlcky Schroeter, Alec Guinness.
Hugljúf barnamynd um lítinn lávarð,
sem hittir stóran.
Fram ( sviðsljóslð (Being there).
Bandarísk kvikmynd með Peter Sell-
ers. ***
Meö allt á hrelnu. fslensk kvik-
mynd, árgerö 1982. Handrit: Stuð-
menn og Á.G. Leikendur: Stuö-
menn, Grýlur o.fl. Lelkstjóri: Ágúst
Guömundsson. Fjölbreytt gleði-
mynd meö fallegum lögum og góðum
skritlum. Mynd fyrir alla fjölskylduna.
Börnin líka. ***
Regnboginn:
f greipum dauðans (Flrst Blood).
Bandarísk, árgerö 1982. Leikendur:
Sylvester Stallone, Richard
Crenna, Brlan Denny. Leikstjóri:
Ted Kotcheff.
Fyrrum grænhúfa kemur til amerisks
bæjar [ leit að vini sínum. Sá reynist
vera látinn og grænhúfan er tekin föst
fyrirflakk. Fornarpyntingar koma upp
í hugann og flótti upp á fjöll. Eltinga-
leikur og hasar. Gerð eftir bók, sem
kom út i íslenskri þýðingu fyrir nokkr-
um árum.
Litlu hnáturnar (Little Darllngs).
Bandarfsk kvikmynd. Aöathlutverk:
Tatum O'Neal Chrlstine McNichols.
Litlar sætar stúlkur og litil sæt ævin-
týri.
Punktur, punktur, komma, strik. fs-
lensk kvikmynd, árgerö 1981. Leik-
stjórl: Þorsteinn Jónsson. **
Skemmtileg mynd um litrikan feril
Andra Haraldssonar. Spaugið er
margt og mikið.
Jón Oddur og Jón Bjarni. fslensk
kvikmynd, árgerö 1981. Leikstjóri:
Þrálnn Bertelsson. **
Tviburarnir alræmdu verða á skjánum
um páskana fyrir börnin og okkur hin.
Týnda gullnáman (Mother Lode).
Bandarísk kvlkmynd, árgerö 1982.
Leikendur: Charlton Heston, Nlck
Mancuso, Kim Basslnger. Leik-
stjórl: Charlton Heston.
Charlton gamli er einbúi uppi i fjöllum
Kanada. Þangað rekast menn, sem
eru að leita aö mikilli gullæö, sem
sögusagnir segja, að sé þar falin
djúpt i jöröu. Og jiað er ekki að þvi að
spyrja: atburðir taka að gerast.
Elnfaldi morðlnginn (Den Enfaldiga
Mördaren). Sænsk árgerð 1982.
Leikendur: Stellan SkarsgSrd, Hans
Alfredson. Höfundur og leikstjóri:
Hans Alfredson. ***
Áhrifamikil og vel gerö mynd um þann
ósiö þjóöfélagsins aö brjóta niöur þá,
sem eru ööruvisi. Stórkostlegur leikur
og myndataka. Góö mynd.
— GB
Stjörnubíó: *
Saga helmsins 1. hluti (History of
the World — Part 1) Bandarfsk. Ár-
gerö 1981. Handrit og leikstjórn:
Mel Brooks. Aöalhlutverk: Mel
Brooks, Dom DeLouise, Madeleine
Khan, Harvey Korman.
Mel Brooks viröist þvi miður oröinn
uþpiskroppa meö hugmyndir. Gróf-
gerð paródíugáfa hans naut sín vel I
myndum á borð við The Producers,
Blazing Saddles, Young Franken-
stein. En hin siðari ár hefur maðurinn
litiö gert af viti, nema framleiða úr-
valsmyndir annarra leikstjóra einsog
The Elephant Man. Saga heimsins er
samsett úr skelfing slitróttum skiss-
um úr sögu mannkynsins; sumar falla
kylliflatar, aðrar eru skömminni skárri.
En i heildina er myndin aðeins tal-
andi tákn um andlegt þrotabú. Von-
andi nær Brooks sér uþpúr þvi.
AÞ.
American Pop. Bandarisk teikni-
mynd, árgerð 1981. Framleiöandi
og stjórnandi: Raiph Bakshl.
Myndin spannar 80 ár í poppsögu
Bandarikjanna og tónlistin er m.a. eft-
ir ekki ómerkara fólk en Scott Joplin,
Bob Dylan, Janis Joplin og Jimi
Hendrix. Tónlistardúndur allan tím-
ann.
Austurbæjarbíó:
Á hjara veraldar. fslensk kvlkmynd,
árgerð 1983. Kvlkmyndataka: Karl
Óskarsson, Hljóöstjórn: Siguröur
Snæberg. Leikmynd: Sigurjón Jó-
hannsson. Leikendur: Arnar Jóns-
son, Helga Jónsdóttir, Þóra Friö-
rlksdóttir, Borgar Garöarsson,
Hjalti Rögnvaldsson og marglr
flelrl. Handrit og leikstjórn: Kristfn
Jóhannesdóttir.
Ný islensk kvikmynd. Frumsýning á
laugardag. Almennar sýningar á 2. i
páskum. Myndin, sem beðið hefur
veriö eftir. Sjá nánar I miðopnu HP i
dag.
Háskólabíó: ***
Húsið-Trúnaöarmál. fslensk kvik-
mynd, árgerö 1983. Handrlt: Björn
Björnsson, Snorri Þórisson og Eglll
Eövarösson. Leikendur: Lilja Þóris-
dóttir, Jóhann Sigurðarson, Þóra
Borg, Helgi Skúlason, Róbert Am-
finnsson, Briet Héölnsdóttir. Lelk-
stjóri: Egill Eövarðsson.
Húsið er vönduð spennumynd, sem
vafalaust á eftir að höföa til margra.
Hún ber vitni um meiri fagkunnáttu en
aðrar islenskar myndirtil þessa. Með
skáldlegum neista i mótun viðfangs-
efnisins hefði hún oröiö verulega
eftirminnileg.
Laugarásbíó: ***
Týndur (Mlsslng). Frönsk-banda-
rfsk, árgerö 1982. Leikendur: Jack
Lemmon, Slssy Spacek. Leikstjóri:
Costa Gavras.
Gavras ræðst enn einu sinni á suður-
ameríska harðstjóra. Hér sýnir hann
fram á hvernig Bandaríkin flæktust
inn i valdarániö í Chile 1973. Skemmti-
leg mynd og eftirminnilegur leiksigur
Jack Lemmon. Vekurtil umhugsunar.
Nýja bíó: * *
Heimsóknartfmi (Vlsltlng Hours)
Kanadisk. Árgerö 1981. Handrlt:
Brlan Taggert. Leikstjóri: Jean
Claude Lord. Aöalhlutverk: Lee
Grant, Michael Ironside, Linda Purl,
William Shatner.
I þeirri ágætu hrollvekju kanadiska
leikstjórans David Cronenbergs,
Scanners sem Gamla bió sýndi um
árið, er mér einna minnisstæðastur
skratti magnaöur leikari, Michael
Ironside aö nafni sem lék vonda
„skyggninn”. Ég fór mest að sjá
Heimsóknartima af þvi að fyrrnefndur
Ironside er þar á hlutverkalista. Og
mikið skratti er hann magnaður. Hér
leikur hann morðóðan pervert i ein-
hvers konar blöndu af sálfræðilegum
þriller og „ofbeldismynd", og er ótrú-
lega djöfullegur, ef svo má segja, I elt-
ingaleik viö sjónvarpsfréttakonu (Lee
Grant) sem hann er alveg staðráöinn
í aö drepa. Þessi eltingarleikur fer
mest fram á spitala og tekst leikstjór-
anum aö halda háspennu svo til frá
upphafi til enda meö ágætri tækni.
Fáar þjóðir gera betri og ferskari þrill-
era um þessar mundir en Kanadá-
menn, nema ef vera skyldu Ástralir
sem reyndar gera betri myndir en
flestir yfirleitt. Heimsóknartimi kom
þægilega á óvart. En hún er á köflum
óþægilega óhugnanleg fyrir við-
kvæmar sálir. Á meðan Michael Iron-
side gengur laus er kvennaathvarfið
nauðsyn.
— ÁÞ.
Tónabíó:
Nálaraugað (Eye of Needle). Bresk
kvikmynd, gerð eftlr samnefndri
skáldsögu Ken Foilet. Leikendur:
Donald Sutherland, Kate Nelligan,
lan Bannen. Leikstjóri: Richard
Marquand.
Siðari heimsstyrjöldin er í algleym-
ingi. Nálaraugað er dulnefni á þýsk-
um njósnara. Hann kemur næstum
upp um mikiö leyndarmál banda-
manna. Hörkuspenna.